Peppino Impastato weigerde zich neer te leggen bij de overheersing van de maffia in het Siciliaanse plaatsje Cinisi. Hij publiceerde kritische artikels, verspreidde pamfletten en richtte een radio op –Radio Aut – waarin hij in een satirisch programma het plaatselijke slechte bestuur hekelde.
Humor als wapen is een thema dat opnieuw erg actueel is sinds de aanslag op Charlie Hebdo. Marco Rizzo en Lelio Bonaccorso brachten Peppino Impastato. Een nar tegen de maffia reeds uit in 2010. De gebeurtenissen die in de strip worden beschreven - de moord op Peppino Impastato - dateren van eind jaren 70 van de vorige eeuw. Het is echter een thema van alle tijden: tijdens de Groote Oorlog werden spotprenten veelvuldig gebruikt om het verzet te voeden, maar evengoed om de situatie leefbaar te houden voor de achterblijvers. Ten tijde van de revolutie in Egypte startte Bassem Youssef een satirische tv-show om onder andere president Morsi op de korrel te nemen. Humor is een veelgebruikt instrument om onrecht aan te klagen en om vanzelfsprekendheden in vraag te stellen. Ironie als wapen van de zwakke (“l’arme du faible” in het Frans) kan erg krachtig zijn en – zoals we hebben gemerkt - fatale gevolgen hebben.
Peppino Impastato, het hoofdpersonage van deze verstripte biografie, weigerde zich neer te leggen bij de overheersing van de maffia in het Siciliaanse plaatsje Cinisi. Hij publiceerde kritische artikels, verspreidde pamfletten en richtte een radio op – Radio Aut – waarin hij in een satirisch programma het plaatselijke slechte bestuur hekelde. In 1978 stelde hij zich kandidaat voor de gemeenteraadsverkiezingen. Zijn aanhang en populariteit waren groot. Twee dagen voor de verkiezingen wordt hij op gewelddadige wijze vermoord, amper 30 jaar oud.
De tekeningen in de strip zijn prachtig. Sober - enkel zwart, wit en grijstinten – maar verfijnd. Krachtig en tegelijkertijd zwierig. Ze geven een blik op het innerlijke leven van de personages zonder in clichés te vervallen. De verhaallijn is echter weinig uitgewerkt en chaotisch waardoor er een grote afstand blijft tussen de personages en de lezers. Het boek begint bij de uitspraak van de rechtbank in 2002 die de opdrachtgevers verantwoordelijk stelt. Ook het einde grijpt terug naar 2002 met het voornemen van vrienden en aanhangers van Peppino om de strijd in zijn gedachtenis voort te zetten. De rest van de strip springt heen en weer tussen korte scènes uit de kinderjaren van Peppino, zijn aanzwellend verzet vanaf midden jaren 60 en de laatste dagen voor de moord. Alles is fragmentarisch. Sommige scènes zijn te weinig uitgewerkt waardoor ze bij een eerste lezing onbegrijpelijk blijven.
De strip beslaat slechts de helft van het boek, de rest bestaat uit tekst die meer duiding en achtergrond geeft aan het historische verhaal. Dat tweede stuk is echt nodig om het getekende deel te kunnen begrijpen. De auteurs geven in de tekst aan dat het schrijven van dit verhaal omwille van hun eigen emotionele betrokkenheid voor hen veel moeilijker was dan ze oorspronkelijk hadden gedacht. Het lijkt er op dat ze zich te weinig “literaire vrijheden” durfden te permitteren en het verhaal te weinig hebben geromantiseerd. Op deze manier is er te weinig emotie in de strip beland en komt het geheel nogal droog over. De strip kan een mooi medium zijn om iemands biografie mee vorm te geven. Een in- of uitleiding kan daarbij interessant zijn om een korte historische kadering te geven. De manier waarop beiden in Peppino Impastato worden gecombineerd doet echter afbreuk aan de strip. Jammer dat er niet gekozen werd om de strip beter uit te werken!
Of deze strip de Italiaanse jeugd zal wakker schudden en aanzetten om zelf op te komen tegen corrupte overheden – wat de auteurs aanstippen als hun betrachting – lijkt dus vrij onwaarschijnlijk. Het is wel een mooi uitgegeven boek met sprekende tekeningen, die je op een snelle manier de grote lijnen van het verhaal van Peppino Impastato meegeeft.
Peppino Impastato, Een nar tegen de maffia, Marco Rizzo en Lelio Bonaccorso,Silvesterstrips, 2010, 112 p.
