"Iemand van drieëntwintig die voorzien is van 'oren en poten' kan bij wijze van spreken tot zijn veertig gaan stempelen. Dit systeem van uitkeringen is niet houdbaar" (Liesbeth Homans N-VA)
Met de verkiezingen in aantocht stijgt de spanning in Antwerpen. Er wordt strijd geleverd voor de stem van de allochtone kiezer. Met welke standpunten willen de partijen hen overtuigen? In deze tekst maakt u kennis met de visie van de N-VA . Liesbeth Homans, Vlaams Parlementslid en fractieleider in de Senaat, geeft haar mening over enkele cruciale Antwerpse thema's. De opinie van de Vlaams-nationalisten wordt aangevuld met enkele kritische reflecties uit het middenveld.
Uit cijfers van de VDAB blijkt dat de werkloosheidsgraad in Antwerpen (15,1%) dubbel zo hoog ligt als in Vlaanderen (6,9%) . Vooral de positie van Marokkanen, Afrikanen en Turken op de arbeidsmarkt is heel zwak. Diezelfde groep loopt eveneens de meeste kans om in armoede te belanden. Naast problemen op het vlak van tewerkstelling en armoede kampt Antwerpen ook met moeilijkheden in het onderwijs. Wat zijn de juiste oplossingen volgens de N-VA?
Gepamperd
“De hoge werkloosheidsgraad in Antwerpen heeft te maken met het profiel van de bewoners”, legt Liesbeth Homans uit. “Er wonen veel mensen in moeilijke leefomstandigheden: illegalen, asielzoekers en mensen die rondkomen met een leefloon. Zij geraken nu eenmaal moeilijk aan werk. Het is niet goed dat er enerzijds veel vacatures openstaan en dat er anderzijds zoveel mensen een werkloosheidsuitkering krijgen. Ik vind dat er teveel gepamperd wordt. Iemand van drieëntwintig die voorzien is van 'oren en poten' kan bij wijze van spreken tot zijn veertig gaan stempelen. Dit systeem van uitkeringen is niet houdbaar. De jongeren van tegenwoordig hebben minder ambitie om te gaan werken en geld te verdienen. Waarom zouden ze ook? Ze krijgen het gewoon. Er is nood aan een mentaliteitswijziging bij de jeugd, het wordt hen allemaal veel te gemakkelijk gemaakt. Ik ben dan ook een absolute voorstander van het inperken van werkloosheidsuitkeringen in de tijd. Mensen die bijvoorbeeld na hun vijftig werkloos geraken, moeten wel kans hebben op een langere uitkering.”
Ludo Horemans, president van het European Anti-Poverty Network, voorspelt dat een inperking van de werkloosheidsuitkeringen op termijn enkel een verschuiving van de overheidsuitgaven betekent. “De langdurig werklozen zullen dan op een leefloon terugvallen. Als je langdurige werkloosheid interpreteert als de schuld van de werkzoekende, dan wordt die in een overlevingsstrategie geduwd. Die persoon belandt daardoor misschien in het zwartwerk of in de criminaliteit. Daarna is het nog moeilijker om een plaats te vinden in het reguliere arbeidscircuit”, zegt Horemans. Hij benadrukt dat een persoonlijke ondersteuning cruciaal is. “Daar hangt een prijskaartje aan vast voor de overheid, maar als men hierop beknibbelt, dan zullen de negatieve gevolgen snel duidelijk worden.” Volgens de N-VA heeft deze verschuiving van een uitkering naar een leefloon juist een voordeel: “De profiteurs gaan eruit”, zegt Liesbeth Homans. “Aan een leefloon is immers een middelentoets gekoppeld. Het OCMW controleert of je nergens anders inkomsten hebt en of je gezinssamenstelling klopt. Een werkloosheidsuitkering krijg je elke maand ongeacht je situatie.”
