Black Lives Matter is een voortzetting van een strijd om als mens te worden beschouwd en behandeld.
Amerika staat in brand! Mensen komen op straat tegen politiegeweld, celebrities laten zich horen en wit Amerika heeft in de Black Lives Matter een vijand gevonden. Maar is het eigenlijk ooit anders geweest in Amerika? Of zien we dankzij social media en onze smartphones eindelijk het ware gelaat?
2015, 1.134 jonge zwarte lichamen ontdaan van hun ziel, door toedoen van de politie. Tel daarbij Latino’s en blanke Amerikanen en je komt op een desastreus aantal verwoeste levens. Onder welke omstandigheden? Daar kunnen we het steeds over hebben, maar de discussie raakt steeds vast als men “Black Lives Matter” zegt, net zoals “I’m Black and I’m proud” in de jaren '80 is dit een stopwoord voor vele gesprekken in de Verenigde Staten.
Wie Amerika en haar geschiedenis met donkerbruine lichamen kent, weet waarom Black Lives Matter, net zoals James Browns hit “I’m black and I’m proud” een culturele psychologische slag was in Amerika en vormen zowel de Black Lives Matter movement als organisatie een doorn in het oog van vele, vooral witte Amerikanen die graag willen geloven dat er niets structureel aan de hand is.
Buiten slavernij waar de tot slaaf gemaakten nog bruikbaar waren, heeft Amerika nooit waarde gehecht aan donker gekleurde lichamen. In een land waar de scheidingslijn dwars loopt tussen huidskleur en “rassen” is het niet verwonderlijk dat iedereen geboren en getogen in Amerika dit met zich meedraagt in zijn onderbewustzijn, ongeacht de huidskleur.
Achter de slogan Black Lives Matter schuilen vele dimensies van wat er werkelijk misloopt in Amerika. #BLM is een reactie op politiegeweld, racisme, onrechtvaardigheid maar vooral een poging van Afro-Amerikanen om hun land nogmaals psychologisch wakker te schudden rond de kwesties die voor hen en voor Amerika er toe doen.
Militarisering van politie
De politie heeft een mandaat om burgers te beschermen en de wetten na te leven. Dit is een monopolie van macht die burgers in een democratie afgeven om zelf beschermd te worden. Echter heb je in Amerika en vele landen een politiemacht die steeds verder staat van de eigen burgers die men hoort te dienen. De politie wordt steeds minder uw vriend en steeds meer een controleapparaat of een vijand. Black Lives Matter is niet tegen de politie, maar wel tegen de manier waarop politieagenten zich gedragen jegens Afro-Amerikanen.
Een strijd van lange adem
Harriet Tubman, Federick Douglass, Marcus Garvey, Huey Newton, James Baldwin, Nina Simone, Billie Holliday, Malcolm X, Martin Luther King Jr en Muhammad Ali: een lijst van indrukwekkende namen van Afro-Amerikanen die allen op hun manier hebben gestreden tegen een systeem waarin ze leefden en hun kleinkinderen nu ook leven. Van slaaf gemaakt, tot benoemd worden als drie-vijfde mens, Jim Crow wetten, het verwerven van stemrechten, verplichte segregatie en verplichte integratie. Afro-Amerikanen en hun lichamen kennen geen rust in een land dat ondertussen ook van hen is, al weten ze dat ze nog steeds geen deel mogen worden van dé kern ervan. Want hun zwart-zijn vormt nog altijd een onzichtbare barrière tussen hen en Amerika.
Black Lives Matter is een voortzetting van een strijd om als mens te worden beschouwd en behandeld. In 2012 worden de eerste #blacklivesmatter berichten online gezet naar aanleiding van de moord op Trayvon Martin door George Zimmerman. Sindsdien kan je in alle debatten rond politiegeweld niet meer om Black Lives Matter heen. Het lukte hen zelfs om hun standpunten op de hoogste politieke debatten te krijgen. Zo bestormde BLM-leden met wisselend succes de podia van presidentskandidaten. In een zoektocht naar respect voor zwarte levens, om een stem te geven aan Afro-Amerikanen die zowel de problemen in de eigen gemeenschap als racisme en politiegeweld willen aanpakken, is Black Lives Matter uitgegroeid tot een burgerrechtenbeweging 2.0. Want zo ligt de focus niet alleen in Amerika, maar ook internationaal. Overal waar structureel onrecht heerst, wordt er een poging gedaan om hun ervaring te delen, onder andere in Gaza en Ghana is men actief.
