[Persbericht] Weinig vertrouwen in vooruitgang armoedebestrijding

De kogel is door de kerk: Vlaanderen krijgen een regering van N-VA, CD&V en Open VLD. Een centrumrechtse regering met een zeer ruime meerderheid in het parlement. Heel wat partijen maakten verkiezingsbeloftes om van armoedebestrijding een speerpunt te maken in de komende legislatuur. Nu de tekst van het regeerakkoord beschikbaar is, willen we vanuit het samenwerkingsverband ‘Ieders stem telt’ bekijken wat er overblijft van de ambitie om ook in Vlaanderen een performant armoedebeleid te ontwikkelen.
De visietekst geeft weinig antwoorden. Eén alinea handelt over armoede. In die drie zinnen wordt herhaald dat de doelstellingen uit het Pact 2020 door elke Vlaamse minister moeten gerealiseerd worden. Armoede blijft een horizontale bevoegdheid en de Vlaamse regering wil alle mechanismen die armoede veroorzaken aanpakken en de zelfredzaamheid van mensen verhogen.
De doelstelling uit het Pact 2020 zijn niet min, onder meer een daling van de armoede met 30% als overkoepelende doelstelling en een halvering van de kinderarmoede.
Hoe ze die doelstellingen willen halen blijft echter een goed bewaard geheim in de visietekst. Concreet wordt het bijna nooit. Dat blijft zo in de integrale tekst van het regeerakkoord.
Positief is dat de er bij de hervorming van de kinderbijslagen een sociale toeslag zal zijn voor gezinnen met lage inkomens. Hoe dit gerealiseerd zal worden en of er geen nieuwe armoedevallen zullen ontstaan, bijvoorbeeld bij grote gezinnen omwille van het afschaffen van rangtoeslagen, valt af te wachten. Ook bij de kinderopvang is er expliciet spraken van inspanningen voor de toegang van kwetsbare gezinnen. Een verdere automatisering van rechten, waarvan sprake, is ook een stap vooruit.
Op andere domeinen wordt geen aandacht besteed aan mensen in armoede of valt te vrezen dat de vermelde maatregelen een negatief effect zullen hebben. Op de woningmarkt is er geen sprake van een extra financiële ondersteuning voor huurders op de private markt of een uitbreiding van het aantal sociale huurwoningen. Onbegrijpelijk wanneer nu al één op drie huurders onder de armoedegrens valt. Eigendomsverwerving is voor het grootste deel van die groep geen optie, de overheidsmiddelen die daar naartoe gaan helpen niet met de bestrijding van armoede.
Het beleidsdomein tewerkstelling maakt geen melding van mensen in armoede. De vereenvoudiging van het doelgroepenbeleid houdt het risico in dat mensen die ver van de arbeidsmarkt staan maar niet tot de categorieën ouderen, jongeren of mensen met een arbeidshandicap behoren uit de boot vallen. Iedereen moet aan het werk, ook al zijn er geen jobs voor deze groep beschikbaar. Sociale economiebedrijven worden slechts terloops vermeld als een tijdelijke oplossing voor mensen in armoede. Wie gelooft dat al deze mensen doorstroomkansen hebben naar de reguliere economie? Van een versterking en uitbreiding is ook hier geen sprake.
Op het vlak van onderwijs of gezondheid … is er geen sprake van ongelijkheid of de bestrijding daarvan. Hoe worden kinderen in armoede meer kansen geboden in het onderwijs? Moeten ouders extra kosten dragen wanneer er in werkingsmiddelen van scholen gesneden wordt? Wordt er werk gemaakt van meer forfaitaire gezondheidszorg of multidisciplinair werken zoals in wijkgezondheidscentra, is er extra aandacht voor preventieve zorg van mensen in armoede …

Een regeerakkoord is geen beleidsnota, er zullen nog veel maatregelen concreet uitgewerkt worden de komende weken en maanden en ook belangrijke dossiers zoals de kinderbijslag en woonbonus zijn nog niet uitgeklaard. Er is dus nog een kans dat alle excellenties daar uitgebreid werk maken van een horizontaal armoedebestrijdingsbeleid.
Tijdens de formatie was er blijkbaar niet de tijd om ook de doelgroep van mensen in armoede en hun organisaties te horen. Nochtans leven meer dan 600.000 Vlamingen in armoede. Willen we ook deze mensen vertrouwen geven in een leven zonder armoede? Vooruitzicht bieden op echte vooruitgang in hun leven en verbindingen aanreiken met onze samenleving?
Vaak wordt verwezen naar zelfredzaamheid of naar wie het ‘echt’ nodig heeft. Extra inspanningen om mensen meer kansen te geven, meer middelen om die zelfredzaamheid te verhogen blijven uit. Armoede is geen keuze, het is een schending van fundamentele rechten. Alle mensen in armoede zijn mensen die structurele steun écht nodig hebben.
Met wat nu op papier staat kunnen we enkel hopen op een voortschrijdend inzicht. Met wat nu bekend is, zal de armoede niet dalen en zullen de doelstelling van het Pact 2020 niet gehaald worden. Mensen in armoede verdienen meer ambitie. 

‘Ieders stem telt’ is een samenwerkingsverband tussen Samenlevingsopbouw, Uit de Marge, Welzijnsschakels en Welzijnszorg - www.iedersstemtelt.be