Geen tweederangsburgers in onze democratische rechtsstaat

Een open brief die ondertekend werd door 170 organisaties en vooraanstaande figuren uit het brede middenveld. Ook Kif Kif ondertekende.
Geen tweederangsburgers in onze democratische rechtssta

De willekeur wordt geïnstitutionaliseerd en dat is onaanvaardbaar in onze rechtsstaat.

 

In De Morgen werd vandaag een open brief gepubliceerd die ondertekend werd door 170 organisaties en vooraanstaande figuren uit het brede middenveld. Ook Kif Kif ondertekende. We vonden het dan ook belangrijk de boodschap, die in eerste instantie door Progress Lawyers werd opgesteld, mee te verspreiden. Op 20 april vindt ook een gerelateerd colloquium plaats onder de titel 'Rechtsstaat onder druk'.

 

*

 

Op 9 februari werd de Vreemdelingenwet onder enig ophef gewijzigd. De aanpassing maakt het mogelijk om legaal verblijvende vreemdelingen een bevel te geven om het grondgebied te verlaten, zelfs als ze in België geboren zijn of hier al heel lang wonen. Het enige wat de Dienst Vreemdelingenzaken hiervoor moet doen is ernstige redenen van openbare orde of nationale veiligheid inroepen. Wanneer er wordt overwogen iemands verblijf te beëindigen mag die persoon binnen de vijftien dagen schriftelijk zijn opmerkingen te kennen geven, waarna er al dan niet rekening mee wordt gehouden. Eens de beslissing van de Dienst Vreemdelingenzaken genomen kan ze vaak ook meteen worden uitgevoerd want het automatisch schorsende effect van een beroep werd diezelfde dag van tafel geveegd.

De wet was vroeger veel genuanceerder: hoe ernstiger de misdrijven, hoe gemakkelijker het werd de betrokkene uit te wijzen, en met een betere bescherming naargelang men langer in België verbleef en hier sterkere banden had. De Commissie van Advies voor Vreemdelingen (bestaande uit een rechter, een advocaat en een vertegenwoordiger van een middenveldorganisatie) mag nu zelfs geen advies meer geven.

 

Efficiëntie?

De nieuwe wet zou volgens de titel tot doel hebben de openbare orde te beschermen en de nationale veiligheid te versterken. Er rijzen meteen een heel aantal vragen. Is het ten eerste niet aan het ministerie van Justitie of Binnenlandse zaken om die taak te vervullen? Zet een ruim en vaag begrip als openbare orde niet de poort open voor misbruik? Volgens rechtspraak verstoort bv. de zwartwerkende poetsvrouw reeds de openbare orde, en ook mensen die beticht worden van een schijnhuwelijk komen in het vizier van deze disproportioneel zware maatregel. Met wat nattevingerwerk zijn we ver verwijderd van de zware criminaliteit en het terrorisme waartegen de wet stelt bedoeld te zijn…

Verder is het al meer dan eens gebleken dat grenzen voor échte terroristen geen bezwaar zijn: aanslagen kunnen perfect vanuit het buitenland gepland worden. Het kan bovendien toch niet de bedoeling zijn dat we, in plaats van gevaarlijke individuen te berechten en op te sluiten, andere landen met hen opzadelen? Of de wet het beweerde doel zal kunnen treffen is dus hoogst twijfelachtig.

 

De rechtsstaat onderuit

Wat we bij verdere lezing vaststellen is dat enkele pijlers van de rechtsstaat onderuit gehaald worden, o.m. het gelijkheidsbeginsel, de scheiding der machten, het vermoeden van onschuld en het recht op toegang tot de rechter en een eerlijk proces.

Tot nu was het zo dat iemand die verdacht werd van een misdrijf (terroristisch of niet), vermoed werd onschuldig te zijn tot het tegendeel was bewezen. Indien bewijzen werden gevonden, volgde een veroordeling; zo niet, werd men vrijgesproken. Deze beslissing werd genomen door een rechter, en er was hoger beroep mogelijk.

Door deze wetswijziging kan de Dienst Vreemdelingenzaken, als onderdeel van de uitvoerende macht, beslissen om iemand het land uit te zetten, zonder dat er sprake is van een veroordeling, en als het moet (volgens de Dienst Vreemdelingenzaken dan) ook heel erg snel. En aangezien het beroep bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen in het geval van zogenaamde dwingende redenen van nationale veiligheid geen schorsende werking meer kent, zal de betrokkene zich achteraf vanuit het buitenland moeten proberen te verdedigen.