Ze gaan georganiseerd de straten op, hun video’s halen miljoenen views op sociale media en vooral: ze hebben een plekje afgedwongen in nationale en internationaal media.
Schuld van het onderbewustzijn?
Uit een onderzoek van Harvard door de onderzoeker Goff en zijn collega van de universiteit van Colorado, Joshua Correll, blijkt dat we met z'n allen te maken hebben met “implicit bias” een onbewuste respons op situaties. Met meer tijd kunnen we steeds “juister” handelen, maar in stresserende situaties vallen we terug op onze onbewuste, snelle reflexen. In het onderzoek van Correll waarbij hij vraagt aan deelnemers om te schieten op mensen met wapens (in de vorm van een videogame) komt dit goed naar voren. Zo schoten mensen sneller op Afro-Amerikanen en werden deze ook sneller verdacht crimineel te zijn dan witte Amerikanen. Dit lijkt misschien te verklaren waarom agenten zo snel de trekker overhalen bij Afro-Amerikanen en Latino’s dan bij witte Amerikanen. Hoewel technisch gezien huidskleur niet relevant is bij de vraag “schiet op mensen met een wapen”, kan je er niet naast kijken dat impliciet de associatie tussen Afro-Amerikaan en gevaar aanwezig is. Dit zijn de mentale platen die iedere Amerikaan met zich meedraagt. Het sijpelt in "de Amerikaan” en haar geschiedenis , eentje waarin donkere mensen altijd een figuur van onmens, gevaarlijk of crimineel met zich heeft mogen dragen.
All Lives Matter
Ieder generatie Afro-Amerikanen kent haar bloeiperiode, maar met steeds dezelfde strijd. Individueel racisme wordt niet meer geduld, wettelijk geniet ieder Amerikaan van dezelfde rechten. Alleen is dit nooit omgezet geweest naar het doorbreken van mentale constructies, zowel bij Afro-Amerikanen als bij hun witte mede-Amerikanen.
Black Lives Matter is net als alle voorgaande bewegingen in Amerika een roep om erkenning van Afro-Amerikanen als mensen. Het is een reactie van mensen die onrecht niet meer aan kunnen zien. De ontvangst is echter zoals het altijd is geweest bij ieder Afro-Amerikaan die achter Black Lives Matter staat: je wordt ervan verdacht anti-politie, anti-wit of een terrorist/racist te zijn. Met als hoogtepunt een tegenbeweging, #alllivesmatter! Deze krampachtige reactie zoekt de confrontatie en geen oplossingen. Maar in analogie van de Amerikaanse geschiedenis is dit te verwachten, want om hun vrijheid, stemrecht en mensenrechten te winnen hebben Afro-Amerikanen steeds aan een lijst kenmerken moeten voldoen, opgesteld door wit-Amerika. Alle Afro-Amerikanen die besloten deze niet te respecteren zijn de geschiedenis ingegaan als radicaal, extremist of crimineel. Denk maar aan de Black Panthers, Marcus Garvey en Malcolm X.
Afro-Amerikanen hebben steeds op de sympathie moeten inspelen van wit Amerika. Daarnaast moesten deze non-violent zijn en vooral zich burgerlijk gedragen. Dit begreep Martin Luther King Jr erg goed, vandaar dat hij steeds volgens deze principes handelde.
Black Lives Matter is niet anti-blanken en zeker niet anti-politie. Wat het doet is een gevoelige snaar raken in Amerika, net zoals Martin, Malcolm en hun voorgangers. Allemaal stellen ze Amerika de vraag en de eis: wij zijn mensen en we willen ook zo behandeld worden, want onze levens doen er inderdaad toe!
Indien wit-Amerika voor polarisatie kiest, omdat men niet luistert naar de roep van Afro-Amerikanen en men weer de aandacht vestigt op de manier waarop men protesteert, dreigt Amerika opnieuw in slaap te worden gewiegd of juist richting chaos te gaan.
