Naar aanleiding van het 25 jarig bestaan van M HKA in Antwerpen –dat overigens vorig jaar al werd gevierd– pakt het museum deze zomer uit met de grootschalige overzichtstentoonstelling “Het karakter van een collectie”. In vier wandelingen die apart, of door elkaar gevolgd kunnen worden (architectuur en natuur, humor en tragiek, internationaal en wereldwijd, en Belgische kunst), toont het M HKA waar het voor staat, waar het vandaan komt, en waar het graag heen wil.
De collectie van heeft zijn wortels zowel in het Antwerpse ICC uit de jaren ’60 en ’70 als in de stichting Gordon Matta-Clarck. Samen met talloze schenkingen van (veelal Vlaamse) kunstenaars zoals Panamarenko, en een gericht aankoopbeleid groeide de verzameling van het M HKA uit tot meer dan 4000 objecten. Hoewel de nadruk ligt op Antwerpse en Belgische kunstenaars vormt de collectie een eigenzinnige staalkaart van de hedendaagse nationale en internationale avant-garde.
"Het karakter van een collectie" toont een selectie werk uit deze grote verzameling in ruimtes die zich daar opvallend goed voor lenen. Op de benedenverdieping kregen een aantal muren een hevig rode kleur. Het psychologisch broeierige werk van bijvoorbeeld Anne-Mie Van Kerkhoven of de Zuid-Afrikaanse Marlene Dumas wordt hierdoor succesvol extra zwaarte bijgezet. Er zit ook opvallend veel interessant fotografisch werk in het overzicht: de polaroids van Tuymans en van Benhelima, de “Hand show” van Robert Fillou en de wondermooie gitzwarte “Merry go round” van Hans Op de Beeck. Maar de blikvanger is toch wel de ooit in de tuin van Zeno X opgestelde “Mon chalet” van Guillaume Bijl.
Gillaume Bijl 'Mon Chatelet' - (c) collectie M HKA
Al wandelend door het museum is er dus een erg grote variatie aan werk te ontdekken. Van het abstracte minimalisme van Donald Judd tot de herwaardeerde beeldende van Luc Tuymans en van het radicale feminisme van Cindy Sherman tot de humoristische performances en installaties van Vaast Colson. Het is aangenaam om te zien dat er bij de samenstelling vooral associatief werd gedacht, maar het idee ontstaat dat men daarbij teveel linken heeft willen leggen die voor de bezoeker eerder onder de oppervlakte blijven.
“Het karakter van een collectie” is naar eigen zeggen “een zoektocht naar wat kunst kan zijn op een bepaalde plek en een bepaald moment”. Het antwoord op die zoektocht wordt in deze tentoonstelling helaas niet overtuigend gevonden. Want ondanks de pogingen om duidelijke lijnen uit te zetten voor de bezoeker, bijvoorbeeld door middel van de uitgestippelde wandelingen doorheen het museum, is deze selectie mogelijk te ambitieus om een samenhang in te verwachten. Eerder dan het bedoelde verhaal van een collectie, brengt deze tentoonstelling dan ook vooral het verhaal van zijn veelheid en heterogeniteit.
