Flipke, Torfs, Leman en Abu Imran

Flipke

Even geleden had Vlaams Belang-kopstuk, Filip Dewinter, zijn dochter opgetrommeld om zijn achterban te vergroten. Zij ging – naar eigen zeggen – geheel vrijwillig in boerka en bikini haar vader steunen. Op sloganeske wijze ‘ Islam of vrijheid’ proberen ze de kiezers te verleiden voor een extreems-rechts programma.

Nochtans vullen ze die vrijheid op een zeer eigenaardige wijze in. Op de vraag of moslima’s ook het recht hadden om over zichzelf te beschikken kwam een negatief antwoord (De Standaard). Moslima’s hebben geen vrije wil want ze worden onderdrukt en blablabla. Dochterlief liet haar masker vallen waarbij bleek dat ze met haar campagne niet wilde opkomen voor de vrouwenrechten maar gewoonweg het racistisch programma van haar ouwe wilde promoten. Dat er op zijn campagne niet gereageerd werd is een goede zaak. Want zeg nu eerlijk, hoe zielig kan een noodkreet om aandacht zijn?

Torfs

Hetgeen wel verbaasde was de uitspraak van CEO Wouters Torfs in het radioprogramma, Peeters en Pichal. Torfs zocht namelijk nog kandidaat-verko(o)p(st)ers voor zijn filialen. Het mochten ‘zelfs’ mensen zonder diploma of met een kleur zijn, aldus Torfs. Als gerespecteerde zakenman kon hij diversiteit best smaken, want ook vrouwen van Marokkaanse of Turkse origine winkelden bij Torfs. Dat zijn team een weerspiegeling zou zijn van de samenleving zou een teken zijn van erkenning voor al die vrouwen van ‘allochtone’ origine die in zijn winkels shoppen.

Totdat een moslima - die met hoofddoek wilde solliciteren voor de vacature - peilde achter haar kansen. De ambitieuze CEO zag er weinig graten in mits ze haar hoofddoek zou afzetten als ze in de winkel was. Al snel nuanceerde hij zijn uitspraak en zette hij een kruis over alle levensbeschouwelijke ‘symbolen’. Het bedrieglijke hierbij is dat neutraliteit – door Torfs & co –gedefinieerd wordt als iets areligieus of seculier. An sich is hier ook sprake van een levensbeschouwing maar geldt voor velen als de ‘norm’, simpelweg omdat het de dominante .

Nadat de reacties binnendruppelden ging hij in verdediging, hij stond namelijk sterk in zijn Torfs-schoentjes. Unizo – Unie van Zelfstandige Ondernemers- wierp zich op als Torfs’ lijfwacht want ook zij bevestigden het ‘voorbeeldig’ personeelsbeleid van de schoenengigant. Niet door met neutraliteit als argument te schermen maar door te stellen dat Torfs’ ‘ “open” maatschappelijke opvattingen en aanpak voor vele ondernemers zeer inspirerend en bemoedigd ‘ zijn (Het Nieuwsblad, 10/02/2012). Ook het extreem-rechtse kopstuk van Vlaams Belang , Flipke, vond de uitspraken van Torfs trouwens ‘moedig’.

Dat Torfs niet weet wanneer hij zijn mond moet houden blijkt uit een recent interview met DAM (De Andere Mening). Daar mijmert hij over hoe hij de mediahetze betreurt, maar dat hij – in tegenstelling tot anderen – ‘het’ durft te zeggen. Geen moslima’s met hoofddoek in zijn personeelsteam! De reden? Nou ja de samenleving is er niet klaar voor, en uiteraard spelen de euro’s (hoe kan het ook anders) een rol. Bij het horen van zijn verdediging kunnen we ons afvragen hoe onze maatschappij er zou uitzien als men de vrouwenbewegingen tegenhield of de wereldverbeteraars door te stellen dat de maatschappij er niet klaar voor is. Meer dan ook moeten we blijkbaar diegenen dankbaar zijn die geloven in verandering en het dominant discours willen bestrijden. Die onrechtvaardigheden uit de weg willen ruimen en discriminatie niet dulden o. a. de magazines Flair en Libelle die een advertentie van Vlaams Belang weigerden omv het discriminerend karakter. Torfs’ economische drogredenen vallen hierbij in het water, alsof één vrouw met hoofddoek in één van zijn vele filialen voor een faillissement zou zorgen.

Leman

Ook Johan Leman trachtte een steentje bij te dragen aan het debat. Hij betreurde naar eigen zeggen de polemiek rond de uitspraken van Torfs en roept op tot dialoog. Feministen die al jaren strijden voor hun plaats in de samenleving deden niets anders dan dialogeren met de burgemeester, met de minister, met de directeurs, met de Raad van het GO!, … maar moesten steeds verstek laten gaan omwille van de machtsverhoudingen. De professor geeft een uiteenzetting over de complexiteit van het debat maar hervalt zelf in clichés : de hoofddoek wordt verheven tot ‘een méérzinnig en paradoxaal symbool’. De hoofddoek kan staan voor emancipatie, maar ook voor verdrukking en meer nog voor fundamentalisme, aldus de professor.

