This Is What I Read Podcast: Gewijde nacht

Voor de podcast This Is What I Read sprak Abbie Boutkabout deze keer met performer, theatermaker en zanger Jaouad Alloul. Ze lazen allebei de roman Gewijde nacht van Tahar Ben Jelloun. Ze hadden het ook over genderidentiteit, spiritualiteit, onzekerheid, en de betekenis van vrijheid.

Hieronder kan je een stukje transcriptie uit het gesprek lezen. Het volledige gesprek kan je beluisteren in je favoriete podcast app.


Wat betekent gender voor jou?

Gender betekent alles voor mij. Omdat ik als kind een meisje wilde zijn. Ik heb heel lang een fase gehad waarin ik echt dacht dat ik een meisje was. Als ik op straat liep met mijn moeder zeiden mensen ook: wat een mooi meisje, dus zij waren er echt van overtuigd dat ik een meisje was omdat ik gewoon een heel androgyn gezicht heb. Mijn moeder was iemand die daar niet altijd op reageerde, omdat ze de mensen niet wilde verbeteren. Waardoor ik als kind echt dacht ik ben een meisje, maar ik zie er niet uit als een meisje, want er hangt van alles bij mij dat meisjes niet hebben. En dat is pas heel laat ontwikkeld. Ik heb tot mijn negen jaar gedacht dat ik mijn maandstonden ook zou krijgen. Mijn zus heeft me dan verteld jij bent een jongen, en jongens hebben dat niet.

En hoe was het dan om dat te horen?

Dat was iets heel bizar. Ik zat ook continu tussen mijn zussen, waardoor ik veel van hun gesprekken opving. Dus voor mij was het raar, want ik dacht ik ben toch hetzelfde als jullie? In mijn puberteit werd het dan duidelijk dat dat niet het geval was. En dan begon ik meer gevoelens voor jongens te krijgen, waardoor ik wist dat ik dat ene nog meer moest onderdrukken: mijn vrouwelijkheid. Omdat het al van nature in mij zat om heel vrouwelijk te zijn. Dus door dat tien jaar te onderdrukken, heeft ook eigenlijk in mijn twintigers dan… Dat is waarom die drag een soort uitweg vond; om gewoon te kunnen botvieren. Omdat ik een deel van mijn identiteit zo lang heb onderdrukt.

Had je het gevoel dat je dat moest onderdrukken of wilde je dat zelf omdat je dacht dit is dan mijn label en daar moet ik dan bij horen?

Nee, van mijn eerste tot mijn vijfde leerjaar ben ik elke dag gepest geweest. En echt om gender. Ik heb echt elke dag te horen gekregen Jaouad is een meisje, Jaouad is een meisje. En dat was heel raar. Eigenlijk kwetste dat niet. (…) Dus ik had nog niet door dat dat negatief was bedoeld. Het is pas echt doordat er continuïteit in zat, dat er ook fysieke pesterijen bij hoorden, dat ik dacht wie ik ben en hoe ik mij gedraag is niet conform met wat er rond mij gebeurt.

Hoeveel van de tradities, de religie, het bijgeloof van je gemeenschap, van je jeugd vroeger neem je mee in je huidige leven?

Veel. Ik ben culturele moslim. Ik zal het ‘Suikerfeest’ meevieren, ik zal het Offerfeest meevieren en ik zal vrienden, familie en kennissen ook berichten sturen als er een bepaalde gelegenheid is. Er zijn heel veel spirituele aspecten van de islam die ik heel mooi vind. Vooral de verhalen. En tegelijkertijd is er toch een heleboel bijgeloof dat er inderdaad bij komt kijken, zoals die jnoen. Voor mij zijn alle religies uiteindelijk verhalen. En profeten zijn verhalenvertellers, en de ene is meer inspirerend dan de ander. En dat is niet om daar afbreuk aan te doen, ik zie dat als iets heel realistisch. Omdat een boek blijft geschreven door de mens.

Wil je nu zeggen dat je nog nooit jnoen bent tegengekomen?

Ik héb soms jnoen. (lacht) Want dat heb ik geleerd. Het ding is, je mag nog zoveel jnoen tegenkomen, als je je innerlijke jnoen niet bestrijdt, ga je ze blijven tegenkomen.

Nog een thema dat mij opviel in het boek, is het proberen zoeken naar of het vinden van vrijheid. En ik moest ook echt nadenken over wat vrijheid voor mij betekent. Ik ben er zelf nog niet helemaal uit. Daarom stel ik de vraag misschien ook aan jou.

Voor mij is dat het volledig kunnen zijn wie je bent en tegelijkertijd is dat een heel rare opvatting over vrijheid. Want er bestaan heel veel mensen die zichzelf volledig willen zijn maar daardoor wel veel andere mensen kwetsen bijvoorbeeld. Maar ik denk dat vrijheid vooral ook gewoon betekent het zelf daar ook mee tevreden zijn. Ik weet dat mijn vrijheid heel veel mensen kwetst, doordat ik gewoon vrij uitspreek wie ik ben en mijn identiteit volledig wil beleven. Maar ik weet van mezelf dat ik dat niet doe om die personen te kwetsen.