Dringende oproep tot solidariteit: Steun Portugese antiracisme activisten!

In de afgelopen maanden is het aantal racistische aanvallen door extreemrechts in Portugal sterk toegenomen. Dit is verontrustend en het bevestigt dat de haatboodschappen een agressievere tactiek tegen mensenrechtenverdedigers van geracialiseerde minderheden in de hand werken. Sinds 2019, toen de Portugese extreemrechtse partij voor het eerst zetelden in het parlement, worden extreemrechtse activisten aangemoedigd om racistische misdaden te plegen tegen mensen van kleur in Portugal. Prominente mensenrechtenactivisten en hun families zijn reeds het doelwit geweest van haatdragende boodschappen, doodsbedreigingen en juridische intimidatie.

ENAR en verwante organisaties zijn solidair met hun collega-activisten die zich onvermoeibaar inzetten voor gerechtigheid en racismebestrijding ter bescherming van onze gemeenschappen. Wij roepen de Portugese autoriteiten op tot dringende actie om geracialiseerde groepen effectief te beschermen tegen racistische misdaden. Daarnaast eisen we dat er een grondig onderzoek komt, dat de daders vervolgd worden en iedereen die aanzet tot haat en geweld bestraft wordt. We roepen de EU-instellingen ook op om doortastende maatregelen te nemen om ervoor te zorgen dat de mensenrechtenverdedigers in Europa worden beschermd.

In januari van dit jaar werden een Portugese vrouw van Afrikaanse afkomst en haar dochter aangevallen in Lissabon om een ontbrekend buskaartje. In februari werden twee Braziliaanse vrouwen slachtoffer van politiegeweld tijdens het straatcarnaval in de buurt van een Kaapverdiaanse nachtclub. In dezelfde maand werd de Franse voetballer van Malinese afkomst Moussa Marega verbaal aangevallen en beledigd door supporters tijdens een nationale wedstrijd in Portugal. In juli werd de Portugese acteur van Guinee-Bissause afkomst Bruno Candé in de straten van Lissabon vermoord in een expliciet racistische misdaad. Dit zijn de meest prominente gevallen, maar SOS Racismo heeft sinds 2012 gegevens verzameld over wel meer dan 700 racistische misdrijven.

In deze context zijn ook antiracistische organisaties en activisten niet veilig. SOS Racismo, een van de oprichters van ENAR en hun leider, mensenrechtenverdediger Mamadou Ba, worden net als andere activisten onophoudelijk aangevallen. Begin 2020 ontving Mamadou Ba een brief met een doodsbedreiging en een kogelhuls bij hem thuis. Sinds juni is het hoofdkwartier van SOS Racismo twee keer gevandaliseerd met hakenkruizen en racistische leuzen. In augustus ontvingen SOS Racismo, Mamadou, Beatriz Gomes en Joacine Katar Moreira (twee zwarte parlementsleden) bedreigingen per e-mail. De extreemrechtse groep die al deze aanslagen leidde, legde hen een deadline op van 48 uur om het land te verlaten. Hierbij dreigden ze hen en hun familieleden te vermoorden als ze niet zouden vertrekken. De brutaliteit, de omvang en de frequentie van de aanvallen nemen toe en maakt de situatie voor de mensenrechtenverdedigers erg onveilig, vooral in een context waarin zij zich niet beschermd voelen door de autoriteiten. In het laatste ECRI-rapport[1] wordt melding gemaakt van een toename van het aantal extreemrechtse leden in nationale politiekorpsen.

Wij vragen dan ook dringend om een doortastende beleidsrespons van de Portugese autoriteiten. Zij moeten degelijke en doeltreffende politieonderzoeken uitvoeren en iedereen die aanzet tot haat en geweld tegen mensenrechtenverdedigers ter verantwoording roepen door middel van een grondig juridisch proces. Een gebrek aan reacties vanuit beleidsmakers bevestigt alleen maar het historische gevoel van straffeloosheid voor daders van racistisch geweld en miskent dat racisme in Portugal dringend moet worden aangepakt.

Wij roepen de Europese Unie en met name de voorzitter van de Europese Commissie ook op om het toenemende racistische geweld en de bedreigingen tegen mensenrechtenverdedigers sterk te veroordelen en het gevaar van extreemrechts aan de kaak te stellen.

De EU staat bekend om haar steun aan mensenrechtenverdedigers in de rest van de wereld maar negeert wat er zich in eigen contreien afspeelt. Het is hoog tijd dat de EU haar verantwoordelijkheid neemt en de mensensrechtenverdedigers in Europa, met name zij die opstaan tegen racisme en discriminatie, bescherming biedt.

