“Mijn leven bestond altijd uit rennen." Het verhaal van Aisha.

Aisha wilde in de eerste plaats meewerken aan ons project om de stem van transgenders te laten horen. Ze wilde vooral de discriminatie aankaarten. Het leven van een (buitenlandse) transgender is ook in België geen lachertje. “Wie zal er om mij rouwen als ze me straks dood aantreffen”, vroeg ze zich af. Ze klonk als María dos Prazeres, de oude prostituee uit het verhaal van Gabriel García Márquez, die haar hondje leerde huilen bij haar graf.  

“Mijn leven bestond altijd uit rennen, van kleins af aan”, vertelde ze bij onze tweede afspraak. “Ik werd geboren zonder linkeroor en hopte van de ene school naar de andere om de pesterijen te ontvluchten. Kinderen kunnen wreed zijn.”  Ze voelde zich bovendien aangetrokken tot jongens en kleedde zich graag als meisje. “Mijn moeder wist ervan. Ik had het haar verteld. Maar ze geneerde zich. De afwijzing was groot.”

Op haar twaalf besliste ze van huis weg te lopen. Ze trok van Buga, haar geboortestad, naar Pereira, ten noorden van Cali. Ze was groot voor haar leeftijd en leerde snel haar plan te trekken. Samen met andere jonge vrouwen verbleef ze in hotels en begon ze te werken om te krijgen wat ze altijd al wou: een vrouwenlichaam. Geld verdienen op straat bleek niet moeilijk. “Mannen zijn pervers. Hoe jonger, hoe liever. Ik trok veel klanten aan en verdiende veel geld.” Met dat geld betaalde ze de eerste hormonenbehandelingen die de groei van mannelijke trekken blokkeerden. “Ik begon meteen met hormonen, vriendinnen op straat gaven me tips. Op mijn vijftiende liet ik mijn borsten opereren. Ik ging naar Medellín, naar een goede kliniek. Dat is duur, maar ik wilde geen gevaarlijke operaties in garages, zoals we dat zeggen. Ik wilde ook geen overdreven vormen, ik kan in een bikini het strand op. Je spuit je in met lichaamsvreemde vetten, dat zijn invasieve processen. Ik zag vriendinnen met complicaties, of die eraan stierven. Ik wilde het veilig. Het leven op straat was al moeilijk genoeg.”

“De straat is als een gevangenis: een schitterende leerschool maar vooral survival of the fittest”. In Colombia staat elke zone onder controle van een soort maffia, meestal geleid door (trans) vrouwen die “madres” worden genoemd. “Wil je ergens werken, dan moet je hen een dagelijks of wekelijks tarief betalen. Doe je dat niet, dan heb je een serieus probleem”, vertelde ze over haar periode in Cali. Daar ging ze werken toen ze zo’n veertien was. Al snel liep ze in het oog van een madre en haar “dochters”, andere (trans) sekswerkers. “Plots stonden er twee, drie taxi’s voor mij en mijn vriendinnen: een hele bende stapte eruit met messen, knuppels en machetes. Wat doe je dan? Rennen zo hard je kan. De hele tijd liepen we weg, overal. Als ze ons te pakken kregen, werden we in elkaar geslagen en beroofd. En telkens die bedreigingen: “ik snij je tieten eruit!”, “ik haal een mes door jouw gezicht!” Elke avond ging ik de straat op met de schrik om aangepakt te worden. Maar ik kon niet anders. Hoe zou ik anders overleven?”

Haar ontmoeting met Pamela Montaño was haar redding. Ze is trans vrouw, sekswerker, mensenrechtenactiviste en oprichtster van de Asociación Trans Mujer in Cali. Begin jaren negentig slaagde ze erin om een rechter te overtuigen van het recht van transgenders om hun naam te veranderen. Aisha leerde Pamela kennen toen ze in Cali ging werken. Sindsdien is ze als een moeder voor haar. Ze hielp Aisha om uit de klauwen van de madres te blijven. Dankzij activisme en hulp aan andere trans vrouwen kon Aisha een leven naast de prostitutie opbouwen. “Pamela motiveerde me om te studeren. Zo behaalde ik in 2015 een diploma als verpleegkundig assistente. Ik kon aan de slag in een labo aan de Universiteit Santiago de Cali. Maar toen ik bloed moest afnemen van patiënten, waren er die protesteerden; ze wilden niet aangeraakt worden door een trans. De dokter was van goede wil maar moest me laten gaan.” Zonder inkomen keerde Aisha terug naar de straat.

“Prostitutie is een vorm van werk dat ons wordt opgelegd door de maatschappij”, zegt Pamela in een van de video’s van Gender Talents (het online project van de Colombiaanse kunstenaar Carlos Matta, https://gendertalents.info/portraits/). “Veel andere opties voor transgenders zijn er niet”, voegt ze eraan toe.