Weg met het 'profitariaat'
Arbeidsparticipatie wordt door de N-VA gepromoot als de ultieme uitweg uit armoede en sociale uitsluiting. “Elke mens die in armoede moet leven, is er een te veel”, vindt Homans. Voor de gemeenteraadsverkiezingen heeft de N-VA geen apart actieplan tegen armoede opgesteld. “Momenteel kan je weinig ondernemen tegen armoede, behalve misschien enkele kleine maatregelen zoals een tegemoetkoming voor energiekosten”, legt Homans uit. “Antwerpen is een beetje het OCMW van België geworden. Ik weet dat het heel onmenselijk klinkt, maar we kunnen niet al die mensen blijven helpen. Ik begrijp dat sommige mensen het leefloon en de werkloosheidsuitkeringen te laag vinden, maar als je beiden wil verhogen, wie gaat dat dan betalen? Het aantal mensen dat bijdraagt tot de sociale zekerheid wordt steeds kleiner. Als je de werkloosheidsuitkering al kunt beperken in de tijd, dan haal je het profitariaat eruit. Op die manier heb je meer middelen om mensen te helpen die echt onderaan de samenleving leven. Wij zijn absoluut een sociale partij, maar op een rechtvaardige manier. Je kan alleen solidair zijn als alle fraude uit het systeem gaat.”
Armoede-expert Ludo Horemans stelt vast dat het Belgisch leefloon onder de Europese armoedegrens ligt. Een gezin dat moet rondkomen met een leefloon zal daardoor geen waardig leven kunnen leiden. “Quasi alle economen zijn het er over eens: de landen met een sterke sociale bescherming hebben de economische crisis het best doorstaan”, zegt hij. “Nu zien we dat overheden voortdurend besparingen doorvoeren en in de eerste plaats in de sociale sector en het onderwijs. Het heeft geen zin om minimumuitkeringen te verlagen of dit als sanctie te gebruiken, want het zal een tegenovergesteld effect hebben.”
Taalstrijd
De N-VA schuift kennis van het Nederlands als een absolute topprioriteit naar voor bij de activering van werklozen.“Ik wil niet iedereen over dezelfde kam scheren”, zegt Homans. “Maar ik merk steeds vaker dat mensen minder bereid zijn om Nederlands te leren. Neem nu bijvoorbeeld de taalbereidheid voor sociale woningen: er is een stijgend aantal mensen van allochtone origine dat bewijsmateriaal voorlegt om geen taalcursus te moeten volgen. Taalbereidheid is uiteraard een belangrijk onderdeel van ons verhaal van rechten en plichten. Je krijgt iets van de gemeenschap, maar we vragen er ook iets voor terug. Privé-bedrijven bepalen zelf in hoeverre hun werknemers Nederlands moeten kennen, maar bij de overheid ligt dat anders. De overheid mag regels opleggen aan werknemers. Nederlands is voor ons een vereiste om een baan te krijgen.”
Viviane Gerits, teamcoördinator bij Samenlevingsopbouw, heeft ondervonden dat de meerderheid van de werkzoekenden wél Nederlands wil leren. Volgens haar liggen de problemen niet bij de motivatie. “Er is nood aan een mentaliteitswijziging bij werkgevers”, meent Gerits. “Nu heerst er het foute paradigma dat je eerst perfect Nederlands moet kennen om klaar te zijn voor de arbeidsmarkt. Als iemand dit niet kan, dan interpreteert men dat altijd als onwil. Men houdt geen rekening met het tekort aan plaatsen om Nederlandse lessen te volgen, soms moeten mensen twee jaar op een wachtlijst staan. Daarnaast is de schoolse aanpak ook niet voor iedereen geschikt en er worden geen alternatieven aangeboden. Wij zijn bijvoorbeeld een grote voorstander van het leren van Nederlands op de werkvloer. Het is ook duidelijk dat dit een discours is van de laatste jaren. In de jaren '60 was het vanzelfsprekend dat gastarbeiders naar hier kwamen en moesten werken zonder eerst Nederlands te leren.”
Discriminatie als excuus
“We maken in ons partijprogramma bewust geen onderscheid tussen autochtonen en allochtonen”, zegt Liesbeth Homans. “Er staat ook geen hoofdstuk in over integratie. Iemand die in de stad woont en deel wil uitmaken van de gemeenschap, is voor mij een Antwerpenaar. Onze partij gaat uit het van het gemeenschapsdenken, niet van het individu. Dat Antwerpen een multiculturele stad is, is voor ons een vaststaand feit. We verloochenen dit niet, maar we vullen het aan met ons verhaal van rechten en plichten. In tegenstelling tot het Vlaams Belang, die partij ontkent dat de stad multicultureel is.”
