Sachli daagt met (Not) my paradise ongelijke man/vrouw verhoudingen uit in de Iraanse context, alsook de prioriteit die gegeven wordt aan bezit op universeel schaal
Over (Not) my paradise, van Sachli Gholamalizad. Gezien op 22.09 @ KVS.
Het is goed mogelijk dat de grote ventilator, rechts van het podium, aan staat omdat het uitzonderlijk warm is voor eind september. Als dat zo is, zou het jammer zijn dat die zou verdwijnen: alleen al daarmee zit ons hoofd ergens anders, ergens zonnig, ergens waar de gordijnen dag en nacht wapperen terwijl een vrouw op de matras ligt. De vrouw is actrice en theatermaakster Sachli Gholamalizad. De gordijnen dienen ook af en toe als projectiedoek voor beelden van een strand aan de Kaspische zee. De golven in de stof zijn dus mooi meegenomen.
(Not) my paradise bestaat grotendeels uit geprojecteerde interviews. Sachli ging naar Anzali, een kleine badstad in Noord-Iran, om haar familie uitgebreid te ondervragen. Ja, dat is het juiste woord, want af en toe wordt de confrontatie ernstig. Zeker wanneer men de ongelijke verdeling van een geërfd stuk grond moet verklaren. Bijzonder is dat de band van Sachli met haar nonkels nooit in het gedrang blijkt te komen, maar daar gaat familie over. En familie staat centraal in de jongste voorstelling van Sachli.
Haar vorig stuk, A reason to talk was al een schot in de roos. Gemaakt met steun van KunstZ, werd A reason to talk met lof onthaald zowel bij ons als in het buitenland. Een aantal elementen keren nu terug: de intieme gesprekken met familieleden, even hard als teder, meerdere videoprojecties en haar vaak onopgemerkte aanwezigheid. Bij momenten voelen we ons in een vertoning van homevideo opnames, bij iemand thuis, een sociale gelegenheid die grotendeels verloren ging met de komst van de sociale media. Het format verkleint toch de afstand tussen ons en de mensen in beeld. Wanneer iemand zegt dat wij anders zijn, beter dan hen, zullen we fronsen.
Nonkels en tantes: we volgen hun verhalen, hun conflicten, hun mislukkingen en verwezenlijkingen. Sachli werkt als een soort bemiddelaar in een onoplosbaar conflict, wat interessant en nobel overkomt. Maar tegelijkertijd maakt ze een film. Ze registreert hen om hun leven openbaar te maken. Dat gegeven creëert al een spanning op het scherm en op het podium, want die twijfels zullen misschien zelfs door het hoofd van de maakster/speelster spoken, terwijl ze schijnbaar doelloos van haar bed naar de tafel gaat.
De grootmoeder: wat een mens, die grootmoeder. Wat een uitstraling. Wat een liefde ook, die twee dames delen. Pas wanneer we haar horen spreken en lachen, is de reconstructie van Haji Baba - de oude pater familias - volledig. De gestorven grootvader die een nachtclub opbouwde op illegale grond. De polygaam die te veel dronk.
Sachli daagt met (Not) my paradise ongelijke man/vrouw verhoudingen uit in de Iraanse context, alsook de prioriteit die gegeven wordt aan bezit op universeel schaal. Ze gaat de confrontatie aan met het idee dat migranten als buitenstaanders - jammer genoeg zelfs als indringers - worden gezien in alle contexten waarin ze zich thuis voelen. Maar vooral neemt ze ons mee in een heenreis naar Iran, naar Anzali, naar een vervallen nachtclub aan zee, naar haar familie, naar haar door migratie uiteen gescheurde wereld.
Het is even wennen aan het trage ritme van de opnames, maar net daardoor worden de emoties treffend overgebracht. Je wordt zachtjes meegenomen doorheen de intriges. Je kijkt met milde ogen naar mensen die verhard werden door de omstandigheden. Je ijsbeert, net zoals de vrouw op het podium, door de gangen van een kleine, nederige, familie epos. Net zoals je in je eigen herinneringen af en toe ook verdwaalt.
(Not) my paradise, van en met Sachli Gholamalizad. Op 11.10.2016 @ Toneelhuis (Antwerpen), op 13 & 14.10.2016 @ De Brakke Grond (Amsterdam), op 10.11.2016 @ CC Brugge, op 09.11.2016 @ 30CC/Wagehuys (Leuven) en op 18.01.2017 @ ARSENAAL (Mechelen).
Meer info: http://www.kvs.be/nl/notmyparadise
