[ Eye on Palestine ] Interview met documentairemaker Mohammed Alatar ‘The Iron Wall’

Binnen het kader van het festival  ‘Eye on Palestine’ werd in Antwerpen, nadat Gent en Brussel aan de beurt waren geweest, de documentaire ‘The Iron Wall’ vertoond.

Deze documentaire won een ‘award’ op het ‘Al-Jazeera Television Production Festival' en kreeg waardering van de Amerikaanse ex-president Jimmy Carter. De Permeke bibliotheek werd de locatie waar regisseur, Mohammed Alatar ons te woord stond. De inspiratie  voor de titel van zijn documentaire haalde hij van Vladimir Jabotinsky, een groot voorstander van het zionisme, die in één van zijn artikels beschreef dat een ijzeren muur de oplossing zou vormen voor veiligheidsproblemen en de Palestijnen zou afzonderen van de buitenwereld.

De documentaire  vertoonde de inmiddels grote kloof tussen Palestijnen en Israëli’s op socio-economisch en financieel vlak. Het is absurd hoe men in Jeruzalem de ongelijkheid tussen de twee bevolkingen kan observeren. Het gaat om die paar meters die het verschil maken, de ene wijk lijkt op die van een derde wereldland, de andere baadt in luxe.

De seculiere Israëli’s die zich in nederzettingen bevinden zoals bijvoorbeeld Hebron, lijken geen flauw benul te hebben dat er Palestijnse gezinnen werden weggejaagd zodat zij hun huidige woonplaats zouden verkrijgen. Zij worden zodanig afgeschermd van de Palestijnse bevolking dat ze zelfs niet op dezelfde snelweg moeten rijden. Er bestaan Joodse snelwegen die enkel bestemd zijn voor Joden. Er zijn Joodse wijken, enkel bestemd voor mensen die Joods bloed door hun aderen hebben vloeien. Wat een utopisch landschap, deze mensen stellen geen vragen aan hun overheid en houden zich louter bezig met hun eigen gemeenschap.

Er bevinden zich meer dan 600 checkpoints doorheen Israël, waarvan er enkel tweeëntwintig Joodse steden kruisen. Dit dient om de veiligheid van Israël en haar burgers te vrijwaren. Het  verhoogt echter de frustratie van de Palestijnen, die dikwijls uren moeten wachten en vaak grondig gefouilleerd worden. Het rioleersysteem loopt uit in Palestijns grondgebied en tast haar natuur aan, wat een schending is van de internationale wetgeving. Iedere dag leeft het merendeel van de Israëlische bevolking metoogkleppen, want ‘wat men niet weet, deert niet.’

Op de dag van vandaag worden er steeds meer Palestijnen uit hun huizen verdreven door Orthodoxe joden die ‘groen licht’ hebben verkregen van hun overheid. Zij verblijven er illegaal en worden op de kop toe beschermd door Israëlische soldaten. De soldaten volgen blindelings de orders van bovenhand en aarzelen niet om geweld te gebruiken jegens kinderen, die volgens hen ‘niets te zoeken hebben op straat’. Er worden vaak ‘avondklokken’ ingevoerd, met als gevolg dat Palestijnen soms weken tot maanden niet naar buiten mogen. Een indirecte manier om ons te vertellen dat zij werkelijk het leven van een Jood kostbaarder vinden dan dat van een Palestijn. Want, wie beschermt hen dan?

Het vooruitzicht ziet er niet goed uit voor de Palestijnen. De uitbreidingen van de nederzettingen beginnen nu ook al plaats te vinden in Oost-Jeruzalem. Het wordt hoog tijd dat de internationale gemeenschap Israël onder druk zet. De financiële betrokkenheid van België bij de bouw van nederzettingen werd beaamd door Mohammed Alatar. Hij deelt ons mee dat hoewel zijn documentaire groot internationaal succes geniet, het geen bijdrage levert aan de huidige problematiek. De grenzen van het Palestijns grondgebied worden vager en zullen met de tijd verdwijnen in het niets. Want het is nu eenmaal ‘een land voor een volk, voor een volk zonder land,’ beëindigde  Mohammed zijn uitleg met een bitter lachje.

Kif Kif: Meneer Alatar, hoe komt u aan de titel ‘the Iron Wall?
’De heer Jabotinsky, een van de eerste voorstanders van het zionisme pleitte in een van zijn artikels dat de Palestijnen achter een ijzeren muur afgezonderd behoren te leven. Zijn ideologie intrigeerde me, maar boezemde me tegelijkertijd zoveel angst in, dat ik besloot om het als titel van mijn documentaire te gebruiken. Diezelfde joden habben de holocaust overleefd, maar passen hetzelfde toe op een ander volk. Etnische zuivering, anno 2011, wie had dat nog kunnen denken.

Kif Kif: Wanneer groeide uw interesse voor de camera?
Ik heb altijd een voorliefde gehad voor beeld. Een beeldfragment kan meer zeggen dan duizend woorden. Het is een vrijheid om zaken weer te geven en er een boodschap aan te linken, ik probeer altijd iets mee te geven aan de kijkers. Ik kan er in verwerken, wat ik met mijn eigen woorden nooit heb kunnen zeggen. Regisseren is meer voor mij dan wat beelden in elkaar zetten, hopelijk inspireert het mensen en kunnen ze ‘outside the box’ denken.

Kif Kif: Kunt u ons wat meer over uw achtergrond vertellen?
Ik ben geboren in Jordanië, zoals je weet heeft Israël extra grond gegeven aan dit land. Mijn ouders werden uit hun huis verjaagd, met als gevolg dat ze emigreerden. Ik kwam veel in aanraking met het gerecht. Ik had een afkeer van politiek. Ik stelde me vragen over mijn eigen identiteit. Het was pas later, in Europa en Amerika dat ik meer te weten kwam over mijn geschiedenis en achtergrond. Ik woon momenteel in de Verenigde Staten met mijn familie. Ik reis heen en weer voor mijn werk. Wat jullie te zien krijgen is hard, maar echt en rauw. Mijn moeder denkt tot op de dag van vandaag nog altijd dat er iemand haar planten watert. Niemand krijgt het over zijn hart om het haar voor de zoveelste keer te vertellen, ons huis is weg, het is verwoest, maar de herinneringen blijven. Die emotionele littekens blijven, je geraakt ze niet kwijt, wat je ook doet.

Kif Kif: Wat probeert u te bereiken met uw werk?
Mijn intentie is om de dagelijkse realiteit van de Palestijnen vast te leggen. Ik tracht niet om de kijkers een kant te laten kiezen, maar eerder om hen eraan te herinneren dat er dagelijks mensenrechten geschonden worden. Ik spits me vooral toe op de nederzettingen die gesloopt worden, en de mensen die daardoor hun huizen hebben verloren.

Het is zelfs al zo ver gekomen, dat er nederzettingen zijn in Oost-Jeruzalem, de Palestijnse zijde. Ik vrees dat de toekomst voor de Palestijnen er niet rooskleurig uitziet, ik ben nochtans optimistisch van natuur, de feiten echter maken het me moeilijk om nog enige hoop op een Palestijnse staat te koesteren. Ze hebben niet het recht om regels voor ons op te stellen, ons te verjagen en uit te roeien.  

Deze documentaire werd geproduceerd door the Palestinian Agricultural Relief Committees en the Palestinians for Peace& Democracy.