Poetic Pilgrimage breekt met stereotypes

Tanya Williams en Yashima Douglas, afkomstig uit de Britse stad Bristol, zijn christelijk opgegroeid. In hun middelbare schooltijd zongen ze in het gospelkoor. Maar hun wortels liggen in het tropische Jamaica. En met Poetic Pilgrimage vormen de twee moslima’s intussen een heuse hiphopgroep. "Wij worden niet gezien als artiesten, maar altijd als moslima of vrouw. Die stereotypes moeten stoppen."

Tanya en Yashima lopen elkaar tijdens een repetitie tegen het lijf en worden bevriend. Ze vinden elkaar niet alleen in zang, maar ook in de voorliefde voor hiphop en spoken-word. In 2002 besluiten ze hun droom waar te maken: een heuse hiphopgroep opstarten. Dat ze er talent voor hebben, blijft niet onopgemerkt. Ze worden gezien als voorlopers in de Britse hiphopscene. Tot nu toe hebben ze al met een aantal bekende namen gewerkt, zoals K’naan, Talib Kweli en Mutabaruka .

Op het podium heten ze Poetic Pilgrimage. Tussen de optredens door begonnen de meiden een studie aan de universiteit. Geleidelijk werden ze spiritueler en vonden zij wat ze zochten niet langer in het christendom, maar eerder in de islam. In 2005 bekeren de meiden zich en veranderen ze hun namen in Muneera Rashida en Sukina Abdul Noor. Ook begonnen ze de hoofddoek te dragen.

Het oorspronkelijke beeld dat u van de meisjes vormde, valt nu in duigen. Allerlei vragen komen op. Vrouwen die naam maken in de hiphopwereld? Moslima’s? Kan dat zo met een hoofddoek? Poetic Pilgrimage, is dat een soort van hadj via hiphopmuziek? Islam anno 2015? U weet niet meer wat u zich moet voorstellen.

Wis uw vooroordelen en leer deze jonge vrouwen kennen. Want als er iets dat dit duo kenmerkt, is dat we er moeilijk een label op kunnen plakken. Vrijdag 3 april trad Poetic Pilgrimage op als afsluitingsact op de vijfde editie van ‘Eye On Palestine’, in de Pianofabriek in Brussel. Op uitnodiging van Warrior Poets werd op 4 april ook een community meeting georganiseerd in het modehuis Azira. Daar had het duo het over hun ervaringen als de eerste female hiphopduo van Groot-Brittannië, hun dromen en meer.

Wat was de aanzet voor het starten van Poetic Pilgrimage?

Muneera: Het begon toen we elkaar leerden kennen op de middelbare school. Dat was eerst vrij oppervlakkig, maar in het schoolkoor leerden we elkaar pas echt kennen. We kwamen erachter dat we veel gemeen hadden en trokken steeds meer met elkaar op.

Jullie vriendschap vormde de basis voor de latere groep?

Sukina: Onze vriendschap bloeide steeds meer. We hadden veel goede gesprekken. In die tijd waren we op zoek naar onze identiteit en wilden ons uiten. We merkten dat de stemmen van zwarte Britse vrouwen nauwelijks werden gehoord. Ons verhaal kreeg geen aandacht en er was weinig muzikale interesse in politiek en geschiedenis. Omdat de toonaangevende media onze stem niet vertegenwoordigden, besloten we dat zelf te doen. Door met Poetic Pilgrimage te starten.

Omdat de toonaangevende media onze stem niet vertegenwoordigden, besloten we zelf dat te doen.

Muneera: Weet je wat best grappig is? Mensen vragen ons soms: ‘Waarom hiphop?’ Alsof dit überhaupt een keuze was. Het is niet dat we op een dag dachten ‘Hmm, wat zullen we kiezen? Hiphop of zullen we toch maar gaan voor R&B…’ (lacht). Dit is gewoon het genre van onze generatie. Het genre waar we ons goed bij voelen en waarmee we op een directe wijze een verhaal kunnen brengen. Of je nu wel of geen instrument kan bespelen, of je nu wel of niet lid bent van een bepaalde sociale orde: hiphop staat open voor iedereen.

