Die decennia waarin Islam systematisch een negatieve voorkeursbehandeling heeft gekregen in het dominante publieke discours hebben ervoor gezorgd dat Moslims al even lang geen enkel positief sociaal kapitaal kunnen halen uit hun religieuze identiteit.
Maarten Boudry doet zijn zegje over links, het Islamdebat en racisme in de Knack van deze week. En hij slaagt er daarbij in om te laten zien dat hij op al deze punten volkomen naast de kwestie zit.
Men heeft het aan de rechterzijde bijzonder moeilijk om toe te geven dat Islam hier en elders in wat men het Westen noemt al drie decennia het voorwerp is van een uitgesproken negatieve berichtgeving, bestaande uit groteske overdrijvingen, het verheffen van de uitzondering tot de regel, en geopolitieke en geoculturele fantasmen die kant noch wal raken. Edward Said beschreef dit geheel van vertogen al in "Covering Islam" in 1981, en hopen onderzoek hebben dat sindsdien voortdurend bevestigd. Er is wel degelijk in samenlevingen zoals de onze al drie decennia sprake van wat men nu een "Islamofobie" zou noemen. En dat patroon wordt nog versterkt, geleidelijk aan maar als sinds twintig jaar, door een toenemende vermenging van de thema's "Islam" met dat van veiligheid. De ramp van 9/11 heeft die laatste tendens vanzelfsprekend gebetonneerd in alle mogelijke beleid in het Westen.
Die decennia waarin Islam systematisch een negatieve voorkeursbehandeling heeft gekregen in het dominante publieke discours hebben ervoor gezorgd dat Moslims al even lang geen enkel positief sociaal kapitaal kunnen halen uit hun religieuze identiteit. Je kan ingenieur zijn, volkomen vlot Nederlands spreken en schrijven, en je manifesteren als een uitstekend lid van een arbeidsgemeenschap, buurt, vereniging of organisatie - het feit dat je Moslim bent is altijd een minpunt en nooit iets wat objectief in je voordeel werkt. Het is net om die reden - dat men Moslims het sociale kapitaal ontzegt dat anderen wel kunnen verwerven via hun religieuze identiteit - dat we al twintig jaar geleden hebben gewaarschuwd voor radicalisering. Het enige wat mij de laatste jaren heeft verrast is dat het zo lang heeft geduurd vooraleer die radicalisering er effectief kwam, want de redenen ervoor waren al heel erg lang aanwezig. En voor alle duidelijkheid: die waren aanwezig niet enkel in dit land, maar overal elders in Europa en het Westen. De Islamofobie die hier de politieke correctheid van rechts is, is dat eveneens in talloze andere landen. En ze neemt overal dezelfde vormen aan: men beweert het over "feiten" te hebben, doet vlijtig aan vogetjepik in Koran-exegese, wijst met de vinger naar "terroristen" en beweert dat "links" blind is voor de gevaren van de Islam en haar imperialisme.
Voor wie moest twijfelen: ik ben even vrijzinnig als Boudry en heb geen enkel belang bij het "verdedigen" van eender welke geloofsovertuiging. Ik ben ook van oordeel dat nieuwe vormen van fascisme die zich gemakshalve bedienen van Islamitische symbolen - zoals IS of Boko Haram - radikaal bestreden moeten worden. Ik verafschuw en veroordeel geweld van elke orde, incluis wat men Moslimterrorisme noemt. Ik ben tegen publieke terechtstellingen, verminkingen of geselingen, en ik kant me tegen gedwongen huwelijken en structurele genderongelijkheid - ongeacht of die nu door Islam, andere religies of klasse- en elite-overwegingen worden gemotiveerd. Over dat soort dingen hoeven we dus niet onnozel te doen.
Maar ik ben wél voor rechtvaardigheid en gelijkheid, en als Verlichtingsmens neem ik de houding aan tegenover godsdienst die door de stamvaders van het liberalisme werd aanbevolen: onverschilligheid. Het wordt de hoogste tijd dat men die waarden in het Islamdebat even binnenbrengt. Het zou er meteen geheel anders uitzien.
En wat Boudry betreft: het zou hem deugd doen eerst wat te lezen en te studeren over thema's waarover hij zo weinig weet. Hij kan beginnen met bijgaand, makkelijk leesbaar tekstje:
