Islamofobie

"De bank zet deze mevrouw gewoon te kijk als een terrorist,” aldus de advocaat van een cliënt van de ABN AMRO. De bank wilde de relatie met haar verbreken omdat ze niet kon bewijzen niets met terrorisme te maken te hebben. Dit is het tweede deel van de serie over surveillance waarin ik bekijk hoe moslims in Nederland worden benaderd door de overheid als ‘problem-space’ in relatie tot veiligheid en hoe veiligheid als ‘problem-space’ wordt gerelateerd aan moslims.

In een artikelreeks van nog onbekend formaat onderzoekt cultureel antropoloog Martijn de Koning de wijze waarop moslims bekeken worden als potentiële plegers van clandestien politiek geweld en als mogelijke risico’s voor de veiligheid. Op die manier werken het maatschappelijk debat en het beleid waar moslims mee te maken hebben als een surveillanceregime: men legt het handelen en het gedachtegoed van moslims onder de loep als een veiligheidsprobleem.

De Raad van State in Frankrijk bevestigde afgelopen vrijdag het besluit van het Franse ministerie van Binnenlandse Zaken om het CCIF, (het Collectif Contre l'Islamophobie en France), een mensenrechtenorganisatie die elk jaar juridische steun verleende aan duizenden mensen die vanwege hun moslimgeloof in Frankrijk geviseerd werden, administratief te ontbinden.)  Dit besluit, en de onderbouwing ervan, zijn een belangrijk keerpunt in de institutionalisering van een harde repressieve politiek in Frankrijk.

Op de Europese actiedag tegen de islamofobie presenteert het Collectief tegen Islamofobie in België (CCIB) een nieuw rapport over de staat van de moslimhaat in België. In coronajaar 2020 kwamen er minder klachten binnen van islamofobie in de publieke ruimte. Daartegenover stond wel een stijging in de online haat tegen moslims. Het CCIB rapporteert ook een stijging in het percentage vrouwelijke slachtoffers van moslimhaat.

De Brusselse regering beslist vandaag of ze al dan niet in beroep zal gaan tegen een rechterlijke uitspraak over discriminatie bij de MIVB. Een groep middenveldsorganisaties staat stil bij wat de neutraliteit van de overheid volgens hen moet inhouden.

Begin deze maand oordeelde een Belgische rechtbank voor het eerst dat een vrouw die vanwege haar hoofddoek van werk werd uitgesloten, niet enkel op basis van haar religie maar ook op basis van haar gender werd gediscrimineerd. Het vonnis is een opsteker in de strijd tegen het verbod op levensbeschouwelijke tekens – in praktijk het hoofddoekverbod – maar experts hoeden zich voor te veel optimisme: “Hoofddoekverboden verspreiden zich als een olievlek in alle sectoren van de samenleving.”

In de dagen die volgden op de moord op leraar Samuel Paty, trad de Franse overheid ongemeen hard op tegen verschillende organisaties. Minister van Binnenlandse Zaken Gerald Darmanin begon een ware klopjacht op islamitische NGO's en moskeeën, naar eigen zeggen "om een boodschap te sturen". Eén van de getroffen organisaties, het Collectif Contre L'Islamophobie en France (CCIF), dreigt zelfs ontbonden te worden. De organisatie stuurde een persbericht uit over haar toekomst.