Een klassieker: waar staat de naam Poetic Pilgrimage dan voor?

Muneera: Veel mensen associëren onze naam met het idee van de hadj, omdat we ons in 2005 bekeerd hebben tot de islam. Maar dat klopt niet. We traden al met de naam op voordat we ons bekeerden. Als jonge meisjes waren we ook altijd op een spirituele trip. We waren altijd op zoek naar iets. We zochten onszelf en zo vonden we op een gegeven moment God.

Ik weet niet of ik er zo bewust van was toen ik wat jonger was, maar men zegt ook wel dat als je jezelf kent, je God kent. En dan stellen ze dat als je God kent, je ook jezelf kent. Tijdens de zoektocht naar mezelf was ik eigenlijk automatisch ook naar God aan het zoeken. Ik ben immers een creatie van Hem. Vergelijk het met het kijken naar schilderijen van een schilder: als je wat leert over zijn werk zal je uiteindelijk ook de schilder leren kennen.

Als jonge meisjes waren we ook altijd op een spirituele trip.

Sukina: Poetic Pilgrimage is eigenlijk het hele idee van die strijd. Het telkens op zoek zijn naar antwoorden en kennis. Toch moeten we onderweg stilstaan bij de schoonheid van de wereld. De wereld spreekt elke dag poëtisch tegen ons.

Heeft de bekering tot de islam een invloed gehad op jullie artiest-zijn?

Sukina: Voor we ons bekeerden, hadden we al een groot sociaal bewustzijn en waren we er spiritueel mee bezig. Dat uitte zich ook in onze muziek. Door de bekering ligt de focus wellicht meer op wat we willen zeggen en waarom. Zo gebruiken we geen vloekwoorden meer in onze teksten (lacht).

Persoonlijk zie ik geen grote verandering. Het zou een probleem zijn als je door moslima te worden je identiteit wegveegt. Dat kan niet de bedoeling zijn van een religie. Religie is een aanvulling. De islam heeft mijn identiteit verfijnd, niet veranderd.

Muneera: Inderdaad, de focus is verlegd. Als je om een bepaalde reden op deze wereld bent, uit zich dat ook in je doen. Als we bijvoorbeeld kritiek krijgen, denken we weer terug aan onze intentie.

Hoe gaan jullie met kritiek om?

Sukina: We zijn nu ruim tien jaar bezig met de groep. Aanvankelijk waren we zeer emotioneel betrokken bij Poetic Pilgrimage. Bij negatieve commentaar voelden we ons persoonlijk aangevallen. Dat is niet meer zo. De voorbije drie jaar hebben we een pauze ingelast. Dat gaf ons de mogelijkheid om te groeien als persoon. Die onderbreking heeft ons geleerd waarvoor we dit doen. We kunnen nu objectiever met kritiek omgaan, en maar goed ook, want de kritiek is nu feller dan vroege. We zijn nu ook bekender door de documentaire Hip Hop Hijabis.

De kritiek komt uit verschillende hoeken.Uit de westerse wereld klinkt soms het verwijt dat jullie aan de top staan omdat jullie moslima’s zijn. Bepaalde moslimgemeenschappen zijn dan weer niet te spreken over jullie werk. Ook sommige leden van de Jamaicaanse gemeenschap maken het jullie ook niet altijd makkelijk.

Muneera: Kritiek boeit me in het algemeen totaal niet. We leven niet om mensen tevreden te stellen. Maar als het gaat om de islamgerelateerde kritiek, is die ongegrond. Daar ga ik niet meer op in. Binnen de islam zijn er verschillende strekkingen. We verdiepen ons trouwens in de islam door middel van onze studies. Maar ik zeg niet dat bepaalde verwijten geen pijn doen.

