Toon (a.k.a Den Dzjiesus) ging voor Kif Kif op schok met Vincent Detaeye, straathoekwerker in Mechelen, maar eerder bekend als 'Dyna Dee'. Emcee, battlecat en freestyler van het eerste uur. Dyna Dee nam deel aan talrijke freestylebattles en maakte tracks met hiphop-formaties onder de naam 'de Spokesmen' en 'Basta Bla'. Na enkele jaren in Gent te vertoeven keerde hij terug naar zijn roots in het Waasland en bracht hij zijn eerste solo-album 'Straffe Toebak' uit.
Dyna Dee! Nice om u terug te zien. We kennen elkaar al lang. We kwamen elkaar voor het eerst tegen in 1996 op een cypher [cirkel van MC's, red.] na een hiphop optreden. Ik weet dat jij een van de jongste mc's was indertijd. Hoe oud was je toen? 14 of 15 jaar ?
''Ik was 13 jaar toen ik begon en 15 toen ik jullie tegenkwam. Ik had toen mijn eerste hiphop casette gekocht, Kris Kross, en ook een CD van Shaquille O'Neal , omdat ik een grote basketball-fan was.''
Sommigen onder ons hadden op die leeftijd nog nooit over hip hop gehoord. En jij was toen al met freestylen bezig...
''Ja ik begon met klanken (bootst klanken na:'stakka wakka tjakke pakka'). En langzamerhand kwamen er woordjes en zo ging het verder tot teksten en nummers. Eerst Engels- en dan Nederlandstalig.''
Da's dus meer dan de helft van je leven dat je met hip hop bezig bent ondertussen. Je hebt met massa's mensen samengewerkt en heel wat tracks uitgebracht. Hoe ben je eigenlijk begonnen ?
''Ik begon te rappen met 'mijne maat', Mad-A, mijn graffiti-broeder. Wij stonden te rijmen aan de sporthal van Bazel. En vrij snel leerden we nog volk kennen dat met hip hop bezig was, zo is de U.N.A. ontstaan. De Vandal, Mad-A, mezelf en er waren zelfs een paar gasten van Essen bij, MC's Kajo en Surreal. Later verbrokkelde die formatie en werd 'de Spokesmen' opgericht, met MC's Powa Hed, El-Tee, en Typhoon erbij. Met de Spokesmen brachten we het album 'Moedermelk' uit. Nog later werd de vzw Undagrooves opgestart in Gent, met MC's en DJ's van over heel Vlaanderen: Nag, Twan, Rass, Spokesmen, Nihilisten, Nature Provides, dj Droppa, mc Kroniek, Prev, gasten uit Brugge, Antwerpen, Gent, Limburg. Dat was veel volk. Iedereen werkte mee op elkaars albums, we traden op op elkaars hiphop feestjes en zo ontstond een heuse Vlaamse hiphopscene. Veel van die gasten zijn nog steeds bezig, sommigen echt op hoog niveau. In die tijd nam ik ook vaak deel aan freestylebattles. Vaak als MC en later regelmatig in de jury. Ik startte ook samen met DJ El-One 'Basta Bla' op. Daar zijn losse singles van uitgebracht. Er zijn ook veel samenwerkingen met Braem geweest. Ik heb nummers op buitenlandse beats en met MC's van overal. Ik kan niet opsommen met wie ik heb samengewerkt zonder mensen te vergeten.''
Naast je artistiek leven werk je ondertussen al 8 jaar als straathoekwerker in Mechelen. Kan je jouw rol als artiest ook uitspelen wanneer je als straathoekwerker op de baan bent? Kan je die rol integreren in je job als je met jongeren omgaat?
