België speelt met haar gevaarlijke mengeling van sancties, inmenging en onverschilligheid helemaal geen fraaie rol in het Syrische drama.
Ook België kan zijn steentje bijdragen aan vrede in Syrië, op voorwaarde dat ons land het roer omgooit: we moeten stoppen een deel te zijn van het probleem. Marc-Antoon De Schryver van intal legt uit hoe dat kan.
Context
Laat ons hopen dat “Genève II”, de internationale conferentie over Syrië die is aangekondigd voor 22 januari 2014, er zonder vertraging komt. Dan kan eindelijk werk gemaakt worden van een onderhandelde oplossing voor de Syrische burgeroorlog. Dat is de enige uitweg voor dit bloedige conflict, zoals ook de geweldloze Syrische oppositie stelt (1). Ook België kan haar steentje bijdragen aan vrede in Syrië, op voorwaarde dat ons land een andere Syrië-politiek gaat voeren dan het tot nu toe gedaan heeft.
Want één ding mogen we nooit uit het oog verliezen: zonder Westerse inmenging was het in Syrië nooit gekomen tot de humanitaire catastrofe die we vandaag zien. Het aantal burgerslachtoffers nam exponentieel toe naarmate het Westen zich meer inmengde, zoals Marc Botenga aantoont in een recent artikel (2). De economische sancties (3), de materiële en politieke steun aan de rebellen (4), de sabotage van het eerdere vredesplan van VN-gezant Kofi Annan (5) ... . Dat alles was - en is - olie op het Syrische vuur.
Ons probleem: het Belgische aandeel in het Syrische drama
België is op minstens drie manieren mee verantwoordelijk voor de escalatie van de Syrische burgeroorlog:
1. Te vaak heeft België zich de afgelopen 30 maanden kritiekloos achter de Syrië-politiek geschaard van de VS, Frankrijk en Groot-Brittannië, NAVO-landen die openlijk voor ‘regime change’ en een militaire interventie pleitten.
Enkele voorbeelden:
België werd lid van de zgn. “Vrienden van Syrië”, de club van landen die regime change wilden in Syrië. In december 2012 bood Didier Reynders de club zelfs aan om in België één van haar bijéénkomsten te houden (6).
België erkende de Syrische Nationale Coalitie (SNC), de van het buitenland afhankelijke oppositie, opgericht in Qatar, als “legitieme vertegenwoordiger van het Syrische volk” (7).
Keer op keer stemde België in de EU voor nieuwe economische sancties tegen Syrië, die alleen voor meer ellende zorgden voor de Syrische bevolking (8). Soms speelde België daarbij naar eigen zeggen zelfs een voortrekkersrol (9).
Onze minister van Buitenlandse zaken Didier Reynders gaf meermaals te kennen geen graten te zien in “een interventie buiten het kader van de VN” (10) – een illegale oorlog tegen Syrië dus.
Ook kopstukken van andere partijen lieten zich niet onbetuigd. Zowel Guy Verhofstadt 11) van de OpenVLD als Isabelle Durant (12) van Ecolo trokken de kaart van ‘regime change’ en militaire inmenging (13).
2. België blijft wapens leveren aan Israël en aan Saoedi-Arabië.
Israël heeft Syrië sinds het begin van de burgeroorlog al 5 maal illegaal gebombardeerd (20). België heeft Israël voor deze flagrante schendingen van het Internationaal Recht niet één keer veroordeeld (21).
Saoedi-Arabië is een van de grote aanstokers en financiers van het sektarische geweld van de jihadistische groepen in Syrië (14).Ons land onderhoudt volgens het ministerie van buitenlandse zaken “uitstekende relaties” met Saoedi-Arabië, net als met de andere Golf-monarchieën in deze “strategische regio” (15). Didier Reynders reisde in december 2012 nog naar Saoedi-Arabië om het pad te effenen voor Belgische investeringen (16).
Volgende krantenkoppen en hun chronologie zijn sprekend: ‘Saoedi-Arabië is de belangrijkste afzetmarkt voor Belgische wapens’ (15/11/12) (17), ‘Saoedi-Arabië levert Belgische wapens aan Syrische rebellen’ (17/6/13) (18), ‘Peeters bevriest wapenleveringen aan Saoedi-Arabië niet’ (3/7/13) (19).
3. België voert een cynische en schadelijke politiek inzake de kwestie van de zgn. “Syriëstrijders”.
Enerzijds is er gespierd en stigmatiserend taalgebruik tegenover de betrokken jongeren. Dat discours is hypocriet, omdat het de jongeren verwijt te doen wat andere, meer ‘respectabele’ stemmen zoals Guy Verhofstadt straffeloos verkondigen. Het is wellicht ingegeven door electoraal winstbejag (22).
