De Pano-reportage van gisteren zoomde in op recente gevallen van politiegeweld. Ook Kif Kif en de Liga voor de Mensenrechten maken zich zorgen over de groeiende signalen daarover. We stellen voor om werk te maken van een grondige denkoefening rond alternatieven voor interventies en de-escalatiepogingen die niet gelinkt zijn aan zware misdrijven, en toch regelmatig verkeerd - of zelfs fataal - aflopen. Daarnaast is het essentieel dat het recht op het filmen van de politie wordt beschermd, uiteraard binnen de privacywetten (de beelden mogen niet zomaar verspreid worden).
Uit een onderzoek dat Kif Kif vorig jaar uitvoerde in samenwerking met het European Network Against Racism (ENAR) blijkt dat verschillende politie-interventies die uitmondden in zwaar en fataal politiegeweld geen reacties waren op zware misdrijven, maar eerder op sociale problematieken, of eenvoudigweg op het gebruik van de openbare ruimte.Lamine Bangoura stierf naar aanleiding van een huurachterstand. Hij was dus geen crimineel, maar kampte met armoede en had schulden. Abdel Arbi, een jongeman uit Antwerpen, verloor deels zijn zicht na een politie-interventie die volgde op een melding die achteraf overbodig bleek. Zijn enige misdaad was met een paar vrienden aanwezig zijn in de openbare ruimte.
Als Lamine of Abdel aangesproken waren door een sociaal werker in plaats van de politie zouden ze bespaard zijn gebleven van levensbedreigend geweld. Ook interventies die gelinkt zijn aan geestelijke gezondheid, druggebruik of intrafamiliaal geweld kunnen in de meeste gevallen anders en met minder risico’s aangepakt worden, door gespecialiseerde professionals in te zetten.
We pleiten ervoor om een deel van de politietaken, samen met de bijhorende middelen, toe te vertrouwen aan het sociaal werk. Op die manier neemt het risico op buitenproportioneel geweld af en stijgt de kans dat burgers in maatschappelijk kwetsbare situaties de hulp krijgen die ze nodig hebben. Deze denkoefening moet gevoerd worden door politieagenten, juristen, sociaal werkers, wetenschappers en beleidsmakers samen. In de VS wordt geld uit politiebudgetten overgeheveld naar scholen en diensten voor geestelijke gezondheid en worden oproepen die gelinkt zijn aan geestelijke gezondheid of druggebruik opgevolgd door ongewapende sociaal werkers. Ook in Europa zijn er verschillende voorbeelden die aantonen dat een andere aanpak werkt en goed is voor de relatie tussen burgers en politie.