‘De realiteit’ van De Wever verbeeldt vluchtelingen als ‘profiteurs’ en als ‘moslims’, wier cultuur botst met ‘de onze’. De Wever zit zo in precies hetzelfde discursieve vaarwater als Vlaams Belang. Die ‘moslims’ zijn dan niet op zoek naar veiligheid, maar naar ‘ons geld’.
Naar de standaard die De Wever enkele jaren geleden zelf gezet heeft, is zijn retoriek vandaag niet meer te onderscheiden van die van Vlaams Belang, schrijft Ico Maly. Waarom wees niemand daarop tijdens het openingscollege politicologie aan de UGent?
Realiteitszin heeft in het discours van Bart De Wever altijd al een specifieke functie en betekenis gehad. Het is die zogenaamde realiteitszin die het N-VA-project onderscheidt van de verguisde ‘linkse kerk’. Linksen, in het jargon van De Wever steevast ‘extreem-linksen’ genoemd, doen aan ‘utopistische politiek’. Zij zijn naïef, ze lopen een ideologie achterna en onderkennen ‘de realiteit’ niet. Terwijl de N-VA, zo moeten we geloven, niet ideologisch, maar realistisch is.
Wat is dan die fameuze ‘realiteit’ volgens De Wever? Die realiteit slaat alvast niet op de westerse oorlogspolitiek in het Midden-Oosten. Over Irak meent De Wever zelfs te weten dat ‘dit land niet in oorlog is’. Vreemde realiteitszin is dat. Het land beeft nog altijd onder de westerse invasie. Die westerse inmenging en de absolute chaos als gevolg daarvan in Irak, in Syrië en in Afghanistan blijven compleet buiten beeld. Die realiteit is dus niet wat De Wever bedoelt met ‘de realiteit’. Die realiteit kan niet worden aangeduid als oorzaak van migratie.
‘De realiteit’ is volgens De Wever dat migranten naar hier komen met ‘een economisch kompas’. Een kompas dat hen de weg toont naar het land met de meest gunstige en toegankelijke sociale zekerheid. ‘De realiteit’ van De Wever verbeeldt vluchtelingen als ‘profiteurs’ en als ‘moslims’, wier cultuur botst met ‘de onze’. De Wever zit zo in precies hetzelfde discursieve vaarwater als Vlaams Belang. Die ‘moslims’ zijn dan niet op zoek naar veiligheid, maar naar ‘ons geld’.
De politieke functie en de onderliggende ideologie van dit realiteitsconcept is duidelijk. Het is erop gericht een draagvlak te installeren voor discriminatie en universele mensenrechten voorwaardelijk te maken. De Wever beargumenteert dan ook het gradueel toekennen van kinderbijslag. Dat universeel recht wordt zo een voorwaardelijk recht.
Goed geïnformeerd?
De N-VA-voorzitter gaat nog een stap verder als hij pleit voor een aanpassing van de Conventie van Genève. Toen hij in 2012 met Filip Dewinter debatteerde in De zevende dag, onderstreepte hij nog dat zijn partij nooit iets zou veranderen aan de Conventie van Genève. Dat waren immers mensenrechten, zei hij toen vol overtuiging, in een zoveelste poging om het onderscheid tussen de N-VA en Vlaams Belang te beklemtonen.
Naar de standaard die hij toen zelf heeft gezet, is zijn partij vandaag niet meer te onderscheiden van Vlaams Belang. De gematigde verpakking is verdwenen, wat overblijft is extreemrechtse ideologie.
We kunnen alleen maar hopen dat de toekomstige politieke wetenschappers deze speech niet alleen begrijpen als ‘een normale manier om aan politiek te doen’, maar ook aangrijpen om te reflecteren over hun toekomstige maatschappelijke rol. Het is een oud adagium dat een democratie maar gezond kan zijn als haar burgers goed geïnformeerde burgers zijn. Politicologen hebben de democratische verantwoordelijkheid om dergelijke discoursen te duiden voor wat ze zijn: een aanval op de mensenrechten.
>>> Verschenen in De Standaard van 23 september 2015
>>> Ico Maly, Docent nieuwe media en politiek aan de universiteit van Tilburg, auteur van ‘N-VA. Analyse van een politieke ideologie’ (Epo, 2012).