In de feiten echter is er een verregaand “laisser faire”. Want dat er een preventiebeleid inzake hun vertrek zou bestaan, is volstrekt ongeloofwaardig. De overheid heeft zichzelf in naam van de War on Terror uitgebreide bevoegdheden gegeven om zowat alles en iedereen nauwlettend in het oog te houden (23). Samenwerken met Turkije om de Belgische journalist en vredesactivist Bahar Kimyongür te laten arresteren in het buitenland, dat kan wel (24). Maar onze would be jihadistische landgenoten tegenhouden die via commerciële vluchten en het Turkse grondgebied naar Syrië trekken, dat kan niet. Wie gelooft dat? Zouden deze jongeren onze landsgrenzen ook voorbij komen als ze op weg waren om tegen het Israëlische regime te gaan vechten? En als de jongeren het geluk hebben om hun avontuur te overleven, wat velen niet gegund is, dan staan hen bij terugkeer een repressieve aanpak en de gevangenis te wachten. Alleen al daarom zijn sommige families bang om hun verdwijning te melden. Dit legt pijnlijk het racisme bloot dat achter deze politiek schuilgaat. Het devies lijkt te luiden: “Het is niet erg dat ze vertrekken, als ze maar niet terugkomen”.
Dit is misdadig tegenover zowel deze jongeren en hun families, als tegenover het Syrische volk, want in Syrië gaan deze gemanipuleerde jongeren de rangen van de door Al-Qaida omkaderde buitenlandse strijders vervoegen.
Conclusie: België speelt met haar gevaarlijke mengeling van sancties, inmenging en onverschilligheid helemaal geen fraaie rol in het Syrische drama. Hoog tijd dus voor concrete maatregelen om daaraan iets te doen.
Onze oplossing: België moet het roer omgooien
We formuleren 4 koerswijzigingen die ons land dadelijk in de praktijk kan zetten:
1. Een klein land als België is niet veroordeeld om het spel van de grote NAVO-landen mee te spelen. België moet zich internationaal onderscheiden door werk te maken van vredesdiplomatie.
Intal vraagt aan de Belgische regering om een non-interventiepolitiek te voeren en dit model ook te verdedigen binnen de EU en op internationale fora. Ons land moet o.a. volgende maatregelen nemen en/of standpunten verdedigen:
België moet haar diplomatieke banden met Syrië volledig herstellen en haar erkenning van de door het buitenland gefinancierde Syrische Nationale Coalitie intrekken.
België moet elke materiële en financiële steun aan de rebellen door NAVO-partners zoals de VS, Frankrijk en Turkije streng veroordelen.
België moet ook elke dreiging met een militaire interventie, zelfs impliciet (zoals het klassieke “All options are on the table” van de VS) streng veroordelen.
Het ontbreken van steun en beloftes aan de rebellen enerzijds, en van dreigementen aan het adres van de Syrische regering anderzijds, zal bijdragen aan de bereidheid van alle betrokken Syrische partijen om tot een onderhandelde oplossing te komen.
Verder moeten de economische sancties tegen Syrië onmiddellijk worden opgeheven, zodat het Syrische volk niet langer onterecht collectief gestraft wordt.
2. De Belgische Gewesten (25) moeten alle licenties voor wapenleveringen aan Saoedi-Arabië stopzetten, zolang dit land de Syrische soevereiniteit en dus het internationaal recht met voeten treedt door haar illegale steun (o.a. in de vorm van wapens) aan de meest extremistische fracties onder de rebellen.
Wat Israël betreft zijn de illegale bombardementen op Syrië een bijkomende reden, bovenop de bezetting van Palestina, om een militair embargo (26) in te stellen tegen dat land.
3. Wat de zgn. “Syriëstrijders” betreft, moet België een progressieve politiek voeren die zowel de betrokken jongeren en hun families helpt, als de Syrische vrede dient:
Het racisme en de uitsluiting in onze samenleving, die de voedingsbodem zijn voor de manipulatie van deze jongeren, moeten kordaat worden aangepakt. Gelijke rechten nu!
De re-integratie van de terugkomers moet ontdaan worden van haar repressieve karakter.
Er moeten gerichte maatregelen genomen worden om de jongeren te stoppen (en te helpen) voor ze vertrekken.
Dat is een politiek die de oorzaken van hun vertrek aanpakt en die – door de instroom van Belgische jongeren te stoppen – de druk van de Syrische ketel helpt te halen, wat een onderhandelde oplossing onder Syriërs zal vergemakkelijken.
Verder moeten politici zich onthouden van het cynische misbruik van deze kwestie voor electorale doeleinden. Ze zouden er ook goed aan doen om zich samen met andere opinie- en mediamakers te bezinnen over de nefaste rol die hun simplistische discours over Syrië (“De Syrische regering = slecht = Assad = alawitische dictatuur”) gespeeld heeft in het opjutten van deze jongeren.
4. Tot slot moet België haar deel doen in de opvang van Syriërs die door de oorlog op de vlucht gejaagd worden. Terwijl de buurlanden van Syrië (o.a. Libanon, Turkije, Jordanië) overspoeld worden door miljoenen vluchtelingen, vangt Europa amper Syriërs op. Dat kan en moet anders.
