Olie op water kan je lezen als een pageturner over ambitie, liefde en vriendschap maar is bovenal een meeslepend verhaal over de gevolgen van onze honger naar olie en de vernietigende kracht van hebzucht.
Chinua Achebe, Ken Saro Wiwa en Wole Souinka, die in 1986 als eerste Afrikaan de Nobelprijs voor de literatuur kreeg. Allemaal bekende schrijvers uit Nigeria.
Helon Habila is één van hen. Hoewel zijn werk in het buitenland reeds meermaals bekroond werd, blijft hij bij ons onbekend. Olie op water is zijn derde boek.
Als de vrouw van een buitenlands petrochemicus in de Nigerdelta door rebellen ontvoerd wordt, zoekt haar man een journalist die kan bewijzen dat ze nog leeft. Hij wendt zich tot de tweederangskrant Star en Zaq. De ooit zo gerespecteerde Zaq twijfelt niet. Dit is het ideale verhaal: een Brits staatsburger ontvoerd door plaatselijke militanten die strijden om hun omgeving te beschermen voor inhalige multinationale oliemaatschappijen. Perfect. Een prachtverhaal voor elke krant. Rufus, een jonge ambitieuze bureaujournalist, trekt met zijn grote voorbeeld Zaq, het binnenland in om Isabel Floode te zoeken.
We krijgen het hele verhaal vanuit het standpunt van Rufus. Rufus’ hoogste ambitie is te worden zoals Zaq: een doorgewinterd reporter, geen universitaire studie, autodidact die alles wat hij wist geleerd had op de redactie, op straat en uit boeken en die in het hele land gerespecteerd werd vanwege zijn sterke liberale opvattingen. Rufus is vastbesloten om redactionele artikelen te schrijven die vol ontzag gelezen zullen worden. Hij wil geen deel uitmaken van de nieuwe, oppervlakkige, brutale en op glamour uitzijnde krantengeneratie. Hij wil daar zijn waar de geschiedenis ontstaat en er met zijn taal getuige van zijn.
Helon Habila schrijft in zeer beeldende taal over het door oorlog verscheurde Nigeria, waar de olie alomtegenwoordig is, waar rivieren vervuild zijn en onbruikbaar als viswater. Hij schetst ons een grimmig en desolaat landschap waarop enkel nog gasfakkels en pijpleidingen groeien: “dezelfde lege, lage woningen, dezelfde overheersende stank van rotting, de kaalheid, de olievlekken en dezelfde ondefinieerbare droefheid in de lucht”.
Habila brengt ons tot bij de doodsbange inwoners die het het zwaarst te verduren krijgen. Zij zitten klem tussen de militanten en het leger, en houden zich doof, stom en blind. De enige manier om niet volledig verpletterd te worden.
Olie op water kan je lezen als een pageturner over ambitie, liefde en vriendschap maar is bovenal een meeslepend verhaal over de gevolgen van onze honger naar olie en de vernietigende kracht van hebzucht.
>>> Olie op water - Helon Habila - Nieuw Amsterdam - 256 blzn.
