“Champions” is het gevecht van wie altijd heeft gehoord dat hij een probleem is. Het is de grote metafoor van onze samenleving.
Het eeuwige mysterie van de bokser. Het geheim van de -vaker wel dan niet - mannelijke personage die vrijwillig zijn leven op het spel zet. Waarom doet hij dat? Wat moet hij bewijzen? Terwijl de meeste mensen zo hard mogelijk de fysieke confrontatie trachten te vermijden, maakt de bokser daar letterlijk een sport van. Die vragen maken van de bokser een klassiek vertrekpunt voor een zoektocht, voor een film. De ontmaskering van de psyche van de bokser lijkt me een complexe onderneming, enkel geschikt voor wie over een groot observatie- en empathievermogen beschikt. En Brusselse filmmaakster Caroline Van Kerckhoven lijkt de vrouw voor de job. “Champions” is het resultaat van haar zoektocht: een portret van een groep jonge Brusselse boksers van Maghrebijnse origine.
Al snel wordt het duidelijk dat de documentaire geen verheerlijking van geweld is, maar ook geen veroordeling daarvan. Zelfs tussen de klappen klinkt de vaderlijke strengheid van de trainer veel gewelddadiger dan het boksen zelf. Als iemand een beroep doet op eer en gezichtverlies, maar een seconde later de strategie naar succes op tafel legt, wordt alles veel echter. Veel menselijker. Boksers, net zoals iedereen, zijn eerst en vooral mensen en dat plaatst ons IN de ring, naast hen, met onze gebreken, onze lafheid en ons gezond verstand. We worden verplicht om ons oordeel uit te stellen. “Alles geven”, beseffen we snel, dat is de enige ideologie van de bokser.
Pijn en tranen. Respect, solidariteit, steun. Bewondering, teleurstelling, hopeloosheid. IJdelheid, bezorgdheid voor de gevallene, zelfs als die de tegenpartij is. De strenge vader die non-stop roept, beledigt en vloekt, maar dan een massage geeft en eigenlijk de grootste dienaar is van het verhaal, altijd ten dienst van zijn discipels, altijd met een troostend woord. Dit zijn de elementen die van “Champions” een sterk en menselijk portret maken.
Op een ander niveau krijgt de grote tragiek van de eeuwige verliezer echter een totaal andere connotatie. In het kader van de etnische minderheden als boksers wordt “Champions” het gevecht van wie altijd heeft gehoord dat hij een probleem is, dat hij minder waard is. Het maakt van “Champions” een grote metafoor voor onze steden, voor onze samenleving.
“Champions” werd al vorig jaar getoond in DOCVILLE, naast “Junior”, de documentaire over Belgische trots Jean-Pierre Bauwens. De Leuvense selectie is alvast niet onterecht: “Champions” biedt meerwaarde, zowel op vormelijk als op inhoudelijk vlak. Het rumoer van de fans, het geroep van de trainers en de achtergrondmuziek van de gym volstaan als verzorgde soundtrack voor de film. Een vlotte montage neemt ons mee van gevecht tot gevecht door alle fases van een bokswedstrijd. “Champions” trapt op geen enkel moment in de val van het didactische werk.
Het gebrek aan close-ups tijdens gevechten valt te betreuren, maar dan zullen we moeten toegeven dat die nood aan nabijheid het gevolg is van de fictie, van de pogingen van Michael Mann en de anderen om ons de klappen de doen voelen door de camera bijna letterlijk tussen de boksers te plaatsen. De dynamiek van het beeld steunt op leuke visuele vondsten, maar in het algemeen blijft de cameravoering veilig en onavontuurlijk. In ruil daarvoor maken Caroline en haar camera zich zo goed als onzichtbaar, leiden ze de gesprekken zo weinig mogelijk af en komen ze zo dicht mogelijk bij de doodnormale realiteit van de boksers. En dat allemaal in het onvermijdelijke kader van “Femme de la rue”, van de karikatuur die over Brusselse minderheden bestaat als gefrustreerde losers die zich niet kunnen gedragen als een vrouw in de buurt wandelt. Zijn de boksers niet de übermacho’s? Zouden de boksers niet het ultieme bewijs moeten zijn van het machogedrag? Maar “Champions” laat ons MENSEN zien. Dat is de kracht van de nuance, van de diepgang.
“Champions” is een zeldzame kijk in een andere wereld. Een vreemde wereld van trots en angst. Een wereld waarin stoerheid en broosheid samenleven en evenwicht zoeken.
Net zoals in ons eigen leven.
Champions (38 min. Caroline Van Kerckhoven. BE, 2012)
Van 17 tot 24 april wordt Champions vertoond in Cinéma Aventure in Brussel.
Op 17 april, om 20u, in aanwezigheid van de filmmaakster en de boksers.
Meer info:
cotecanal.wordpress.com / www.cinema-aventure.be
Trailer (VIMEO):
CHAMPIONS - teaser from Caroline Van Kerckhoven on Vimeo.
Trailer (YOUTUBE):