De Dienst Vreemdelingenzaken laat zich bovendien weinig gelegen aan terechtwijzingen door die Raad, en ziet er geen graten in om na een nietigverklaring van een beslissing telkens dezelfde standaardmotiveringen te gebruiken. De controle is dan ook minimaal.

 

Tweederangsburgers

Naast deze juridische bezwaren zijn er uiteraard ook nog de puur menselijke en maatschappelijke kanttekeningen. Deze wetswijziging maakt immers des te meer duidelijk dat de huidige beleidsvoerders niet-Belgen zien als tweederangsburgers: zelfs als “zij” hier geboren en getogen zijn zullen “wij” hen nooit helemaal aanzien als gelijken. Wanneer ze een fout begaan kunnen ze niet alleen strafrechtelijk vervolgd worden, maar ook verbannen, en zo een dubbele straf krijgen. De grondrechten gelden voor hen minder dan voor ons.

Met deze wetswijziging, waarbij mensen van een andere origine op één hoop worden gegooid met terroristen, wordt weer een stap verder gezet in het creëren van een angstklimaat waarin de democratische rechten op de helling komen te staan. De goede verstaander ziet in dat dit systeem in de toekomst opgerekt kan worden naar vakbondsmilitanten, betogers en andere ongewenste “lawaaimakers”.

De willekeur wordt hiermee geïnstitutionaliseerd en dat is onaanvaardbaar in onze rechtsstaat.

Mieke Van Laer, advocaat PROGRESS Lawyers Network

 

Meer dan 170 personen en organisaties ondertekenden deze open brief 
tegen de wetswijziging-Francken:

Mieke Van Laer, advocaat PROGRESS Lawyers Network

Zohra Othman, advocaat PROGRESS Lawyers Network

Mieke Van den Broeck, advocaat PROGRESS Lawyers Network

Marc Leemans, voorzitter ACV

Caroline Copers, algemeen secretaris Vlaams ABVV

LBC-NVK

Federatie Marokkaanse Verenigingen

Beweging.net

Liga Voor Mensenrechten

11.11.11

Minderhedenforum

Hart Boven Hard

Vluchtelingenwerk Vlaanderen

Bond Zonder Naam

Samenlevingsopbouw

Kif Kif

Pax Christi Vlaanderen

Hand in Hand tegen racisme vzw

Netwerk tegen Armoede

BOEH, Baas Over Eigen Hoofd

Frans Masereelfonds

Movement X

Vrede vzw

Filet Divers vzw

Protestants Sociaal Centrum

Uit De Marge

De Roma

Furia (voorheen VOK)

JES vzw

Straathoekwerk Vlaanderen

Ella vzw

Ico Maly, ass. Professor Tilburg University

Eva Brems, professor of human rights law Ugent

Matthias Lievens, asst-professor politieke filosofie KULeuven

Karim Zahidi, docent UAntwerpen

Mohamed Lamkanfi, prof. VIB-UGent Center for Inflammation Research

Yassine Boubout, activist

Tom Lanoye, auteur

Marijke Pinoy, actrice

Youssef El Moussaoui, stand-up comedian

Mourad Boucif, regisseur

Dominique Willaert, artistiek leider Victoria Deluxe

Fatiha Dahmani, vakbondsverantwoordelijke LBC-NVK non profit

Bert Gabriëls, comedian

Chokri Ben Chikha, acteur

Lebuin D'Haese, kunstenaar

Barbara Vandyck, onderzoeker ULB

Patrick Develtere, Algemeen voorzitter beweging.net

Annemie Verhoeven, beweging.net

Kati Verstrepen, advocaat

Alexis Deswaef, advocaat

Assia Missaoui, mensenrechtenactiviste

Liesbeth Kennes (Wij Spreken Voor Onszelf)

