een Europa van het establishment dat de pedalen kwijt is en door middel van allerlei mensonterende besparingsprogramma’s een laatste poging doet om het dolgedraaide kapitalistische systeem gaande te houden
Het valt niet te betwijfelen dat de onlangs uitgebrachte vijfdelige documentaire Hoe Durven Ze? – een productie van het maatschappelijk geëngageerde productiehuis Docwerkers, in samenwerking met uitgeverij EPO en Geneeskunde voor het Volk – nog voor heel wat opschudding zal zorgen in het Belgische – en hopelijk ook in het Europese – politieke landschap.
Deze opvallende webserie, die gebaseerd is op het gelijknamige boek van PVDA-voorzitter Peter Mertens uit 2011 waarin de socioloog en politicus de oorzaken en de gevolgen van de meest recente economische crisis uit de doeken deed, slaagt er immers in om de kijker op een informatieve en overtuigende wijze te betrekken bij de almaar groter wordende economische crisis en het bijbehorende failliet van Europa. Hoewel het politieke establishment er nog altijd van overtuigd lijkt te zijn dat de Europese Unie er met een aantal extra zware besparingsrondes wel zal geraken, en het eens zo democratische en sociale Europa dus opnieuw uit zijn as zal herrijzen – maar dan in een überkapitalistische gedaante? – schetst Hoe Durven Ze? een heel ander beeld: de onderzoekers die samen met de gewone vrouw en man uit de straat aan het woord gelaten worden in deze documentaire, laten de kijker kennismaken met een Europa dat meer dan ooit vast lijkt te zitten in een onrealistisch neoliberaal vooruitgangsoptimisme; een Europa van het establishment dat de pedalen kwijt is en door middel van allerlei mensonterende besparingsprogramma’s een laatste poging doet om het dolgedraaide kapitalistische systeem gaande te houden. Zonder ook maar één seconde aan kritische zelfreflectie te doen en stil te staan bij het feit of deze – intussen in elke lidstaat doorgevoerde – rigoureuze besparingspolitiek niet meer kwaad dan goed doet.
In Hoe Durven Ze? vertrekken onderzoekers, denkers, activisten, journalisten en Europese burgers van bovenstaand kritisch uitgangspunt, met het resultaat dat we als kijker geconfronteerd worden met een reeks schokkende fragmenten en feiten over het huidige neoliberale Europa. Alle stemmen, opinies en verhalen die we te horen krijgen, draaien rond de vijf centrale thema’s van deze docu, namelijk de bankencrisis en de problematische gevolgen die deze had en nog steeds heeft voor de gewone burger, de Europese besparingspolitiek die het omgekeerde van een herverdelingspolitiek lijkt in te houden, de perverse fiscale politiek, de steeds groter wordende concurrentiepolitiek waardoor de sociale ongelijkheid in Europa maar blijft toenemen, en het optimistische narratief van een ander, meer democratisch Europa.
Het is vooral de focus op dit laatste element, namelijk de zoektocht naar een democratischer, socialer en gelijker Europa, dat deze documentaire, samen met haar toegankelijkheid en klare, tot actie aanzettende taal, zo bijzonder maakt. Zowel onderzoeker en opiniemaker Jan Blommaert als Peter Mertens zelf laten in dit deel van de documentaire hun stem luid en duidelijk horen, en brengen een aantal interessante denkpistes en actiepunten naar voren waarmee we stelselmatig aan de constructie van een ander en beter Europa zouden kunnen beginnen. In plaats van vast te houden aan een Europa dat volgens een radicale vrijemarktlogica zal blijven evolueren waardoor de sociale verworvenheden van de Europese burgers stukje bij beetje zullen worden afgenomen, pleiten beide denkers voor een Europa waarin de politieke ideologie van een socialisme 2.0 centraal staat, en 'the 99 percent' het terug voor het zeggen zal hebben.
Hoewel de meer kritische kijker tot slot misschien graag nog iets meer concrete uitleg over dit politieke tegeninitiatief had willen horen, slaagt de documentaire Hoe Durven Ze? alvast in z’n opzet: wie na het bekijken van deze webreeks zijn ogen nog niet geopend zijn, blijft waarschijnlijk voor de rest van zijn leven blind voor het onrecht dat de Europese burger in naam van het neoliberale Europese project alsmaar vaker dient te ondergaan…
De volledige vijf afleveringen van deze webreeks zijn online te bekijken op http://www.hoedurvenze.be/
