Iedereen aan de prik

1.

Ebola, kolonisatie, proefpersonen, antropologie, deze cocktail roept rauwe herinneringen op in sub-Sahara Afrika zodra het woord corona gelijkstaat met de nieuwste pandemie. Niet uit angst voor het virus op zich, wel voor de maatregelen tegen de pandemie. 

Het toen ongekende virus van Wuhan begon zijn tour van China naar Europa. En reisde via nieuwsgierige kunstsnuivers, sportieve bergafschuimers in Italië om te stranden ergens in het centrum van Europa, waar het zich vervoegde met de mondiaal rondreizende zakenmensen en wetenschapslui. De rijke en geleerde trekkers uit het Afrikaanse continent creëerden de kans schoon voor het virus en zo dook het ook op in sub-Sahara Afrika.

2.

Ondertussen lachte Trump de mondkapjes weg, verwerd de VS samen met Zuid-Amerika een publiek mortuarium en stak het virus met gemak de oceaan over

Ondertussen bleef de wereld in een waas van het ongewisse. China desinfecteerde volop, sloot steden af, mensen op en kreeg hiervoor gefronste blikken van het Westen terwijl het keek naar science-fictionfilm uit het verre Oosten. Een kortfilm die later een ellenlange realitysoap werd en het helaas nog steeds is. Een omerta beheerste de actualiteit, waardoor het virus zo de wereld stilletjes insijpelde. Tot er overal veel lijken opdoken en de WHO het grote woord pandemie uitriep. Ondertussen lachte Trump de mondkapjes weg, verwerd de VS samen met Zuid-Amerika een publiek mortuarium en stak het virus met gemak de oceaan over, terug Europa en de wereld in. Italië en Portugal kleurden zwart. Wat een epidemie was, werd langzaamaan misschien een pandemie.

3.

Europese en Amerikaanse pers focuste haar lens zuidwaarts en bevroeg ‘Afrika-deskundigen’ hierover  die dit rampenscenario onmiddellijk bevestigden. “En wat met het zwarte Afrika intussen? Zullen ze niet ten onder gaan? Ze zijn al toch zo arm?” Helaas leidde deze voorzet voor hen spijtig genoeg tot niets. De score aldaar bleef nul.

“Hoezo? Zou het dan aan de temperatuur liggen, de jonge bevolking?” Al snel stelde een Franse arts hen voor als interessant proefvee om op hen te onderzoeken hoe het virus kan bedwongen worden. Afrikaanse jongeren zouden een valabele basis zijn voor het ontwikkelen van een geneesmiddel of vaccin. Want het was dringend. In Europa, van Italië tot het hoge Noorden, in heel het Westen, stierven ouderlingen, legde men de lijken in koelwagens van geslacht vee, was de VS een bloedbad en koos men in functie van leeftijd, sociale context, wie men liet sterven. Moesten artsen als topgeneraals tegen de tijd in de collateral damage inschatten. Een morele hartverscheurende strijd, waar het Westen gechoqueerd angstig naar keek. Dit wilde men niet meer. Nie wieder!!

Deden ze dat ook in de koloniale tijd in de geroofde landen? Men experimenteerde in de 19e eeuw op de bezette mensen en beproefde wat hun lichaam en geest aankon. Eén van die kolonisators nam dit mee in de Europese vernietigingskampen in WOII. We verfoeien die op rassenleer gebaseerde experimenten met mensenlevens nog steeds, de pijn blijft nazinderen. Pijn van een postkoloniaal experiment dat gelukkig na internationaal protest werd afgevoerd.

4.

Afrika wil niet weer het proefkonijn zijn. Afrika, arme Afrika, lezen we in de Westerse pers waar specialisten over Afrika – alsof het één land is – hun angst uiten en er journaals mee vullen. Iedereen luistert. White privilege?

De pers vermelde in het begin van de vorige epidemie niet dat ebola onder controle was door wetenschappelijke internationale samenwerking. Ook meldde men niet dat er geen Covid-19 besmettingen waren in het continent met uitzondering van Zuid-Afrika. Men ging ervan uit dat het slecht zou aflopen met het Afrikaanse continent. Het haalde de pers toen, maar toen het niet zo bleek te zijn, bleef het een lege plek door de blinde vlek van het Westen. 

Het Tropisch Instituut in Antwerpen België werd als redder een heldentrofee van geneeskunde uit de verre landen toegeworpen. Terwijl internationale wetenschappers samenwerken, uitwisselen, bereikt die informatie niet het grote publiek; de populaire pers zwijgt. Wat we ook niet horen is ten koste van wat wie en wat die wetenschappelijke kennis oorspronkelijk verworven is. De kolonisatie en haar proefkonijnen zijn er spijtig genoeg een onderdeel van. Maar gelukkig is er óók vandaag de dag de internationaal wetenschappelijke gedeelde kennis, van noord tot zuid en oost naar west.    

5.

