De progressieve partijen in België vinden dat de procureurs-generaal ten strijde moeten trekken tegen islamofobie. De initiatiefnemers van het voorstel tegen islamofobie, de Antwerpse senator Fauzaya Talhaoui en Bert Anciaux, zijn van mening dat de aanvallen op de islam de laatste jaren talrijker en ruwer zijn geworden. Dit gebeurt vooral op het internet. Talhaoui en Anciaux distantiëren zich echter van het zogenoemde islamisme dat de ongelijkheid tussen man en vrouw promoot en de sharia wil invoeren: "De meeste moslims willen dat hier niet, ze aanvaarden ons democratisch systeem". Ook willen de initiatiefnemers geen verbod op islamkritiek. Dit moet mogelijk blijven. Islamofobie moet worden bestreden omdat hierdoor een karikatuur ontstaat. Islamofobie is een vorm van racisme en moet volgens Talhaoui en Anciaux hetzelfde behandeld worden als het antisemitisme.
Onder islamofobie verstaan Talhaoui en Anciaux een ongegronde vijandigheid tegenover de islam. Islamofoben beschouwen de islam als één massief en gesloten blok. De islam is volgens islamofoben een barbaarse politieke ideologie die vrouwen onderdrukt en het terrorisme steunt. Islamofoben denken daarom dat een ‘botsing der beschavingen’ onvermijdelijk is. Deze beelden zetten volgens Talhaoui en Anciaux aan tot discriminatie. Islamofobie moet daarom niet alleen streng vervolgd worden, maar ook is het nodig dat de media en het onderwijs met correcte, corrigerende berichtgeving naar buiten komen.
Het voorstel van Talhaoui en Anciaux is een oproep tot beschaving en heeft daarom iets sympathieks. Op internet wordt er flink op los gediscrimineerd en het is goed dat mensen hier tegen ageren. Maar is hun plan ook een goed idee? Ik vraag het mij af.
Mijn eerste bezwaar is de zeer ruime definitie van islamofobie. Talhaoui en Anciaux weten hierdoor geen helder onderscheid te maken tussen islamofobie (dat volgens de politici moet verboden worden) en islamkritiek (dat in hun optiek wel mag). Waar ligt eigenlijk precies de grens? Ik stoor mij er ook enorm aan als er karikaturen over de islam worden verkondigd die maar één kant van het verhaal laten vertellen. Maar als je dit wilt verbieden, dan moet je ook alle karikaturen over katholieken, communisten, kapitalisten en aanhangers van het Vliegend Spaghettimonster verbieden. Want ook zij hangen een geloof aan dat je zou kunnen interpreteren als een politieke ideologie die uit is op de wereldmacht.
In het verlengde hiervan ligt mijn moeite met het woord ‘ongegrond’. Opinies zijn geen wetenschap en zijn dus niet altijd onderbouwd. Natuurlijk is het voor de luisteraars zeer aangenaam wanneer iemand zijn opinies onderbouwt en niet aan fact free politics doet, maar het gebrek aan onderbouwing hoort een beetje bij het genre.
De vraag of islamofobie een vorm van racisme is, zoals Talhaoui en Anciaux beweren, vind ik lastiger om te beantwoorden. Aan de ene kant is de islam een geloof en geen ras. Niet alle Arabieren, Turken en Pakistanen zijn moslim en je hebt bovendien roomblanke Nederlanders die zich bekeerd hebben tot de islam, zoals laatst ex-PVV’er Arnoud van Doorn. Maar in de beeldvorming gaat het wel om mensen (oorspronkelijk afkomstig) uit het Midden-Oosten en Noord-Afrika. Mede vanwege de angst en afkeer voor de islam worden mensen met een Turkse of Marokkaanse naam sneller afgewezen bij sollicitaties.
Islamofobie is strikt genomen geen racisme maar beide fenomenen kun en mag je eigenlijk ook niet helemaal los van elkaar zien.
De vergelijking met antisemitisme is nog problematischer. Het antisemitisme dat Europa tot 1933 kende zou wellicht heel goed met de hedendaagse islamofobie kunnen worden vergeleken. De systematische moord op zes miljoen joden door de nazi’s daarentegen is van een totaal andere orde. In tegenstelling tot wat sommigen beweren is islamofobie met antisemitisme vergelijken zelf geen vorm van antisemitisme. Maar als deze vergelijking wordt gemaakt moet men wel goed uit kunnen leggen wat er precies met deze vergelijking bedoeld wordt.
In Nederland, waar het onbeschaafde vrije woord na de moord op Theo van Gogh koning is, heeft het plan van Talhaoui en Anciaux natuurlijk totaal geen kans van slagen. Sterker nog, ik betwijfel of er in ons land een politicus rondloopt die een soortgelijk voorstel durft in te dienen. Zoals in Pakistan op het beledigen van de Allah en de Profeet de doodstraf staat, zo is het in ons land godsonmogelijk om tot beschaving op te roepen. Alles en iedereen mag worden beledigd, behalve het vrije woord en zijn profeet Theo (vrede zij met hem) zelf.
Concluderend, in het plan van Talhaoui en Anciaux om islamofobie te verbieden zie ik geen heil. Maar stiekem hoop ik eigenlijk dat een politicus uit onze polder de moed heeft een soortgelijk voorstel in te dienen. Gewoon bij wijze van middelvinger om al die zelfbenoemde provocateurs terug te provoceren. Lekker pûh.
Durft u het aan?
Ewout Klei is politiek historicus. Het artikel verscheen eerder op zijn blog en is in overleg met de auteur op Republiek Allochtonië geplaatst. Eerdere artikelen van Ewout Klei op Republiek Allochtonië vindt u hier
Meer artikelen op Republiek Allochtonië over islamofobie vindt u hier en over antisemitisme vindt u hier
Volg Republiek Allochtonië op twitter of like ons op facebook.