Hij stelt verder dat moslima’s andere vrouwen niet moeten bekeren op de werkvloer, maar dat hij ook niet ziet dat dit gebeurt. Waarom vermeldt hij dit dan? Begrijpe wie begrijpen kan. Waarom vermeldt hij niet de talrijke andere vrouwen die moslima’s trachten te bekeren door te stellen dat ze zich vrijer zullen voelen zonder hoofddoek? Waarom vermeldt hij niet de werkgevers die vrouwen dwingen hun eigenheid te ontkennen en hun hoofddoek af te zetten. Waarom vermeldt hij niet de samenleving die deze meisjes en vrouwen onderdrukt om hun hoofddoek af te zetten omdat diezelfde samenleving met racistische vooroordelen zit?

Nu mag de professor eens uitleggen hoe iemand een ernstig diversiteitsbeleid kan voeren door te stellen dat kleur mag, maar als het aankomt op levensbeschouwelijke diversiteit diezelfde persoon enkele stappen achteruit zet. Omdat sommigen durven stellen dat we in een ‘seculiere’ samenleving vertoeven. Een samenleving waar meer dan 70% van het onderwijs in handen is van het katholiek net. Waar ziekenhuizen en universiteiten starten met de hoofdletter K (van katholiek). Waar 1 van de grootste vakbonden diezelfde levensbeschouwing deelt maar het met een C weergeeft. Waar de radicaal vrijzinnigen een fobie hebben tav religie en daarbij alles wat ook maar lijkt op religie uit de samenleving willen weren . Maar we zijn ‘neutraal’.

Dat we een seculiere of neutrale samenleving kunnen zijn is een illusie. We kunnen slechts een samenleving zijn waar we respect hebben voor de werkelijke diversiteit die onze maatschappij omvat. En leren omgaan met verschillen. Dat dit spanningen met zich mee ga brengen is een garantie, maar met vallen en opstaan moeten we er geraken. Spijtig genoeg merken we in dit debat het opstaan zeer moeizaam verloopt.

Een werkgever die discrimineert op basis van levensbeschouwing is voor Leman tenslotte geen issue. Misschien zal die werkgever over 2 jaar nog discrimineren, misschien niet. We zien wel … Directeurs daarentegen die het gesprek met ‘ hun’ meisjes niet aangaan, die kan hij matig appreciëren. Ook vaders en imams die meisjes onderdrukken, staan bij hem op de zwarte lijst. Maar dan geeft hij aan dat meisjes ‘ soms‘ bewust de hoofddoek dragen en dat die het respect verdienen. Laat het paternalistische gedachtegoed varen en laat meisjes – in godsnaam – zelf opkomen voor wat ze zelf willen. Ook die meisjes kunnen – ongeacht hun religie, cultuur of hoofddoek –namelijk perfect zelf beslissen wat ze al dan niet willen met hun toekomst.

Abu Imran

Mocht u het nog niet door hebben, de affichecampagne en Torfs’ uitspraak vallen onder de so-called vrije meningsuiting. Die mag iedere burger van dit ‘democratisch’ land hebben. Maar al bij al kunnen we besluiten dat de verworvenheden niet voor iedereen gelden. Het kopstuk van Sharia4Belgium, Abu Imran, kreeg namelijk 2 jaar cel en een boete voor het hebben van een mening. Alhoewel het in die zaak – mede dankzij de media- niet zozeer ging om een vrije meningsuiting, maar om ‘haat zaaien’. Waar ligt dan de grens? In welke mate verschillen de uitspraken van Abu Imran met Filip Dewinter?

Deze vragen blijven onbeantwoord. Meer nog, rond de zaak van de Sharia4Belgium-kopstuk blijkt dat men naarstig op zoek is naar een manier om hem de Belgische nationaliteit te ontnemen, zodat een uitlevering aan Marokko mogelijk kan gemaakt worden. Wie zei er dat de Belgische overheid niet innovatief kan zijn?

Velen juichen dit toe – zowel moslim als niet-moslim – ieder omwille van eigen belangen. Vele moslims vinden dat het genoeg is geweest. Abu Imrans gedrag plaatste islam in een negatief daglicht en zij moesten zich non-stop verantwoorden voor – ik citeer – ‘de dorpsidioot’. Niet-moslims daarentegen willen hem kwijt omdat ze hem vrezen. Een Osama Bin Laden op zijn Belgisch , een tikkende tijdbom. Maar als we verder kijken is er veel meer aan de hand.

Heel de discussie rond het ontBelgen (lees iemands Belgische nationaliteit ontnemen) werpt het licht op een pijnlijke zaak. Men geeft hiermee aan dat bepaalde burgers (veelal minderheidgroepen) tweederangsburgers zijn. Het moderne verschijnsel tussen wij vs zij, de autochtonen vs allochtonen, Nieuwe en oude Belgen maakt in de toekomst plaats voor een nieuwe tweedeling namelijk diegenen wiens nationaliteit ontnomen kan worden en zij die - no matter what - kunnen blijven 'genieten' van hun Belg zijn . De Belgische nationaliteit wordt nu iets dat je moet 'verdienen' en een recht dat je ontnomen kan worden als je als ‘allochtoon’ of als moslim(a) niet naar de ‘ norm ‘ gedraagt. En zo zijn we weer bij af...