Wat scheelt er toch met de kamerleden, vraagt EVA BREMS zich af. Waarom stemmen ze in met een voorstel dat tegen Europees recht én tegen de mensenrechten indruist? Omdat migratie hen de populistische kant op jaagt? Sinds wanneer zijn mensenrechten 'een optie'? Twee jongen mensen uit Leuven illustreren de praktijk van de gezinshereniging: het is niet alleen de wetgeving die niet deugt.
Dit stuk verscheen ook in De Standaard
De Kamer heeft gisteren ingestemd met een wetsvoorstel dat de regels voor gezinshereniging wijzigt. Op aandringen van de N-VA en Open VLD keurden CD&V, SP.A en MR een voorstel goed dat ingaat tegen het Europees recht en dat een aanslag inhoudt op fundamentele mensenrechten. Voor iemand die ervan uitgaat dat mensenrechten de basis vormen van onze democratie was het een koude douche. Alweer.
Als het om het buitenland gaat, eisen alle partijen respect voor de mensenrechten. Maar als het over binnenlands beleid gaat, veranderen ze het geweer van schouder. Dan zijn de mensenrechten voor veel volksvertegenwoordigers een lastig obstakel waar ze soms met tegenzin aan tegemoet komen, maar liefst zo weinig mogelijk. Dat geldt zeker over situaties waarbij het niet over hun eigen mensenrechten gaat, maar over die van anderen. Migratiedossiers zijn hiervan een duidelijk voorbeeld.
Gezinshereniging bevorderen
België heeft in principe zijn grenzen gesloten voor migratie. Maar omdat we net als de andere Europese landen een democratie zijn die de mensenrechten wil en moet respecteren, kunnen we in een aantal gevallen niet anders dan mensen het land in te laten. Zo volgt uit het mensenrecht op gezinsleven dat partners in hetzelfde land moeten kunnen verblijven en dat kinderen bij hun ouders moeten kunnen zijn. Om die reden geldt in de Europese Unie - die zeker niet 'soft' kan worden genoemd als het om migratie gaat - een richtlijn die er nadrukkelijk op gericht is om de gezinshereniging te bevorderen.
Dat is het omgekeerde van wat de indieners van het wetsvoorstel dat gisteren is goedgekeurd voor ogen hebben. Zij willen de gezinshereniging beknotten. Dat is legitiem, zolang het binnen de grenzen blijft van wat de mensenrechten en het Europees recht toelaten.
En daar wringt het schoentje. Op verschillende cruciale punten is de wet flagrant in strijd met de Europese richtlijn, zoals het Europees Hof van Justitie in Luxemburg die toepast, en met het recht op gezinsleven, dat wordt bewaakt door het Europees Hof voor de Rechten van de Mens in Straatsburg. De vereiste dat mensen aantonen dat ze over 120 procent van het leefloon beschikken vooraleer ze aan gezinshereniging mogen doen is niet alleen immoreel - discriminerend ten aanzien van wie minder geld heeft - maar ook juridisch ontoelaatbaar. Dat zeggen niet alleen mensenrechtenjuristen, maar ook de Raad van State, het Europees Hof van Justitie en de Orde van Vlaamse Balies. Een inkomensvoorwaarde ter hoogte van het leefloon is juridisch verdedigbaar, maar in de commissie heeft dat voorstel het niet gehaald.
Ook het nieuwe principe dat gezinshereniging moeilijker maakt voor Belgen (denk hierbij aan Turkse en Marokkaanse Belgen) dan voor andere EU-burgers kan de toetssteen met de mensenrechten en het Europees recht niet doorstaan. Het staat bovendien haaks op het Europese burgerschap dat de Unie probeert op te bouwen.
Veroordelingen
Het lijdt weinig twijfel dat het Grondwettelijk Hof en het Europees Hof van Justitie gehakt zullen maken van deze wet zodat ze in de praktijk weinig schade zal aanrichten.
Maar wat bezielt al deze collega's om doelbewust Europees recht naast zich neer te leggen en het fundamenteel mensenrecht te negeren dat gezinnen en geliefden samenbrengt en samen houdt? De N-VA haalt graag de mosterd bij het Nederlandse kabinet, dat gedoogsteun geniet van de partij van Geert Wilders. Deze week trokken ze nog trots op 'schoolreis' om ideeën te sprokkelen. De Nederlandse wetgeving omtrent migratie blinkt echter uit in veroordelingen door het Europees Hof van Justitie. Wordt na België Europa echt de volgende vijand van het Vlaanderen van Bart De Wever?
De houding van CD&V, Open VLD en SP.A doet nog meer verbazen. In 2004 hebben ze de gezinsherenigingsrichtlijn in het Europees Parlement allen goedgekeurd. Gaat het dan enkel om het bespelen van de onderbuikgevoelens van de Vlamingen, in een context waarbij verkiezingen nog steeds om de hoek loeren?
Sommigen proberen deze wet voor te stellen als een parlementair succes in tijden van politieke crisis. Voor mij is het eerder een casus die de onmacht van het parlement aantoont. De onmacht - of onwil - om uit te stijgen boven populisme en platte profileringsdrang, en daarbij worden de fundamentele pijlers waarop de Belgische en Europese democratie gestoeld zijn moedwillig genegeerd.
Europa is geen zelfbedieningswinkel. Mensenrechten zijn niet optioneel. Het gaat om bindende kaders waarin België zich heeft ingeschreven vanuit een oprecht engagement. Ik wens dit parlement toe dat het dat engagement mag terugvinden.
Mensenrechten zijn elders belangrijk, niet hier - Gezinshereniging is struikelblok
Wat scheelt er toch met de kamerleden, vraagt EVA BREMS zich af. Waarom stemmen ze in met een voorstel dat tegen Europees recht én tegen de mensenrechten indruist? Omdat migratie hen de populistische kant op jaagt? Sinds wanneer zijn mensenrechten 'een optie'? Twee jongen mensen uit Leuven illustreren de praktijk van de gezinshereniging: het is niet alleen de wetgeving die niet deugt.