”Mijn opleiding als verpleegkundig assistente heeft me veel geleerd over het menselijk lichaam,” vertelde Aisha. “Ik specialiseerde me in BDSM, een medische achtergrond is dan belangrijk. Ik was goed, het verdiende goed en ik hield van dat werk.” Maar de madres, de politie of gewoon lastige jongeren maakten haar het leven zuur. “Er stopte eens een auto voor onze neus op straat. Enkele jongens stapten uit en begonnen op ons te schieten. Alles ging razendsnel. We zijn er geweest, dachten we.  Maar toen stapten die kerels weer de auto in en reden ze doodleuk weg. We keken naar mekaar. En plots beseften we dat het alleen maar paintball was. Daar stonden wij, in alle kleuren van de regenboog.”

Zodra ze meerderjarig was, begon Aisha ook te reizen. Ze werkte in Panama, daarna Ecuador en Peru en tenslotte Chili en Mexico. De laatste halte vóór ze naar Europa kwam. Veel agressieve klanten kwam ze niet tegen; ze is groot en sterk en dat speelde in haar voordeel. De jarenlange ervaring leverde haar ook een neus voor verdachte klanten op. “Ik ben klanten met de gekste fantasieën tegengekomen”, vertelde ze lachend. “In Cali was er een man die graag had dat we het trouwkleed van zijn overleden vrouw aantrokken en in een doodskist gingen liggen. De kist ging op een kier na dicht. De man ging op een trapje staan en begon met geld te gooien. Ineens had hij er genoeg van, rende naar zijn kamer en pakte een revolver vast. Bam, bam, bam! Mama mía, we wisten niet wat te doen: de jurk uittrekken, het geld snel pakken of onmiddellijk wegwezen met trouwkleed en al? En wat als de doodskist niet terug openging?”

Vaak waren klanten echter heel onzeker. Ze werden zenuwachtig en begonnen te twijfelen aan hun geaardheid. “Ze vroegen me vaak ‘als ik hier ben, betekent dat dan dat ik gay ben?’ Wat moet je daarop antwoorden, Magaly?” “Euh... ‘Nee schat, je bent een almighty macho!’?” “Fout.” corrigeerde Aisha me: “‘Papi, het doet er niet toe wat je bent. Bij mij ben je wie je wil. Deze kamer is jouw fantasiewereld en hier mag alles.' Dát moet je antwoorden.”

“Het wordt gevaarlijk als je naar onbekende plaatsen gaat”, legde Aisha ons uit. Daarom had ze privéhuizen of hotels niet graag. Als ze een klant ronselde, ging ze liever naar haar appartement waar ze de controle had. “In een onbekende plek gebeurt het wel eens dat je bezig bent en plots duiken er vier of vijf vrienden van de klant op.” Haar afspraken regelde ze ook liever zelf, zonder tussenpersonen. Via de stem kon ze dan wel achterhalen of het om een betrouwbare klant of om een flik ging.  Flikken konden wel eens lastig doen. Dat varieerde van land tot land. “In Panama kregen we voor het minste een boete. En als de politie slechtgezind was, werden we gewoon gearresteerd. Daarom werkten we altijd in de buurt van een begrafenisonderneming. De chauffeurs van die bedrijven waren vriendelijk en in die lijkwagens konden we ons makkelijk verstoppen. Tja... het was dat of de bak in; een mannengevangenis dan nog.” Ook de Peruviaanse politie was hard. “Als er plots een combi stopte, was het weglopen zo hard je kon. Met of zonder hoge hakken. En dan maar hopen dat de flikken ons niet te pakken kregen. Want na zo’n marathon waren ze altijd heel boos.”

Ook de grenspolitie deed soms lastig. Afhankelijk van het personeel, vertelde Aisha. “Vrouwen treden doorgaans harder op tegen trans vrouwen dan mannen. En een man alleen is a piece of cake. Als er toeschouwers zijn, gedragen ze zich als macho’s, maar een man alleen is vaak nieuwsgierig en dus makkelijker te versieren.”

“Prostitutie plaatst je voor gevaarlijke situaties. Soa’s, jaloerse collega’s, dreigende madres, vervelende klanten, noem maar op. Snel verdiend geld is al even snel weggegooid. Aan feestjes, dure spullen, drugs.” Aisha kent genoeg sekswerkers die eraan ten onder zijn gegaan. Haar sterke band met Pamela en het vrijwilligerswerk voor de Asociación Trans Mujer hielpen haar. In Colombia ging ze naar dorpen om condooms uit te delen en info over soa’s te verspreiden; ze deed ook intake gesprekken met mensen die een HIV-test wilden doen en begeleidde samen met Pamela andere trans vrouwen.

“In Mexico leerde ik Santería [Cubaanse samensmelting van katholicisme en Yorubareligie] kennen. Sindsdien geeft Elegua – de Orisha van de wegen – me richting. Hij is mijn beschermengel.”

Aisha is er vast van overtuigd dat haar geloof haar heeft beschermd tijdens al haar omzwervingen. Nu droomt ze van een rustiger bestaan. Maar de strijd voor de rechten van transgenders geeft ze niet op. Ze wil haar stem laten horen, in Colombia zowel als in België. Want overal ter wereld kampen transgenders nog steeds met vooroordelen en discriminatie, zelfs in landen waar de overheid zulke discriminatie verbiedt en specifieke transgenderrechten erkent.