Schuiven we verder door naar het continent van Wuhan, dan vergeet de pers te vermelden dat er in India veel dagloners leven zoals in veel voormalig gekoloniseerde landen. Een lockdown bleek daar moordend te zijn, lijken ontsierden de Indiase straten, het staatsapparaat sloeg hardhandig toe op overtreders en bedelaars, want niemand mocht buitenkomen wegens veiligheidsredenen.

Wat een walhalla, een te prijzen maatregel leek voor het westen, was dat niet in India. Het was letterlijk een ‘dooddoener’ voor hen die niet in die bevoorrechte landen woonden. Men kon de doodsoorzaak kiezen. Doodgeslagen worden, sterven van de honger of het virus krijgen.

De WHO vroeg ook om maatregelen zodat het virus bestreden kon worden wat zeker lukte. Maar het bracht ook de schrik in Afrika terug. Schrik om wat gebeurd was eerder, schrik om als proefkonijn gebruikt te worden. En in veel westerse samenlevingen was er de mentale dip, toenemend kindermisbruik, armoede, werkloosheid, familiaal geweld… Het bleek bijna een virale indicator te worden voor wat er in de het Westen misliep. En men was het erover eens: iedereen heeft recht op zorg, maar het zorgsysteem wankelt in steeds meer landen. Maar was en is het Westen in die bezorgdheid niet meer dan de helft van de wereldbevolking aan het vergeten? 

6.

De vaccins volgen eenzelfde parcours, er wordt gehamsterd, geboosterd, waarbij weer meer dan de helft van de globe wordt  vergeten, of bij mondjesmaat bediend. De farmaceutische industrie wordt uitgenodigd door populaire democratische vrije pers en doet haar woord, masseert de waarheid in een andere vorm tot hun gelijk. Totdat WHO dit countert en zegt dat we allemaal aan de prik moeten. Wie zorgt er voor dat de pandemie niet opgelost geraakt?

In heel dit verhaal krijgen antivaxxers een bijrol op wereldniveau. Tellen zij werkelijk in deze pandemie? Is hun actie niet eerder een druppel op een Westerse hete plaat als we de globale ongelijkheid hier aanschouwen?

Is het niet steeds de wederkerende ongelijkheid, discriminatie die terug te brengen valt op oude theorieën en systemen van witte heren die ooit het Amerikaanse continent bereikten zoveel eeuwen terug? Waar ze hun met wapens veroverd land voor eigen belang ontgonnen, ontwikkelden en onderdrukte volkeren als slachtoffers maakte spijts de ‘kerstening'? Volkeren die geklasseerd werden als minder dan de witte heren gestaafd door de nieuwe wetenschap zijnde fysieke antropologie bijgestaan door filosofen en juristen.

Het statuut van de ‘wilde mens’ in de wereld werd zo officieel als minder gebetonneerd. Zo ontstond en bestaat nog steeds een amalgaan van nog steeds terecht gerespecteerde en waardevolle historische intellectuele geschriften. Maar helaas zijn ze - nog steeds niet - gedekoloniseerd. In de 17e eeuw na Christus hebben o.a. Grotius, Hobbes, Boyle, Locke, Descartes hun bijdrage geleverd alsook in de 18e en 19e eeuw met o.a. Hegel en Buffon. Het zijn de renaissancedenkers en moderne denkers zoals o.a. Montesquieu die de rechtstaat en de mensenrechten bedachten. Een waardevol gedachtegoed en instrument dat zich in die zelfde periode ontwikkelde waar men slaven ver- en mishandelde, doodde en inzette als werkvee.

Een massa waarvan de arbeidskracht – later vervangen werd door de stoommachine – werd ingezet om het veroverde land te laten renderen. Hierdoor werd het begrip winst geboren en de basis gelegd van het kapitalisme dat zijn weg vond binnen het mercantilisme. Het laat tot de dag van vandaag nog grote littekens na in de gedekoloniseerde landen, in het neokolonialisme, in de positie van de zwarte in de wereld, het racisme, het klimaat… In voor heel de wereld herkenbare problemen.

Maar niet getreurd, de geesten zijn gerijpt en doen dat verder. Kijk maar naar algemene bewegingen mondiaal die de white male supremacy aan de kaak stellen zoals Black Lives Matter, #MeToo en de klimaatmarsen.

7.

Ondertussen is de grote ramp die men voorspelde met covid in Afrika niet bewaarheid, op Zuid-Afrika en enkele hoofdsteden in de rest van dit continent na.  In dezelfde lijn is er de internationale vaccinoorlog, waar zij die de wapens – vaccins – hebben, winnen. Tenminste, ogenschijnlijk.

Ik lees in een populaire krant op de voorpagina “Vaccin zonder patent geeft Afrika hoop. Zuid-Afrikaans bedrijf vindt de formule die gebaseerd is op Moderna-product.” 


Het is duidelijk, tijd voor een wake-up call voor iedereen! Op weg naar een basisgezondheidszorg - en welvaart voor iedereen in een gedekoloniseerde rechtvaardige wereld.