"Injustice anywhere is a threat to justice everywhere", aldus Martin Luther King. Wij willen geen martelaren. Wij willen dat onze leiders en onze gemeenschappen veilig zijn.

(vertaling: Mirjam Henkens)

Ondertekenaars:

Maatschappelijke organisaties:

1. ABVV-ACOD Cultuur (BE)
2. ACOD VRT (BE)
3. Africa Solidarity Centre Ireland (IE)
4. Afrolink (PT)
5. Anti-Racist Forum (FI)
6. Alliance4Europe (EU)
7. Antihitler-Coalition (int)
8. Altera (IT)
9. Apna Haq (UK)
10. Arciragazzi Portici (IT)
11. Asociación Musulmana por los Derechos Humanos (ES)
12. Associação Kazumba (PT)
13. Associated of African Students in Europe – AASE (EU)
14. Association for Integration and Migration – SIMI (CZ)
15. Balbriggan Integration Forum (IE)
16. Bamko (BE)
17. Bepax (BE)
18. Casa do Brasil de Lisboa (PT)
19. Center for Peace Studies (CR)
20. Central Council of German Sinti and Roma (DE)
21. Cestim (IT)
22. Collective Against Islamophobia in Belgium (BE)
23. Cooperativa Giolli (IT)
24. Corporate Europe Observatory (EU)
25. CRAN (FR)
26. Czech Helsinki Committee (CZ)
27. Defend Democracy (EU)
28. Djass - Associação de Afrodescendentes (PT)
29. ELLA (BE)
30. European Forum of Muslim Women (EU)
31. European Network of People of African Descent – ENPAD (EU)
32. European Network Against Racism – ENAR (EU)
33. European Network of Religion and Belief - ENORB (EU)
34. European Network of Women of African Descent - ENWAD (EU)
35. Friends of the Earth Europe (EU)
36. Forum of European Muslim Youth and Student Organisations - FEMYSO (EU)
37. Generation 2.0 (GR)
38. Greek Forum of Migrants (GR)
39. Hand in Hand (BE)
40. Il Razzismo è una brutta storia (IT)
41. Inequalities Research Network (UK)
42. Integratiepact (BE)
43. International Federation of Resistance Fighters – FIR (EU)
44. Instituto de Asuntos Culturales España (ES)
45. Irish Network Against Racism – INAR (IE)
46. Karamah (EU)
47. Kif Kif (BE)
48. KISA (CY)
49. Migrant Tales (FI)
50. Minderhedenforum (BE)
51. NICRE (UK)
52. Le Monde des possibles (BE)
53. Reclaim Rights Democracy (EU)
54. Red Española de Inmigración y Ayuda al Refugiado (ES)
55. Revibra Europe (EU)
56. SIEMPRE – Latin Women visible (BE)
57. ORBIT vzw (BE)
58. People for Change Foundation (MT)
59. PICUM (EU)
60. Rede sem Fronteiras (int)
61. Roma Community Centre (LT)
62. School zonder racisme (BE)
63. SEMPER Scotland (UK)
64. SOLIDAR (EU)
65. SOLIDAR Foundation (EU)
66. SOS Malta (MT)
67. SOS Racisme Denmark (DK)
68. The Good Lobby (EU)
69. UNESCO Inclusive Policy Lab - People of African Descent & the SDGs E-Team (int)
70. United Sikhs (UK)
71. Waterford Integration Services (IE)
72. WeMove Europe (EU)

Europese Parlementsleden:

1. Abir Al-Sahlani (RENEW) – ARDI Member
2. Alice Kuhnke (Greens) – ARDI Member
3. Anna Cavazzini (Greens) – ARDI Member
4. Brando Benifei (S&D) – ARDI Member
5. Dietmar Koster (S&D) – ARDI Member
6. Gwendoline Delbos-Korfield (Greens)
7. Hilde Vautmans (RENEW) – ARDI Vice-Chair
8. Jakop Dalunde (Greens)
9. José Gusmão (GUE/NGL) – ARDI Member
10. Karen Melchior (Greens) – ARDI Member
11. Marisa Mattias (GUE/NGL) – ARDI Member
12. Michael Bloss (Greens) – ARDI Member
13. Miguel Urban Crespo (GUE/NGL) – ARDI Member
14. Monica Silvana Gonzalez (S&D) – ARDI Co-President
15. Par Holmgren (Greens)
16. Pernando Barrena (GUE/NGL) – ARDI Member