[ verslag ] praatavond Dar Es Salaam ”gekleurde vergrijzing”

Kif Kif woonde afgelopen dinsdag 26 april 2011 een praatavond bij met als thema “gekleurde vergrijzing”.De avond was een organisatie van Dar Es Salaam, het Huis van de Vrede dat de interculturele dialoog over en met moslims in Antwerpen wil bevorderen.

Dar Es Salaam is een samenwerking tussen vzw Motief, Samenlevingsopbouw Antwerpen Stad vzw, Vormingplus Antwerpen, ACW, Federatie Marokkaanse Verenigingen, VOEM, Kif Kif, Unie Turkse Verenigingen, Atlas Ontmoetingsruimte en Internationaal Comité.

Kif Kif woonde afgelopen dinsdag 26 april 2011 een praatavond bij met als thema “gekleurde vergrijzing”.

De avond was een organisatie van Dar Es Salaam, het Huis van de Vrede dat de interculturele dialoog over en met moslims in Antwerpen wil bevorderen. Dar Es Salaam is een samenwerking tussen vzw Motief, Samenlevingsopbouw Antwerpen Stad vzw, Vormingplus Antwerpen, ACW, Federatie Marokkaanse Verenigingen, VOEM, Kif Kif, Unie Turkse Verenigingen, Atlas Ontmoetingsruimte en Internationaal Comité. We luisterden naar enkele ervaren sprekers uit de socio-culturele sector: Sanghmitra Bhutani (Minderhedenforum), Youssef Souissi (VOEM), Selamet Belkiran (Unie van Turkse verenigingen) en Saloua Berdai van de8, die enkele slotbeschouwingen formuleerde. In Antwerpen zijn 15,5% van de 55-plussers allochtone ouderen. Bovendien ontvangt de stad jaarlijks 700 à 800 oudere nieuwkomers. De zorgsector moet de noden van deze allochtone ouderen opvangen. Naast de al bestaande initiatieven om tegemoet te komen aan de veranderende verwachtingen in de ouderenzorg, is er dringend nood aan een visie die op structureel niveau uitgevoerd kan worden. Gekleurde vergrijzing is een maatschappelijk feit waar we niet om heen kunnen en dat meer dan last minute beslissingen verdient.

Allochtone ouderen

Wie zijn de allochtone ouderen?

We spreken hier over een heterogene groep ouderen met een verschillende herkomst, met een ander tijdstip van aankomst in België en met een verschillende religieuze en culturele achtergrond. Het is onmogelijk om deze groep over een en dezelfde kam te scheren waardoor zorg op maat broodnodig is. Allochtone ouderen zijn eigenlijk de pioniers van het ouder worden omdat ze dit moeten doen zonder voorbeeld en dus met gebrek aan kennis. Hierdoor zullen ze deuren openen voor de volgende generaties, mits maatschappelijke hulp.

Gekleurde vergrijzing

Omdat dit een moeilijk bespreekbaar thema is en omdat er momenteel andere, meer dringende problemen zijn die prioriteit krijgen (werkloosheid, onderwijs), moet toch aandacht aan deze vergrijzing worden geschonken. Met de veranderende maatschappelijke invulling in het achterhoofd, zal dit thema met de jaren aan belang winnen en moet er nu aan gewerkt worden. Interculturaliseren is vaak nog een taboe: men is bang dat er te veel moet veranderen voor deze nieuwe groep van ouderen. Bovendien hebben we geen voorbeeld waaraan we ons kunnen spiegelen. Dit maakt het des te moeilijker om een efficiënt beleid uit te tekenen, maar het is wel noodzakelijk.

Zorg op maat De zorgsector moet op verschillende gebieden rekening houden met de noden van allochtone ouderen. Zoals voor elke oudere, ongeacht herkomst, spelen leeftijdsgebonden elementen een belangrijke rol in hun leven van alledag. Nostalgie is een element dat inherent is aan een oudere. Voor allochtone ouderen betekent dit dat ze op zoek zijn naar verbondenheid met hun land van herkomst. Hoewel dit aspect niet cultuur- of migratiegebonden is, zijn er andere aspecten die dat wel zijn. Een oudere zal op een gegeven moment beginnen nadenken over zijn leven. Dit natuurlijke mechanisme zorgt ervoor dat de oudere zich gaat bezinnen. Ouderen die een bepaalde religie aanhangen, zullen deze bezinning op een religieuze manier aanpakken, bijvoorbeeld door te bidden. Onze maatschappij is christelijk gestructureerd, maar door de veranderende diversiteit moet er tegemoet gekomen worden aan de vraag om ook andere religies aan bod te laten komen. Hetzelfde geldt voor voeding, dat een cultuurgebonden element is. Ten slotte speelt het aspect van migratie een onontbeerlijke rol in de vorming van het zorgbeleid voor ouderen. Allochtone ouderen maken als migrant vaak deel uit van de lagere sociale klasse en kunnen het risico lopen om in de armoede terecht te komen.

Zorg dragen voor elkaar Hoe gaan we voor elkaar zorgen? Of het nu vanuit een religieuze gedrevenheid is of vanuit een vanzelfsprekendheid; de wil om voor ouderen te zorgen, is er zeker. Voor allochtone ouderen zorgen is een nieuw gegeven zonder voorbeeld en is tegelijk een moeilijk bespreekbaar thema. Elke oudere heeft recht op een menslievende en kwalitatieve zorgverlening op maat. Een aandachtspunt voor de zorgsector is dat het aanbod herkenbaar moet zijn voor ouderen én dat het aanbod de ouderen erkent in hun achtergrond en migratieverleden. Ten slotte is het belangrijk dat ook hun mening gevraagd wordt. Allochtone ouderen zijn onze vergeten helden, maar ze zijn ook een stille generatie die nooit naar hun mening werd gevraagd. Laten we daar verandering in brengen! ‘Voor een eerder verschenen interview met Selamet Belkiran, voorzitter van de Unie van Turkse Verenigingen en panellid van dit debat, klik hier.