Sukina: En wie zijn zij om ons te beoordelen? Dat betekent niet dat wanneer je een band hebt met je Schepper, je kunt zeggen 'YOLO, only God can judge'. Nee, ik geloof dat ik met dit talent iets moet doen. Hiervoor ben ik op deze aarde. Er was zelfs een tijd dat we niet zeker waren of we met Poetic Pilgrimage verder wilden gaan. Maar toen kregen we opeens kansen die we moesten grijpen. Dat gebeurt niet zomaar.

Muneera: Het doet vooral pijn als het van de Jamaicaanse gemeenschap komt. Voornamelijk over het bekeren. Irriterend is hoe we soms worden afgebeeld in de westerse media. We weten dat de media een bepaald idee hebben over de islam en over vrouwen in de islam. Dat ze onderdrukt zouden worden enzovoort… Vanuit die misvatting worden wij afgeschilderd als heldinnen die zogenaamd de bad guys verslaan. We worden niet gezien als artiesten, maar altijd als moslima of vrouw. Die stereotypes moeten stoppen.

We worden niet gezien als artiesten, maar altijd als moslima of vrouw.

Over stereotypes gesproken: de hiphopcultuur zou vrouwen als minderwaardig en als lustobject afbeelden, in het bijzonder gekleurde vrouwen. De hiphopindustrie zou seksisme verheerlijken. In hoeverre klopt dit beeld?

Sukina: Hiphop en islam zitten op één lijn zitten wat betreft bepaalde misvattingen. De media laat ons denken in extremen. De vrouwen waarover je spreekt zijn er wel in de hiphop. Die betekenen ook vast iets, maar dat is niet de hiphop die ik ken. Mensen zoals Queen Latifah, JoJo en zelfs Eve… zij bewijzen dat ze niet onderdrukt worden.

Seksualisering van de vrouw is zeker een probleem maar niet alleen in de hiphop. We zien het probleem ook in films en in videogames. Het is een cultuurprobleem. Als puristen gaan we altijd terug naar de oorsprong. Hiphop werd in het begin gebruikt om een boodschap mee te geven, om jezelf te uiten. Dat vinden we belangrijk. Als Muneera en ik ballerina’s waren geweest, zouden we ook deze verhalen verteld hebben. In danspasjes of in iets anders.

Muneera: Ik spreek uit ervaring, als vrouw in deze industrie. Ik heb me nooit minderwaardig of gediscrimineerd gevoeld. Ik spreek nu voor mezelf, maar hiphop heeft me mondig gemaakt. Met een rijm en een microfoon kan ik juist een boodschap meegeven.

Met een rijm en een microfoon kan ik juist een boodschap meegeven.

Sukina: Seksisme bestaat. En vrouwen die daar aan mee doen, kleineer ik niet. Nicki Minaj bijvoorbeeld is een sterke hiphopartieste. Jammer dat de industrie van haar een soort van barbiepop heeft gemaakt. Haar talent vind je niet terug in haar nummers. Het sterke lyrische is eruit, alleen het zangerige blijft over. Ze laat niet zien wat ze als artieste echt kan.

Hoe zien jullie de toekomst van Poetic Pilgrimage?

Muneera: Sukina gaf al aan dat Poetic Pilgrimage meer is dan wij twee. Ik zie het als een dialoog. Misvattingen aankaarten en de dialoog voortzetten. In onze muziek, als personen en op onze tournees.

Sukina: We willen bijgevolg meer muziek maken. De media focussen op ons vrouw- en moslima-zijn en minder op de muziek. Wij willen gewoon de beste MC's zijn. We moeten blijvend in dialoog treden, samenwerken met andere artiesten, de wereld zien. Een ander verhaal vertellen.

© 2015 – C.H.I.P.S. StampMedia – Sakina Elkayouhi