Naast opvang voorzien moet ons land ook middelen vrij maken voor humanitaire hulp aan de grote meerderheid vluchtelingen die in en rondom Syrië zelf moeten overleven in penibele omstandigheden. Deze hulp mag echter geen cynisch excuus zijn voor méér inmenging. Ze moet gebeuren met respect voor de Syrische soevereiniteit, via neutrale instanties zoals de Rode Halve Maan (het Rode Kruis).
www.intal.be
Noten
1Zie '“Enkel een onderhandelde oplossing kan Syrië redden”, zie : http://www.intal.be/nl/article/%E2%80%9Cenkel-een-onderhandelde-oplossi…
2'Syrië: opstand of interventie?', in: Marxistische Studies nr. 104 (decmeber 2013)
3Zie o.a. 'EU prepares new sanctions against Syria': http://www.europeanvoice.com/article/2012/september/eu-prepares-new-san…
4Zie o.a. 'C.I.A. Said to Aid in Steering Arms to Syrian Opposition': http://www.nytimes.com/2012/06/21/world/middleeast/cia-said-to-aid-in-s…, 'U.S. Steps Up Aid to Syrian Opposition, Pledging $60 Million': http://www.nytimes.com/2013/03/01/world/middleeast/us-pledges-60-millio…
5 Zie o.a. 'How the West Fueled the Ever-Growing Carnage in Syria': http://www.alternet.org/world/how-west-fueled-ever-growing-carnage-syria
6Zie o.a. "Vertegenwoordiging Syrische oppositie in Brussel": http://www.deredactie.be/cm/vrtnieuws/buitenland/Syrie/1.1502601
7Zie http://en.wikipedia.org/wiki/International_recognition_of_the_Syrian_Na… en http://www.deredactie.be/cm/vrtnieuws/buitenland/Syrie/1.1502601
8Zie o.a. het gerenomeerde medische vakblad The Lancet, 'Syria: public health achievements and sanctions': http://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736%2812%296…
9'“Belgium will actively contribute to this process (preparation and adoption of sanctions) together with its European partners,” Reynders told La Libre Belgique.' Zie: http://en.ria.ru/world/20120205/171162539.html
10Zie o.a. 'Reynders n'exclut pas une intervention en dehors du cadre de l'ONU': http://www.lalibre.be/actu/belgique/syrie-reynders-n-Israël heeft Syrië sinds het begin van de burgeroorlog al 5 maal illegaal gebombardeerd20. België heeft Israël voor deze flagrante schendingen van het Internationaal Recht niet één keer veroordeeld21. exclut-pas-une-intervention-en-dehors-du-cadre-de-l-onu-51b8ed02e4b0de6db9c70b49
11Zie o.a. 'Lady Ashton, laat de Syriërs niet stikken': http://www.standaard.be/cnt/nh3m1499, en de commentaar 'Het Joenk wil Syrië bevrijden': http://www.intal.be/nl/node/10728
12Zie o.a. 'Isabelle Durant: «Ne pas intervenir en Syrie, ça tue des gens»' : http://www.lesoir.be/306727/article/actualite/monde/2013-08-28/isabelle…
13Durant werd door haar partij niet gevolgd, zie: http://www.isabelledurant.eu/2013/08/syrie-la-commission-mixte-chambres…
14Zie o.a. 'Rebel Arms Flow Is Said to Benefit Jihadists in Syria': http://www.nytimes.com/2012/10/15/world/middleeast/jihadists-receiving-…
15Zie: http://diplomatie.belgium.be/nl/Beleid/wereldregio_s/midden-oosten/
16Zie: http://www.sudinfo.be/625925/article/actualite/l-info-en-continu/2012-1…
17 http://www.gva.be/nieuws/binnenland/aid1279963/belgische-wapens-gaan-vo…
18 http://www.knack.be/nieuws/wereld/saoedi-arabie-levert-belgische-wapens…
19http://www.hln.be/hln/nl/957/Binnenland/article/detail/1662373/2013/07/…
20Zie o.a. 'Israeli Warplanes Strike Inside Syria for Fifth Time This Year': http://abcnews.go.com/Politics/israeli-warplanes-strike-inside-syria-ti…
21Een vraag die intal al vanaf het eertse bombardement met een actie kracht bij zette, zie: http://www.intal.be/nl/fotoreports/fotos-actie-tegen-israelische-bombar…
22Voor een kritiek, zie 'Hypocrisie over Belgische strijders in Syrië': http://www.intal.be/nl/blogs/marc-antoon/hypocrisie-over-belgische-stri… on Terror
23Zie o.a. 'Intevriew met Raf Jespers': http://www.dewereldmorgen.be/artikels/2010/07/05/interview-met-raf-jesp…
24Zie 'Zwart op wit: Belgische staat organiseerde samenzwering tegen onderdaan': http://www.dewereldmorgen.be/artikels/2011/09/09/zwart-op-wit-belgische…
25Het afleveren van exportlicensies voor wapens is een regionale bevoegdheid, dus deze oproep richt zich tot de gewestregeringen van Vlaanderen, Brussel en Wallonië.
26Zie: http://www.intal.be/nl/campagne/militair-embargo-tegen-israel
