Vaak genoeg verliezen we ons in het 'wij-zij', 'in- out-group' denken. Een logisch en menselijk fenomeen. Toch is het belangrijk dat we ons hier bewust van zijn. We focussen alleen maar op de verschillen en vergeten dat we even goed hetzelfde zijn.
Contact tussen mensen met verschillende origine vermindert het wantrouwen. Zo stelt Katharina Schmidt, professor aan de universiteit van Oxford. Positief contact doet de negatieve impact van diversiteit en dus racisme dalen. Schmidt heeft dat onderzocht aan de hand van interviews met autochtone en allochtone Britten vanuit verschillende wijken. Enerzijds werd naar hun vertrouwen in de ander gevraagd, anderzijds werd naar de hoeveelheid contact met die 'ander' gevraagd. Dat kon u vorige maand lezen in Knack.
Vreemd genoeg verbaast dat ons nog terwijl hier eigenlijk geen wetenschap voor nodig zou moeten zijn. Mensen zijn bang voor wat ze niet kennen, bang voor de verschillen, bang om hun 'eigenheid' te verliezen. Een logische redenering stelt dan dat met elkaar omgaan, de ander leren kennen maakt dat we elkaar automatisch meer gaan appreciëren. De ander is dan niet meer vreemd.
Elliot Aronson
In de jaren 70 voerde Elliot Aronson een experiment uit. Het privéonderwijs in Texas werd in die periode opengesteld voor kinderen uit verschillende etnische groepen. Al snel bleek dat dit aanleiding gaf tot onderlinge conflicten tussen de kinderen. Volgens Aronson zou er minder sprake zijn van deze conflicten als de kinderen in kleine groepjes samenwerken, met gemeenschappelijke doelen en met gelijkwaardige inbreng. Daarnaast werd er voldoende tijd voorzien om de kinderen informele interpersoonlijke contacten te laten aangaan. Aan het einde van dit experiment bleek dat de wederzijdse vooroordelen opmerkelijk verminderd waren. Meer nog, de contacten tussen de kinderen bleken positiever en frequenter en het zelfbeeld verbeterde aanzienlijk.
In- en out-group
Binnen de sociale psychologie maakt men een onderscheid tussen de in- en out-group. De in-group is de groep waar we zelf deel van uitmaken. Alle andere groepen zijn de out-group. De eigen groep zal je spontaan positiever beoordelen, dat doen we onder andere om een positiever zelfbeeld te creëren. De verschillen met de out-group worden in onze maatschappij vaak vergroot of overdreven, terwijl de verschillen tussen de leden van de in-group geminimaliseerd worden. Dat kan zo ver gaan dat het tot discriminatie kan leiden.
Op het artikel in Knack kwamen negatieve reacties: 'de realiteit spreekt dit tegen', 'contact eindigt steeds in negatieve zin',... Belangrijk is hier de invulling van positief contact. Positief contact houdt in dat je open staat voor dit contact, je staat open voor de verschillen en hebt oog voor de gelijkenissen. Want naast alle verschillen, zijn we in veel meer dingen gelijk. Stel je jezelf niet open, dan is het moeilijk om iets positief uit de relatie te laten vloeien.
Vaak genoeg verliezen we ons in het 'wij-zij', 'in- out-group' denken. Een logisch en menselijk fenomeen. Toch is het belangrijk dat we ons hier bewust van zijn. We focussen alleen maar op de verschillen en vergeten dat we even goed hetzelfde zijn. Om dit positief contact te bekomen moeten we doorheen de verschillen kijken, en dat leren we door met elkaar in contact te komen. De ander is niet noodzakelijk 'anders'. De vrouw met hoofddoek is net zo goed mama en bezorgd om het welzijn van haar kinderen als de vrouw zonder. De vrouw zonder houdt van mooie kleren, lekker eten en mooie muziek, zo ook de vrouw met. De jongen met baard en djelleba gaat net zo graag naar de film, houdt van hip-hop en heeft all stars in alle kleuren, als de jongen met skinny-jeans of mega-shirts. Moslim, boeddhist, atheïst; nike, all star, adidas of hip-hop, techno en Bach. De mens is veel complexer dan enkel ik en jij, wij en zij.
Kruispuintdenken
De theorie van het kruispuntdenken is een mooie benadering om met deze complexiteit om te gaan. Het kruispuntdenken omarmt alle aspecten van de menselijke identiteit: nationaliteit, gender, etniciteit, religie, beroep, leeftijd,... Al deze invalshoeken zijn steeds gelijktijdig en in wisselwerking met elkaar actief. Iemand is belg, vrouw, Marokkaans, moslim, leerkracht,... De menselijke identiteit is een 'en-en' verhaal, niet 'of-of'.
>>> Aurélie en Liza lopen stage bij Kif Kif
