Hoe durven ze?

Blij kwamen ze buiten, na een nachtje door onderhandelen. Onze Vlaamse regering had een akkoord! Maar al bij de eerste berichten wilde ik hen een boze, misprijzende blik van Greta Thunberg toewerpen:  ‘How dare you?’

Het verhogen van drempels voor inburgering, het doodzwijgen van armoede en dringende klimaatmaatregelen, het stopzetten van de samenwerking met Unia, het afschaffen van de dubbele contingentering in het onderwijs, het voorrang geven aan de grote Vlaamse cultuurhuizen… dat allemaal zette voor mij meteen de toon.

Met één veeg van de spons

Wat we moeizaam opbouwden doorheen jaren onderhandelen met gezond verstand, zoals het realiseren van een gezonde sociale mix in de scholen, wordt nu met één veeg van de spons ongedaan gemaakt. Berooide vluchtelingen die alles moeten achterlaten, moeten zich verder in schulden steken voor hun inburgeringscursus. Het watervaleffect in het secundair onderwijs waar we al meer dan veertig jaar mee worstelen en dat we nu eindelijk afbouwen, zal opnieuw discrimineren en uitsluiten. Het verenigingsleven en de organisaties van mensen met eenzelfde etnisch-culturele achtergrond, die de empowerment van nieuwkomers en migranten versterken, krijgen geen ondersteuning meer.

In feit regeert de wet van de sterkste: de slimme, de Vlaming, de Belg, de valide, krijgt voorrang.

Vluchtelingen, etnisch-culturele minderheden, cultuurdiverse projecten, inclusieve instellingen en decreten worden gewoon weggezet. Geen time-out maar over and out. Hoe respectloos ten aanzien van al dat wroeten en moeizaam opbouwen. Van historisch bewustzijn en Vlaams erfgoed gesproken… Is het opbouwen van een maatschappij waar kwetsbaren omarmd worden dan geen erfgoed?

Het regeerakkoord leidt naar een harde samenleving. Het vertrekt vanuit een zogenaamd rechtvaardig principe, ‘iedereen gelijk voor de wet’. In de ontwikkelingspsychologie is dat echter het moreel bewustzijn van een lagere schoolkind. De regeringsleiders beseffen blijkbaar niet dat er ongelijke kansen bestaan aan het vertrekpunt, of dat ‘gelijke kansen voor iedereen’ net extra inspanningen vraagt voor bepaalde doelgroepen. Daardoor regeert in feite de wet van de sterkste: de slimme, de Vlaming, de Belg, de valide, krijgt voorrang. Want dat is het morbide effect van veel maatregelen in het regeerakkoord.

Onze nieuwe regering zit boven in een ivoren toren van rijke, witte privileges, die de dakloze aan het centraal station, het gehandicapte kind, de mens met het leefloon, de juist toegekomen vluchteling nog nooit écht heeft ontmoet. Woorden als ‘een warme samenleving’ klinken hol als je in dezelfde zin spreekt over een ‘duur ticket’ om je hier te integreren.

Een streepje troost

Toch is er een streepje troost: het middenveld zal de elitaire discriminatie niet laten gebeuren.

Toch is er een streepje troost: het middenveld zal de elitaire discriminatie niet laten gebeuren. Ze zal opstaan en oproepen tot verzet. Ze zal er alles aan doen om het inclusieve Vlaamse erfgoed te behouden en verder vorm te geven. Wie weet wordt dit regeerakkoord een trigger tot dieper bewustzijn. Want verrassend genoeg kunnen we ook opsommen hoe sommigen allerhande bijdragen leverden om van Vlaanderen wél een warme en open plek te maken. Hoe sommigen de toegenomen diversiteit als een kans zagen om tunnels open te gooien. Hoe sommigen bloed, zweet en tranen hebben ingezet voor meer participatie van onderuit.

Hoe pijnlijk en vernederend de regering ook over al die voorgaande inspanningen spreekt, wat we reeds opbouwden is ondertussen een onderdeel van de samenleving geworden. Of de regering dat nu wil of niet, het resultaat van die inspanningen zijn ondertussen ook onze wortels. Het is ons Vlaams divers erfgoed.



Over de auteur:

Brigitte Puissant is voormalig docente aan de Odisee hogeschool, Bachelor Kleuteronderwijs en mede-auteur van 'Baloena' (Averbode), het kinderboek van en over vluchtelingen.