Kan een bokswedstrijd politiek zijn? Absoluut. Zeker met Muhammad Ali. Politiek, religieus, artistiek, muzikaal én ideologisch. Rumble in da Jungle van SINCOLLECTIEF bracht niet alleen de naam van de legendarische wedstrijd tussen George Foreman en Muhammad Ali terug, maar ook de spirit van de bokser én van het driedaagse festival Zaire '74.
“I am. Somebody. I am maybe uneducated …. But I am...Somebody”
Deze keer is het niet Jesse Jackson die deze woorden uitspreekt, maar Junior Sephunyane Mthombeni van SINCOLLECTIEF. Na deze eerste bezwerende woorden zet 14-koppige band B.U.R.K.A samen met Junior Akwety de eerste noten van Soulpower in. Met dezelfde dynamiek als een Harlems gospelkoor, weten ze het publiek te ontroeren. Het contact met de zaal blijft dan ook niet uit, het duurt niet lang voordat een groot deel van de toeschouwers zijn stoel verlaat om rondom de boksring te komen dansen. Zo nam de zevende editie van het Mestizo Arts Festival midden oktober een wervelende start en veranderde de Arenberg in een broeierige jungle, net als Kinshasa in 1974.
In the blue corner en the red corner staan twee boksende pro’s van de Antwerp Boxing Academy. Naast de boxring projecteert een gigantisch scherm fragmenten met het centrale thema van deze avond: de legendarische Muhammad. Rumble in da Jungle is geen saaie voorstelling over de bokslegende binnen de historische krijtlijnen, dan wel een totaalspektakel van muziek, woord en beeld.
“Ik zen wie da’k zen, vastberaden, vastbesloten, ik zen Belg, ik zen Marokkaan, zedde van hier, trekt dan mor ne foto” - Mike de Ridder (NoMoBs)
Verschillende slams volgen elkaar in een recordtempo op in het Nederlands, Frans, Swahili en in het Engels. Ze worden gebracht door slam poets die elk een deel van Ali's persoonlijkheid belichamen: expressief en vastberaden (Mike de Ridder, Simon Den Haerynck), vurig en passioneel (Elisabeth Severino Fernandes, oftewel Miss Elli), ingetogen en emotioneel (Ikram Aoulad) of met een of ludiek-humoristische kwinkslag (Michaël Brijs). Ook Salah Ibnou Kacemi (NoMoBs) kruipt in de huid van Muhamed Ali, die in zijn speeches pleitte voor de Islam, vrede en gelijkberechtiging. "I am Muslim, and I am the son of Islam", zegt hij vol zelfvertrouwen. Zelfs Reginald (de trainer van Antwerp Boxing Academy) waagt zich aan een stukje proza. Samen zijn ze Ali in mozaïek: een pleidooi voor waarachtigheid, opkomen voor wie je bent, waarvoor je staat, zonder compromissen te sluiten.
"My skin tiene la dignidad of an empres" (Elli)
Regisseur en bezieler Junior Mthombeni keek al enkele jaren uit naar deze avond. Zijn doel was om de Soulpower naar Antwerpen te brengen en tegelijkertijd het publiek kennis te laten maken met artiesten van divers pluimage - gevestigde waarden én opkomend slamtalent. De vorm en het kader waren subtiele verwijzingen, maar daarom niet minder bewust gekozen: Muhammad Ali (zelf een eigenzinnige slam poet avant-la-lettre), was meer dan de talloze knockouts en uitspraken als "I am the greatest". Van zijn naamswijziging van Cassius Clay naar Muhammad Ali ("Want ik draag geen slavennaam") naar het weigeren van de verplichte legerdienst ("Want de Vietcong hebben mij niets misdaan"), wat hem zijn bokstitel kostte. Bij hem was er op alle vlakken geen compromis. Ali was bereid om zijn sporttitel te verliezen als hij zo zijn statement kon verdedigen.
Ook Rumble in the jungle en Zaïre '74 waren meer dan muziekfestival en bokswedstrijd. Ze waren één van de meest historische verzameling van sterren met een andere huidskleur, die samen werden gezet in een sfeer van glorie en glamour, pal in een periode van emancipatie en strijd om gelijkheid. Niets van de sfeer voelde aan als toeval. Zelfs voor Mobutu was de happening een tactische zet. (Maar dat is een ander verhaal.)
In het publiek van De Arenberg zat die avond hoogstwaarschijnlijk wel een enkeling die meeging in de goede vibes James Brown, Bill Withers en Hugh Masekela, en die geïnspireerd was door zoveel positivisme. Maar de symboliek die SINCOLLECTIEF met Rumble in da jungle beoogt gaat veel verder dan dat. Zoveel wordt duidelijk wanneer men op zoek gaat naar documentatie over Ali, Rumble in the Jungle of Zaïre '74 binnen hun historische context (zoals, bijvoorbeeld, in onderstaande documentaire). Pas dan wordt het verbazingwekkend, dat een opzwepend muziekspektakel in staat is om in alle frivoliteit een weergave te zijn van een hedendaagse complexe situatie van sociale verandering. En tegelijkertijd is dit een statement: "WE ARE HERE" en wij eisen een plaats op in het Vlaams theaterlandschap.
>>> 'Rumble in da jungle' is vanavond nog te zien in t,arsenaal, tijdens minifestival GENERATIE WERELD. Zie voor meer info GEN#WORLD.
