Bestemming onbekend

Vijf jaar geleden was ik voor het eerst in 'de jungle van Calais'. Een eye-opener van jewelste. Een onuitwisbare en ingrijpende ervaring. Vijf jaar geleden was de situatie van mensen op de vlucht al onmenselijk. In Calais zaten zowel mensen die naar Engeland wilden en elke nacht hun kans waagden als mensen die asiel hadden aangevraagd in Frankrijk maar in verschrikkelijke omstandigheden op een plekje in een opvangcentrum wachtten. De grote 'jungle' verdween, maar de mensen op de vlucht verdwenen niet.

Mannen, vrouwen en kinderen die overleven in een bos, zonder toiletten of douches. Zonder elektriciteit of water. Zonder mensenrechten. Die lijken voor hen niet te bestaan.

 

Opgejaagd. Ontmenselijkt. Vastgezet. In Calais, in Duinkerke, in Parijs, in Moria, in Zeebrugge, in Brussel, in talrijke kleine transitkampen bij snelwegparkings die steeds hermetischer afgesloten werden. Nergens welkom. De situatie voor mensen op de vlucht is alleen maar in dalende lijn gegaan. De omstandigheden van vijf jaar geleden lijken paradijselijk in vergelijking met nu. Hoewel het toen al bijzonder schrijnend was. De ontmenselijking, in woorden en daden, voor mensen op de vlucht, draait op volle toeren.

Duinkerke september 2020

"All we want, is a simple life: work and a safe place to build a future for our children." De woorden van een papa vandaag in Duinkerke. Zijn woorden snijden dwars door mijn ziel. "Is there a chance for us in Belgium?" vraagt hij vertwijfeld. Ik moet hem het antwoord schuldig blijven. Samen met zijn vrouw en kinderen, zijn zus en haar gezin zit hij al even vast in de bossen van Duinkerke. Hij is radeloos. Pogingen om Engeland te bereiken draaiden tot nu toe op niets uit.

Dit zijn mensen. Mannen, vrouwen en kinderen die overleven in een bos, zonder toiletten of douches. Zonder elektriciteit of water. Zonder mensenrechten. Die lijken voor hen niet te bestaan.

We helpen een jonge vrouw om water en melk bij haar provisoire thuis te brengen. We stoppen bij een winkelkarretje aan de rand van het bos. Ze glimlacht verontschuldigend en wijst naar de kar: "my home." In de winkelkar de tent, wat kleren en een paar slaapzakken die we haar net gegeven hadden. Slik.

Telkens horen we hetzelfde verhaal: gisteren kwam de politie en die vernielde quasi alles. Sommigen werden opgepakt en na een paar uur terug vrijgelaten. Anderen verdwenen in bussen naar hotels en opvangplaatsen - om vervolgens sneller dan wij voor mogelijk houden terug in Duinkerke te arriveren. Mannen, vrouwen, kinderen. Geen onderscheid.

Een onwezenlijk gevoel

Vandaag mochten we de spullen niet verdelen vanop ons gebruikelijke plekje, in het hart van de Duinkerkse jungle. De security (of wie ze ook waren) liet onze wagens niet door. We verdeelden vanop een andere plaats, maar slaagden er niet in om alle mensen die we kennen te bereiken. Frustratie.

Ook te voet mochten we niet verder. Het gebied is ‘afgezet’. Terwijl mensen op de vlucht wel passeerden. Sleurend met water, melk en andere spulletjes. Het gaf een onwezenlijk gevoel. Wat mogen we niet zien? Hoe ze het domein week na week ontmantelen? Hoe ze de spullen van mensen als afval op een hoop gooien?

Het is verbijsterend om telkens met eigen ogen te zien hoe overheden mensen op de vlucht behandelen. In Duinkerke. In Moria. Mensonterend. In ons ‘verlicht’ Europa. Zelfs K., die anderhalf jaar in de jungle van Calais overleefde, herhaalt keer op keer: ‘dat was een paradijs, in vergelijking met dit’.

Daarom een warme oproep: breng mensen op de hoogte van wat aan onze Europese buitengrenzen gebeurt. Klaag de onmenselijke toestanden aan. Toon dat we dit niet accepteren. Want ook op dit moment is de politie opnieuw massaal aanwezig in Duinkerke. Het schamele bezit van mensen wordt opnieuw massaal afgenomen en vernietigd. Ze worden opnieuw in bussen gezet. Bestemming onbekend.