''Zeker, maar die rol is heel beperkt. Hoewel ik al heb staan rappen met gasten die ik ook ondersteun als straathoekwerker, bekijk ik die relatie meer als die van een professionele vriend. Ik vergelijk mijn rol als straathoekwerker met die van een pastoor vroeger - maar dan zonder geloofsovertuiging. Ik werk ook niet enkel met jonge gasten. Ouderen waarmee ik ook in contact kom, zijn niet echt geïnteresseerd in mijn achtergrond als MC. Tijdens mijn lerarenopleiding ging mijn eindwerk over het gebruik van hiphop op school. Tijdens de lessen Wiskunde gaf ik vraagstukken over hoeveel LP's en singles kostten in de platenwinkel, of hoe lang het vliegtuig van Snoop Dog erover doet als je weet dat zijn gemiddelde snelheid (X) is over een afstand van 700 km kilometer. Je kan heel ver gaan in het integreren van die dingen in het lessenpakket. Tijdens de les Nederlands ging het bijvoorbeeld over rijmschema's, terwijl leerlingen ondertussen een plaatje mochten opleggen. Elke les had ik uitgewerkt in dat thema en de kinderen vonden het geweldig. Een vriend van mij heeft toen zelfs een project ingediend bij de Vlaamse Overheid dat even is uitgeprobeerd in een school in Mechelen. Ze stonden daar toen om te springen. Uiteindelijk is het niet doorgegaan omdat de hiphoppers en de lesgevers vaak te laat waren. Als ze toen wat professioneler waren geweest, was hiphop nu misschien al geïntegreerd in alle scholen.''
Zijn er sociale themas uit jouw werkomgeving die we zullen terugvinden in het nieuwe album 'Straffe Toebak'?
''Ik haal sowieso veel inspiratie uit mijn werk maar daar zal je in het nieuwe album niet veel over terugvinden. Muziek is mijn uitlaatklep. De ene gaat voetballen, de andere basketten, ik ga rappen. Dit album gaat vooral over de voorbije periode in mijn leven waarin ik heb geprobeerd dingen van mij af te schrijven op een manier waarop mensen zich erin kunnen herkennen. Het is mijn eerste solo-project, een soort van visitekaartje om aan de jonge gasten van tegenwoordig te tonen wie ik ben. Ik ben veel bezig geweest met rijmschema's, variaties in flow en techniek.''
Hoe ga jij te werk als je nummers maakt? Hoe komt zo'n album tot stand?
''Eerst ga ik op zoek naar beats. Die laat ik tot mij spreken en dan komt er meestal wel een thema of een concept. Dan zoek ik daar een flow [cadans, red.] op en dan komen de woorden en begint het puzzelen aan de rijmschema's. Daar kan vrij veel tijd in kruipen. Ik probeer ook niet in herhaling te vallen, ik hou niet van albums waar MC's van het eerste tot het laatste nummer dezelfde flow aanhouden. Ik probeer graag nieuwe dingen uit, rijmen op de kick [bassdrum, red.], rijmen op de snare [snaredrum, red.]. De flow komt meestal ook automatisch als ik luister naar de beat.''
Ben je al bezig aan nieuwe projecten?
''Sowieso. Ondertussen ben ik al nieuwe beats aan het verzamelen voor een volgend soloproject. Er liggen nog een paar onuitgebrachte nummers klaar van Basta Bla in samenwerking met den Braem en nog wat onuitgebrachte tracks voor mixtapes.
We blijven bezig.''
Wat kunnen we nog verwachten van het nieuwe album?
''Samenwerkingen met Mellow P, Braem, Castro en Tom Kestens, die vroeger zong bij Das Pop en nu bij LaLa Lover. Beats van El-One, Cozone, Nasta en de Franse producers Grim Reaperz (Label Vinnie Paz). Thema’s zoals zelfmoord, eenzaamheid, radeloosheid, verslaving komen allemaal aan bod. Herkenbare onderwerpen in deze vluchtige tijd. De beats klinken rechtoe-rechtaan. Verwacht geen feelgood popmuziek of half poëtische teksten over bloemen, vlinders en blauwe wolken. De lyrics zijn realistisch en waarheidsgetrouw en vormen samen met de beats een duidelijk en samenhangend geheel. Straffe Toebak dus.''
>>> Download Straffe Toebak gratis of koop losse nummers of het hele album op iTunes.
