Filip Dewinter zou bij zo'n tafereel spontaan verhuizen naar Namibië.
Het is vijf na elf, ongeveer, en Sabri staat op het podium. Sabri Saad El Hamus ken ik vooral als geniale verteller, maar vanavond zal hij iets anders uitproberen, zegt hij zelf. Hij ziet er goedgezind uit. Zijn glimlach is besmettelijk. Hij vertelt dat hij zo veel gekregen heeft dat hij iets wil terug geven. Iets dat van hem is, iets uit zijn cultuur (hij is in Egypte geboren): zikr. Hij legt uit wat zikr is. Een dans. Een dans die van de Soefitraditie afstamt. Hij vertelt dat het daar gewoon op pleintjes wordt gedanst met veel volk en dat je daardoor in contact komt met jezelf. De dans is heel eenvoudig: links, draaien, rechts. Draaien, links, enzovoort. Naast hem staat de mooie Sarah Chebaro die ook mee zal dansen. Ze zal zorgen voor de ingewikkeldere accenten, bedenk ik. We zijn allemaal opgestaan. Het is altijd een beetje wennen, al die "interactie".
De muziek begint. Links, draaien, rechts. Draaien, links, enzovoorts. En we doen allemaal mee. Eerst lachen we, dan merken we dat het langer gaat duren dan verwacht. Links, draaien, rechts. Op de muziek. Sabri blijft glimlachen: de dans maakt hem vrolijk, maar zijn dans mogen schenken maakt hem duidelijk ook vrolijk. Draaien, links, enzovoort.
We kijken naar elkaar, we zijn al meer dan vijf minuten bezig. Ik vraag me af of je de zikr onder vrienden danst, of je daar misschien juist vrienden mee maakt. Ik herken een paar gezichten, we zwaaien naar elkaar. Links, draaien, rechts. Draaien, links, enzovoorts.
Dan gebeurt iets heel vreemds. Voor mij toch, zoiets maak ik niet vaak mee: ik besef dat dit niet onmiddellijk gaat stoppen, ik doe mijn ogen dicht en ik laat me leiden door de muziek. Wat ik doe zal geen zikr meer zijn, maar dat maakt niet uit. Wennen moet niet meer, ik voel me comfortabel. En net op dat moment herinner ik me dat ik had beloofd dat ik over deze avond ging schrijven. Ik besef dat ik geen notities heb genomen, maar vreemd genoeg voel ik dat het niet uit maakt want de avond speelt zich af voor mijn ogen terwijl Sabri roept, lachend, "volhouden, wij zijn bijna aan de helft". De mensen lachen omdat ze denken dat het een grap is, maar hij meent het. Filip Dewinter zou bij zo'n tafereel spontaan verhuizen naar Namibië.
---
Het is vijf voor half negen, ongeveer en wij zijn te laat. Maud Vanhauwaert staat al op het podium met haar karakteristieke manier om poëzie te maken van het dagdagelijkse en van het contact met haar medemensen. Met haar mysterieuze glimlach vat ze Parijs samen; ambitieus is ze, ongetwijfeld. Zelfs de unieke dynamiek van de Vrijdagmarkt legt ze vast met de tedere humor van de kleine dingen.
Na Maud komt Hinda. Ze brengt haar teksten voor met zekerheid. Tooggedichten? Café-wijsheid? Zij slamt haar ongeluk in de liefde uit. Het is de derde keer dat ze op een podium staat en ik vraag me af hoe het komt dat ze niet zenuwachtig is. Later in de avond zou ze haar geheim delen: ze kan haar zenuwen heel goed verbergen.
"Komaaan! Volhouden!", roept Sabri. De muziek is nog bezig en de NoMoBS staan op het podium, niet als hiphophelden, maar als acteurs, als performers, met 20 min uit hun voorstelling Wachten op Gorro, een mix van spoken word, rap en muziek. Effectief en compact, een echt teamwork. Het ene moment lachen De NoMoBS met clichés, even later zijn ze wel heel ernstig bezig, trots op hun roots, op de roots van hun ouders...
Het is Soirée Migrée, het is Atlas, het is Antwerpen... Het is tijd om iedereen te respecteren in zijn eigenheid. BelCirque zorgt voor muzikale intermezzo’s. Een beetje zoals de Triplettes de Belleville, maar dan in het echt. Old-school vaudeville met plezier en geweldige stemmen en verlegen danspasjes.
---
Ik doe mijn ogen open. Sabri draait rond, Sarah laat haar armen, haar handen vrij en haar vingers genieten van hun vrijheid. Ik doe mijn ogen dicht en daar is weer het moment waarop ik lang had gewacht. Hoewel ik over heel het proces gehoord heb, hoewel ik trots was op het internationale succes, had ik "Houses with Small Windows" nog niet gezien. Mijn geduld wordt beloond: een prachtige film. Subliem gebruik van beeldtaal en tegelijk ook een keihard verhaal en meedogenloze aanklacht tegen de onrechtvaardige behandeling van vrouwen die overal in de wereld nog altijd slachtoffer worden van de brute macht die door mannen wordt uitgeoefend. De maker, Bülent Öztürk, mag de film nabespreken met hilarische host Johan Petit. We merken direct dat de auteur even straf is als zijn film.
Nog iemand moet op het podium staan. Elli, de drijvende kracht achter een groot deel van de slam poetry scene in en rond het Antwerpse. Persoonlijke teksten, een intieme conversatie met een onhoorbare beat, met aanstekelijke muzikaliteit. Een kind van deze tijd, in haar eigen woorden, een grenzeloos en ontembaar wezen met vijf moedertalen. Ik prijs me gelukkig dat ik haar in vijf talen kan verstaan.
De muziek eindigt en Sabri droogt het zweet van zijn kale hoofd af. Het is half twaalf en terwijl bijna iedereen zijn jassen aandoet, polst hij of het mogelijk is om verder te gaan want de volgende dans duurt nog langer. Maar er is geen quorum. Met exact dezelfde glimlach geeft hij toe: "Het is geen verplichting… Dan doen we het niet..." Hij zou het nog veel langer aankunnen. Voor mij hoeft het ook niet: ik heb al genoeg notities kunnen nemen, op een vrij unieke manier. De vierde Soirée Migrée blijft vreemd genoeg vastgelegd met mooie monotone klanken en met talent in alle vormen en kleuren.
Misschien is dat wat soefi trance is all about.
