Een blik op het heden, uit de verte van de tijd

Ik heb tranen in mijn ogen. Geraakt door de beelden die ik zie van Palestina - wanhoop, de verwoesting van ziekenhuizen, huizen en levens, maar vreemd genoeg niet van de hoop, die wankelt maar op de een of andere manier toch  standhoudt, zelfs overwint.

Ik ben bedachtzaam. Ik herinner me Gandhi, het verhaal van de Indiase natie en vrijheid. Een complexe man. Geweldloosheid als wapen. We KUNNEN vrij zijn. Samen marcheren we - ons eigen zout uit onze zee.¹ Gisteren opgesloten. Vandaag zijn we vrij.

Ik ben oprecht. Gandhi zei dat geweldloosheid en waarheid onafscheidelijk waren. De waarheid... waar is die tijdens de crisis van vandaag. Wie kan ik vertrouwen, behalve mezelf? En? Ik zie kinderen sterven, hun moeders huilen. Israëlisch. Palestijns. Ik.

Ik maak me zorgen. Zelfverdediging tegen een weerloos volk? Daar zit geen waarheid in. Cijfers zijn absurd, maar ze maken wel een punt. Eén leven aan deze kant is er... wel... twintig waard aan die kant. Of meer? Wat is er gebeurd met empathie? Die is dood, net als zovele mensen.

Een koloniale rechter - geen clementie. Om een voorbeeld te stellen wordt een 23-jarige opgehangen. Zijn daad is vergeten, zijn naam leeft voort. "Inquilab zindabad - Leve de revolutie"

Ik heb weer tranen in mijn ogen. 1919 - duizend doden. Soldaten kregen het bevel om te blijven vuren tot al hun munitie op was. De enige uitgang versperd door een regen van kogels. Mensen... vaders, zonen en broers... vielen gewoon... dood neer.² Honderd jaar geleden. Is dit geschiedenis of is dit vandaag?

Ik ben bedachtzaam - denken is goed, zeker wanneer de waarheid schaars is. 1928, Bhagat Singh doodt een Britse politieagent omdat hij Rai heeft vermoord. Minstens drie levens gaan verloren. Een showproces en veel pleidooien. Een koloniale rechter - geen clementie. Om een voorbeeld te stellen wordt een 23-jarige opgehangen. Zijn daad is vergeten, zijn naam leeft voort. "Inquilab zindabad - Leve de revolutie".³ Ook Singh hielp India vrij te worden.

Terug naar dat oprecht zijn. Geschiedenis is nuttig. Ik kan helder zien door de afstand van de tijd. Labels zijn maar labels, vaak geplakt door de machthebbers.⁴ Mandela was een 'terrorist' tot 2008, volgens de Amerikaanse overheid. Singh, een gentleman-terrorist⁵ of een held in duizend vrijheidsliederen? Britse schuld. Koloniale lijnen. 

Maak ik me zorgen? Ja, dat doe ik. Wapenstilstand? Gevangenen? Gijzelaars? Geliefden zijn thuis. Opluchting of een afleidingsmanoeuvre. De bommen vallen, alles opnieuw. We beloofden onszelf: nooit meer.
Jallianwala Bagh - nooit meer.
Auschwitz - nooit meer. 
Srebrenica - nooit meer.
nooit meer. 
nooit meer. 
TOCH WEER.

Huilend, bedachtzaam, oprecht, bezorgd... wat kan ik doen behalve schrijven... dat kan ik tenminste. Er zijn mensen die dood zijn. En anderen die sterven – gerechtigheid, zelfbeschikking, de vrijheid om te zijn. Hoop wankelt, maar blijft overeind. Vrede tussen twee naties, verscheurd door een Britse grens.

Vooralsnog kijk ik terug naar de geschiedenis, en naar Gandhi die ooit zei: "...volgens de geaccepteerde canons van goed en kwaad, kan er niets worden ingebracht tegen het Arabische verzet, dat geconfronteerd wordt met overweldigende overmacht.” (Mahatma Gandhi, Gepubliceerd in de Harijan, 26-11-1938)⁶

¹ De zoutmars was een grote geweldloze protestactie in India geleid door Mohandas (Mahatma) Gandhi in maart-april 1930. De mars was de eerste actie in een nog grotere campagne van burgerlijke ongehoorzaamheid (satyagraha) die Gandhi voerde tegen de Britse overheersing in India en die doorliep tot begin 1931 en Gandhi wijdverspreide steun onder de Indiase bevolking en aanzienlijke wereldwijde aandacht opleverde. https://www.britannica.com/event/Salt-March
 
² Het bloedbad van Amritsar vond plaats op 13 april 1919, waarbij Britse troepen schoten op een grote menigte ongewapende Indiërs in een open ruimte die bekend staat als de Jallianwala Bagh in Amritsar in de regio Punjab (nu in de deelstaat Punjab) van India, waarbij honderden mensen gedood werden en honderden anderen gewond raakten. https://www.britannica.com/event/Jallianwala-Bagh-Massacre
 
³ Bhagat Singh was een revolutionaire held van de Indiase onafhankelijkheidsbeweging. https://www.britannica.com/biography/Bhagat-Singh

⁴ Waxman, Olivia B. 2018. 'De Amerikaanse regering had Nelson Mandela tot 2008 op terrorismelijsten staan. Here's Why', Time, 18 juli, https://time.com/5338569/nelson-mandela-terror-list/
 
⁵ Glaser, Linda B. 2018. 'Historian examines India's 'gentlemen' terrorists', Cornell Chronicle, 29 januari, https://news.cornell.edu/stories/2018/01/historian-examines-indias-gentlemen-terrorists

⁶ Mahatma, Ghandi. 1934. ‘The Jews in Palestine', gepubliceerd in de Harijan, 26 november, https://www.countercurrents.org/pa-gandhi170903.htm

Deze tekst is onderdeel van de bundel 'Reflections on US!' die werd samengesteld door onderzoekers aan Coventry University, De volledige bundel is hier te lezen en te downloaden.



Over de auteur:

Sariya Cheruvallil-Contractor is hoogleraar islamsociologie aan het Centre for Trust, Peace and Social Relations van de Universiteit van Coventry, Verenigd Koninkrijk. Ze heeft verschillende publicaties op haar naam staan, waaronder haar nieuwste titel 'Muslim Women in Britain, 1850-1950: 100 Years of Hidden History' (Hurst 2023), die positief is onthaald door de Morning Star en de BBC.