Keltoum Belorf, journalist DeWereldMorgen.be

Hocine Trari, Adj. Prov. Secretaris, ACOD onderwijs Antwerpen

Karima Arektoute, activiste en bestuurslid Moussem

Sarah El Massaoudi

Brice De Bruyne

Abderrahim Lahlali, advocaat

FEL - feministisch en links

De Loodsen vzw

ORBIT vzw

Uitgeverij EPO

Tetty Rooze

René Los

CRER, Coordination contre les rafles et les expulsions et pour la régularisation

Veerle Vanneuville, advocaat

Silvija Bašić

Hilde Van Vreckom, advocaat

Wouter Arrazola de Oñate, arts Volksgezondheid

SASB vzw

Attent, Netwerk voor maatschappelijke inzet in Bisdom Antwerpen

Antwerp for Palestine

Links Ecologisch Forum

Plateforme Europe4People

Commune del Belgio 

15M Bruselas/Marea Granate

EU Rights Clinic

Alliantie D1920

Motief

Karin Verelst, filosoof VUB

Benoit D'Hondt, advocaat en praktijkassistent Human Rights Centre UGent

Sylvie Micholt, advocaat

Ralf Micholt, advocaat

Johannes Baelde, advocaat

Raf Verbeke, Constituante

Annemie Verbeiren, leerkracht en mensenrechtenactivist

Katrin Verhaegen, advocaat

Stijn Leliaert, advocaat

Tessa Verbeke, advocaat

Marc Laquière, secretaris FMV

Frank Vercruysse, Sachikov vzw

Pita Van den Broeck, sociale dienst Filet Divers

Sarah Scheepers, Ella vzw

Siggie Vertommen, UGent

Said Ouald-Chaib, mensenrechtencentrum UGent

Maryam H'madoun

Steven Hooyberghs, advocaat

Annik Haegeman, advocaat

Hedwige Himpe, Sociale dienst Bond Zonder Naam

Bart Vantieghem, advocaat

Dan Schurmans, arts

Julien Wolsey, advocaat

Bernice Van Dijck, Projectmedewerker Samen Inburgeren

Emmanuel Declercq, doctoraal onderzoeker UCL/UMons

advocatenkantoor Casabel

Veronique Van Der Planke, advocaat

Yves Bocklandt

Sandrine Ekofo, Voorzitster Kilalo

Hilde van Hoijweghen, bestuurder Eva centrum

Jill Troch, advocaat

Jan Van Laer, advocaat

Sophie Forrez, juriste vzw INTACT

Lana Troch, Furia

Eline Kindt, PhD Research Fellow Human Rights Centre UGent

Karolien Huyghe

Evie Embrechts, schrijfster

Bart Rogé, directeur Demos vzw, kenniscentrum voor participatie en democratie 

Brecht De Schutter, advocaat

Advocatenkantoor van de Vrijheidswijk - Brussel

Joost Depotter, advocaat

Giselle Corradi, post-doctoraal onderzoekster Centrum voor Mensenrechten UGent

Caroline Faucq, juriste

Quinten Remijsen, Sr. Medical Science Liaison (AstraZeneca)

Ali Acer, advocaat

Sofie Vandermeersch, advocaat te Halle

Liesbeth Monden, advocaat

Jan De Groote, jurist en doctorandus VUB

Nella van den Brandt, Universiteit Utrecht, geaffilieerd aan UGent CRCG, Furia-lid

Sarah Bracke, Universiteit van Amsterdam, VUB

Hans Lammerant, onderzoeker VUB

Omar Ba, consultant

Franne Mullens, junior PhD onderzoeker aan de VUB

Nozomi Takahashi, PhD. Senior Scientist UGent

Johanna Michels

Chille De Man, voormalig voorzitter van de Belgian Pride

Riet Dhont, Vriendschap zonder Grenzen

Loic Fraiture, Amitiés sans Frontières

Gert Loosen, docent Nederlands, Univ. Debrecen (HU)

Theresia Debrock, advocaat

Margot De Vuyst, advocaat

Elsy Byuma, advocaat

Marileen Vandenberghe, juriste vreemdelingenrecht

Fatma Arikoglu

Jan Zienkowski, postdoctoraal onderzoeker universiteit Pamplona

Bert Remijsen, Chancellor's Fellow – Lecturer University of Edinburgh

Alan De Bruyne, Diversito

Aleksandra Delanghe, beleidsmedewerker

Luk Groffy

Jan Kempinaire

Martine De Raedemaeker, advocaat

Pigment vzw

Hamid Hisari, intercultureel bemiddelaar CAW Noord-West-Vlaanderen

GAMS België

Merhaba Bieke Spruyt, studiebegeleider Vrije Universiteit Brussel

Kevin Rosseel, student sociaal-cultureel werk

Jelle Van Garderen

Zeynep Ulvan

Joren Swinnen

Katrien De Graeve, Postdoctoral Researcher of the Research Foundation Flanders UGent

Jan De Groote, jurist en doctorandus VUB

Begoña Manuel-y-Keenoy MD PhD

RoSa vzw

Attac Vlaanderen

Democratie 2000

Ann Dejaeghere

Centre for Research on Culture and Gender - UGent

Docwerkers

Vzw De Tinten

Lieven De Cauter, Cultuurfilosoof, RITCS & KU Leuven

Eric Corijn, hoogleraar VU Brussel

Fernando Marzo, Voorzitter ACLI Vlaanderen vzw

Magda De Meyer, voorzitter Vrouwenraad

D’Broej (WMKJ’s Brussel)

Koepel jeugdhuizen Brussel

vzw Motief