Zo werkt solidariteit. Je hoeft niet altijd 100% achter een actie te staan, maar je kan toch solidair zijn.
Amper acht maanden geleden haalde de ULB wat ongelukkig de pers met het ‘Boerka bla bla’ incident. Tijdens een debat tussen de Franse journaliste Caroline Fourest en de historicus Hervé Hasquin, ontstond commotie bij het publiek, waarbij een deel van de zaal ‘Boerka bla bla’ begon te scanderen. Souhail Chichah, verbonden aan de ULB, was een prominente figuur in deze actie. De Pianofabriek vindt de tijd rijp om het incident te kaderen in zijn reeks “Beeldbrekers”.
Eerstvolgende dinsdag organiseren zij een debat tussen Souhail Chichah en Sarah Bracke (Sociologe, KU Leuven), onder leiding van Gie Goris (MO*), over het recht op actievoeren. Om u warm te maken laten wij alvast Sarah Bracke een tipje van de boerka lichten.
Begin dit jaar was er het ‘Boerka bla bla’ incident. Ziet u dit als uiting van een bepaalde maatschappelijke trend?
Bracke: Ja. Ik denk dat acties en dissidente stemmen erg makkelijk gecriminaliseerd worden. Deze tendens vindt in toenemende mate plaats. Het nationalisme en de verrechtsing die de laatste verkiezingsuitslag duidelijk maakte, is een indicatie dat het alleen maar verder in die richting gaat. Hoe meer er een heel duidelijke ‘wij’ omschreven wordt, hoe makkelijker dissidente stemmen opzij geschoven en gecriminaliseerd worden. Kijk bijvoorbeeld naar de toespraak van Bart De Wever op zondagavond: “De stad is van iedereen maar vanavond toch vooral van ons”. Die ‘ons’ wordt nauwer, en wordt hoe langer hoe meer geworteld in een gesloten begrip van culturele identiteit. Iemand die deze identiteit niet deelt, wordt als een minderwaardig deel van die ‘wij’ gezien, of valt er zelfs volledig buiten.
Dus we hebben te maken met de criminalisering van dissidente stemmen in het algemeen, maar het is ook heel duidelijk dat bij alles wat met moslims en islam te maken heeft die uitsluiting nog sterker werkt. Denk bijvoorbeeld aan ‘Boerka bla bla’, maar ook aan alle ophef die rond Sharia for Belgium is ontstaan.
U ziet een gelijkenissen tussen beide voorbeelden?
Bracke: Ik denk dat er gelijkenissen zitten in alle criminalisering van actie, of we het nu hebben over de anti-GGO actie in Wetteren of over een No Border manifestatie in Brussel. Maar er zijn ook verschillen. Wanneer het bijvoorbeeld over islam of moslims gaat, dan is de repressie een stuk sterker. Het idee van minister Turtelboom om te onderzoeken of de nationaliteit van Fouad Belkacem kan worden ontnomen is hiervan een treffend voorbeeld. Dat gaat duidelijk een stap verder.
Wat je ook kan zien is een desolidarisering binnen linkse milieus wanneer het over moslims of islam gaat. Enerzijds klaagt de linkerzijde die criminalisering van verzet aan, wat zich ondermeer uit in uiteenlopende solidariteitsacties, maar anderzijds kan je vaststellen dat, bij de ‘Boerka bla bla’ commotie, veel meer mensen moeite hadden om daar solidair tegenover te staan. En bij Sharia for Belgium is die solidariteit quasi onbestaande. Voor alle duidelijkheid, ik heb het dan over solidariteit ten aanzien van de mechanismen van criminalisering. Solidariteit hoeft niet te betekenen dat je je volledig kan vinden in wat de concrete dissidente stem zegt. Dat is voor alle acties zo. Er zijn mensen die solidair waren tegen het ontslag van Barbara Van Dyck bij de KU Leuven omwille van de GGO-actie in Wetteren, en het tegelijk geen legitieme actiemethode vonden. Maar ze waren het oneens met de wijze waarop de universitaire overheid reageerde op die actie. Want zo werkt solidariteit. Je hoeft niet altijd 100% achter een actie te staan, maar je kan toch solidair zijn. Precies die reflex is blijkbaar een stuk minder aanwezig ten aanzien van acties die op een of andere manier verwijzen naar de islam of moslimidentiteit.
Vindt u dat er een grens is aan het recht op actievoeren?
Bracke: Waarschijnlijk ergens wel, maar dat blijft voor mij op dit ogenblik een abstracte discussie. Ik vind niet dat we dicht bij die grens zitten en dat we in België acties hebben die volledig over de schreef gaan. Als we concreet kijken naar de acties waar we het over hebben, dan blijft het naar mijn aanvoelen toch nog erg braaf.
Het debat vindt plaats op 23/10/2012, om 20:00 in de Pianofabriek, Fortstraat 35, Sint-Gillis (Brussel)
Toegang €5 / €4 (leden, Sint-Gillenaren) / €1,25 (art.27)
Organisatie: Masereelfonds, MO*, Kif Kif en Pianofabriek
