Perception and neural processing of breathlessness (ref. AAP-2024-109)

De onderzoeksgroep Gezondheidspsychologie binnen de Faculteit Psychologie en Pedagogische Wetenschappen, KU Leuven bestudeert lichamelijke klachten vanuit een biopsychosociaal perspectief. De groep kenmerkt zich door zowel fundamenteel als meer toegepast onderzoek dat zich voornamelijk richt op de vraag hoe interoceptieve informatie gemoduleerd wordt via cognitieve, emotionele, sociale en leerprocessen, en hoe zulke modulatie aanleiding geeft tot chronische lichamelijke klachten die het dagdagelijks functioneren beperken. Sleutelwoorden in de groep zijn ‘ademnood’, ‘pijn’, ‘psychofysiologie’, ‘conditionering’, ‘interoceptie’ en ‘symptoom perceptie’. Het onderzoeksparadigma is hoofdzakelijk experimenteel van aard; afhankelijke variabelen behelzen vaak een combinatie van zelfrapportering, psychofysiologische/neuronale responsen, klinische uitkomstmaten en/of gedrag.
Het ultieme doel van het onderzoek is chronische lichamelijke klachten te voorkomen en te behandelen vanuit een cognitief-gedragsmatig perspectief. Daartoe gebeurt onderzoek veelal binnen interdisciplinaire samenwerkingsverbanden. De groep heeft sterke connecties met andere (inter)nationale onderzoeksgroepen en met klinische partners zoals UZ Leuven.

Het huidige project is een nauwe samenwerking met de Research Group for Rehabilitation in Internal Disorders (https://gbiomed.kuleuven.be/english/research/50000743/research/research…) en de Laboratory of Respiratory Diseases and Thoracic Surgery (BREATHE) (https://research.kuleuven.be/portal/en/unit/50000633) aan de KU Leuven. Beide groepen hebben uitgebreide expertise in de klinische karakterisering, behandeling en medische opvolging van patiënten met ademhalingsziekten. In multidisciplinaire samenwerkingen richten deze groepen zich op de effecten van farmacologische en niet-farmacologische interventies om het verloop van longziekten te verbeteren. Hun interesse in de gevolgen van fysieke inactiviteit en het opzetten van interventies om fysieke activiteit succesvol te verbeteren, evenals hun interesse om kortademigheid vanuit een fysiologisch oogpunt te begrijpen, zijn van bijzonder belang voor het project.

Website van de eenheid

Project:

Kortademigheid (dyspneu) is het bedreigende hoofdsymptoom bij veelvoorkomende respiratoire aandoeningen zoals COPD en astma, maar ook bij andere ziekten, waaronder kanker, hart-, neuromusculaire, psychiatrische en psychosomatische aandoeningen. Kortademigheid leidt vaak tot vermijding van lichamelijke activiteit en gaat gepaard met ernstige beperkingen evenals significante verminderingen in de kwaliteit van leven bij miljoenen patiënten wereldwijd. Bovendien is de nauwkeurige waarneming van kortademigheid door de patiënt erg belangrijk voor een succesvol (zelf-)beheer omdat het patiënten motiveert om passend gezondheidsgedrag te initiëren, zoals tijdig en in adequate doses medische (zelf-)behandeling zoeken. Zowel verminderde als ook verhoogde waarneming van kortademigheid zijn gerelateerd aan verhoogde morbiditeit. De oorsprong van kortademigheid bij patiënten met COPD en astma ligt in de fysiologie die ten grondslag ligt aan het ziekteproces, maar de perceptie en de daardoor veroorzaakte activiteitsbeperking worden sterk beïnvloed door psychologische, neurale en andere processen die de fysiologie integreren in de subjectieve waarneming van de patiënten. Helaas is er weinig bekend over de interrelaties tussen deze verschillende processen.

