We leven in een maatschappij waarin de diversiteit steeds toeneemt. Mensen met diverse achtergronden en uit verschillende etnische groepen leven en werken samen, zoeken hun weg in het leven en voeden hun kinderen op tot wereldburgers. Toch is die realiteit niet altijd vanzelfsprekend en ervaren we sommige mensen nog steeds als ‘de anderen’. Kinderen zien vaak eerst de gelijkenissen die hen binden, al komt het ook voor dat ze focussen op de verschillen. Wat als je kind vijandig reageert op kinderen met een andere huidskleur of andere gewoontes?
Zijn kinderen bezig met verschil in huidskleur?
Baby’s nemen al heel jong waar welke huidskleur iemand heeft. Uit onderzoek blijkt dat ze na verloop van tijd, vanaf de leeftijd van negen maanden, de uiterlijke kenmerken van aparte individuen steeds minder goed herkennen. Alle gezichten met dezelfde etnische kenmerken worden in dezelfde groep gezet. Deze ‘psychologische tekortkoming’ noemt men het ‘other-race-effect’. We zien dat dit ‘other-race-effect’ vermindert als kinderen vaker in contact komen met kinderen uit andere etnische groepen. Kinderen zien dus wel degelijk verschil in huidskleur, maar hangen daar zelf geen waardeoordeel aan vast. Zo’n oordeel komt er pas op basis van wat ze hierover in hun omgeving horen.
Het is dus een belangrijke verantwoordelijkheid van volwassenen om kinderen van jongs af aan in contact te brengen met deze diversiteit. Want opgroeien in een diverse omgeving zorgt er dus voor dat kinderen steeds beter worden in het herkennen van ‘individuele kenmerken’ van de ander, zonder te focussen op ‘groepskenmerken’.
Invloed van volwassenen
Veel meer invloed heb je via je eigen gedrag. Wat vind jij van die ander en van de groep waartoe hij behoort? Je kind is hier erg gevoelig voor: hoe praat mijn mama over de moeder die een hoofddoek draagt? Hoe reageert papa op een naam die hij moeilijk kan uitspreken? Wat vertellen mijn ouders over het Offerfeest? Spreken ze over ‘Vlamingen’ of over ‘Allochtonen’?
Mensen verschillen niet alleen van huidskleur, maar ook van geslacht, persoonlijkheid, talenten, lengte, gewicht,... Hoe jij over die verschillen spreekt, heeft dus veel invloed op hoe je kind zich leert inleven in dat ‘anders-zijn’ en of je kind erin slaagt om voorbij de verschillen te kijken naar de gelijkenissen tussen mensen.
Erbij horen: hoe kan je als ouder ondersteunen?
Kinderen willen al heel snel ‘ergens bij horen’. Ze zijn bang om buiten de groep geplaatst te worden. Als ze opgroeien in een omgeving waar diversiteit iets natuurlijks is, vermindert de angst om er niet bij te horen. Trots zijn op wie je bent, zorgt ervoor dat je beter reageert op opmerkingen hierover. Kunnen praten over verschillen helpt om minder vooroordelen te hebben. Het leert je kind ook dat ‘de waarheid’ verschillende vormen kan aannemen, afhankelijk van de manier waarop je naar de dingen kijkt.
Ga op zoek naar manieren om meer in contact te komen met andere culturen. De keuze voor een kinderopvang of school met een divers publiek kan een uitstekende kans bieden om van jongs af aan met een open blik naar de wereld te kijken.
Ook boeken openen onbekende werelden: stond je er al eens bij stil dat veel kinderboeken een erg stereotiep beeld tonen van de samenleving? Ga eens snuisteren in onze themalijst, waar we boeken verzamelen die bruggen slaan tussen verschillende culturen.
Wees je er als ouder van bewust dat ook media veel invloed hebben op hoe je kind naar ‘de ander’ kijkt. De acteurs in hun favoriete soap vormen lang geen afspiegeling van de realiteit. Prinsessen in sprookjes zijn bijna altijd blond met blauwe ogen. Verslaggeving is niet altijd objectief. Jezelf en je kind bewust maken van deze beeldvorming, draagt bij tot nadenken over vooroordelen en stereotypen.
Ook andere ervaringen laten je kind kennismaken met dat wat je niet kent: proeven van onbekende smaken, op reis naar andere landen, je boodschappen ergens anders doen,… Ze ondersteunen jouw positieve houding tegenover de superdiversiteit.
---
Reeds verschenen @ Groeimee.be, een website voor iedereen die bezig is met het opvoeden van kinderen en adolescenten, met informatie over opvoeden, actuele thema’s en een overzicht van opvoedingsondersteuning in je regio.