Ondanks het multiculturele karakter van Antwerpen, worden mensen met een andere origine gediscrimineerd op de arbeidsmarkt, zo meldt onder meer Samenlevingsopbouw. Hoe staat Homans hier tegenover? “Ik hoor het woord discriminatie helemaal niet graag. Ik kan me niet van de indruk ontdoen dat het vaak onterecht wordt gebruikt. Ik ontken niet dat er discriminatie is, maar dan kunnen we het ook hebben over de discriminatie van vrouwen of over homofobie. Je kan gemakkelijk zeggen dat iemand een racist is, maar het is moeilijk om dit te weerleggen. Volgens mij verschuilen veel mensen zich daarachter, discriminatie en racisme worden te vaak gebruikt als excuus. Als er echt gediscrimineerd is tijdens een sollicitatie, dan moet een sollicitant dat aantonen en naar de rechtbank stappen.” Wat betreft diversiteit binnen het stadspersoneel is Homans direct: “We zijn principieel tegen quota, want die betekenen dat je iemand bevoordeelt én iemand benadeelt. Quota zijn betuttelend, discriminerend en denigrerend. De overheid mag wel streefcijfers opstellen rond diversiteit.”
De toekomst van jongeren
N-VA Antwerpen pleit in haar programma voor een nultolerantie voor spijbelaars en vroegtijdige schoolverlaters en dat in de vorm van een financiële afstraffing van de ouders. Is dat de manier om spijbelgedrag tegen te gaan? “Het klinkt misschien hard, maar een persoon die hardleers is, kan je meestal het best raken via zijn portemonnee”, legt Homans uit. “Onderwijs is cruciaal voor de verdere toekomst van jongeren. Je ziet steeds vaker jongeren die spijbelen en zo hun toekomst hypothekeren. In mijn ogen is het nog steeds de verantwoordelijkheid van de ouders en de jongeren om alle kansen te benutten. Ik begrijp dat sommige ouders radeloos zijn en dat ze geen vat meer kunnen hebben op hun kinderen, zij moeten geholpen worden. Maar anderzijds zijn er ook veel ouders die te laks zijn.”
De N-VA wil de stad een regisseursrol toedienen om onderwijsproblemen op te lossen. Homans geeft het voorbeeld van stages voor jongeren die werkervaring willen opdoen. “De stad zou moeten weten welke scholen zich lenen tot stages voor specifieke bedrijven, bijvoorbeeld in de chemie. De chemische bedrijven hebben nood aan arbeidskrachten. Voor de jongeren is het een kans om hun verantwoordelijkheidszin te tonen. Ze kunnen via deze ervaring nadien sneller een baan vinden.” Homans vindt ook dat de stad ouders moet aansporen om hun kroost zo vroeg mogelijk naar school te sturen. “Als kinderen instappen in het kleuteronderwijs, dan komen ze zo in contact met de Vlaamse cultuur. Het is wel spijtig dat er zo weinig ouders van allochtone origine betrokken zijn bij het schoolgebeuren. Ze zitten meestal niet in de oudercomités, hoewel ze op die manier vooroordelen zouden kunnen wegnemen bij andere ouders.”
Burgemeester Bart?
“Als De Wever burgemeester wordt, dan zou Antwerpen er wel anders uitzien”, zegt Homans. “Er komen meer rechten en plichten, voor wat hoort wat. Antwerpen wil veel geven aan haar inwoners, maar mag er ook iets voor terugvragen. Dit gaat niet enkel over het leren van Nederlands, maar ook over respect voor het openbaar domein. Ook qua mobiliteit zou er verandering komen. Van de N-VA wordt gezegd dat het de partij is van 'Koning Auto', dat is volgens mij overdreven. We vinden vooral dat de stad bereikbaar moet zijn met de wagen. Jonge gezinnen zijn nodig in de stad, die mensen moeten zich van en naar het centrum kunnen begeven, punt. Geen autovrije binnenstad dus, een werkende mens moet zich kunnen verplaatsen. Daarnaast mag het OCMW niet langer een hangmat zijn, maar wel een vangnet voor mensen die het echt nodig hebben. De slogan van Patrick Janssens keren we om. 't Stad is van iedereen’ wordt bij ons ‘Iedereen is van ’t stad’. Dat wil zeggen dat iedereen de code van de stad moet onderschrijven. Dat is ons verhaal van rechten en plichten.”
---
1/Voor een volledig overzicht van het stadsprogramma van de N-VA zie: http://antwerpen.n-va.be/stadsprogramma-2012
2/Bron Arvastat - VDAB
---
Het volledig dossier 'De Verslaggevers 2012' vindt u hier