Dit multidisciplinaire onderzoeksproject zal de impact onderzoeken van neurale en psychologische mechanismen op de perceptie van kortademigheid bij gezonde personen en bij patiënten met respiratoire aandoeningen (bijv. COPD, astma). Bovendien zullen respectievelijke interrelaties van deze mechanismen met lichamelijke activiteit en andere kenmerken van de patiënt worden bestudeerd. De doctoraatstudent zal verschillende onderzoeken uitvoeren die deze onderwerpen bestuderen in experimentele laboratoire settings, alsook in een revalidatiecontext. Een belangrijke focus is het bestuderen van neurale activatiepatronen gerelateerd aan ademhaling, gemeten via “evoked potentials” in het elektro-encefalogram (EEG, gemeten met een 128-channel EEG systeem en/of een mobiel 32-channel systeem). Andere uitkomstmaten zijn onder andere inspanningstesten, zelfrapporteringen, vragenlijsten, en perifere psychofysiologische reacties (zoals ademhalingspatronen). Naast de collectie en statistische analyse van de data, zal de doctoraatstudent ook verantwoordelijk zijn voor de wetenschappelijke rapportering van de resultaten in internationale tijdschriften en op internationale conferenties. De uitgevoerde experimenten zullen resulteren in een doctoraatsthesis die verdedigd zal worden tegen het einde van het onderzoeksproject. De kandidaat zal nauw samenwerken met andere leden van de onderzoeksgroepen die werken aan verwante onderzoeksvragen.

Profiel:

Je beschikt over een voltooide universitaire opleiding in de Psychologie (of je voltooit zulke opleiding voor 20/08/2024).
Je hebt een sterke interesse in onderzoek naar de (neuro)psychologie van ademhalingsaandoeningen en ademhalingssymptomen.
Je hebt een sterke interesse/achtergrond in EEG metingen, experimentele studies en psychofysiologische metingen.
Je beschikt over een zeer goede kennis van statistische data analyse.
Je kan excellent communiceren in het Nederlands en Engels (verbaal alsook academisch schrijven).
Je bent een team speler en kan ook onafhankelijk werken.
Je bent organisatorisch sterk, flexibel en proactief.
Je houdt van uitdagingen.
Je denkt kritisch en hebt een nieuwsgierig-onderzoekende houding.
Je bent niet bang voor contact met patiënten en beschikt over de nodige vaardigheden om empathisch en professioneel in interactie te treden met patiënten.

Aanbod:

Voltijdse aanstelling als assistent voor 2 jaar binnen het Assisterend Academisch Personeel, verlengbaar na positieve evaluatie tot een maximale totale duur van 6 jaar. Verloning in barema 43
Gevarieerd takenpakket dat voor 2/3 bestaat uit wetenschappelijk onderzoek en voor 1/3 uit onderwijsdienstverlening
Excellente werkomstandigheden: https://www.kuleuven.be/personeel/jobsite/en/phd/phd-information#workin…
Professionele ontwikkeling via KU Leuven doctoraatsopleiding en YouReCa (https://research.kuleuven.be/en/career/youreca), deelname aan (inter)nationele congressen, workshops, onderwijs geven, en werken in een creatieve en interdisciplinaire omgeving waarbij kruisbestuiving tussen klinische praktijk en wetenschap voorop staat.

Interesse:

Meer informatie is te verkrijgen bij prof. dr. Andreas von Leupoldt, tel.: +32 16 32 60 06, mail: [email protected].

Solliciteren voor deze vacature kan tot en met 12/07/2024 via onze online sollicitatietoepassing

KU Leuven wil een inclusieve, respectvolle en sociaal veilige gemeenschap zijn. Wij omarmen diversiteit tussen individuen en groepen als een meerwaarde. Open dialoog en verschillen in perspectief zijn noodzakelijk in een ambitieuze onderzoeks- en onderwijsomgeving. In ons streven naar gelijke kansen erkennen wij de gevolgen van historische ongelijkheden. Wij aanvaarden geen enkele vorm van discriminatie op basis van, onder meer, geslacht, genderidentiteit en -expressie, seksuele oriëntatie, leeftijd, etnische of nationale afkomst, huidskleur, levensbeschouwelijke overtuiging, neurodivergentie, arbeidshandicap, gezondheid, of socio-economische status. Bij vragen over toegankelijkheid of aangeboden ondersteuning helpen we je graag op dit e-mailadres.