Met een oude klasfoto in de hand zoekt cineast Ekrem Heydo zijn jeugdvrienden uit Serêkaniyê (Ras al-Ayn) terug op. Het stadje op de grens tussen Turkije en Syrië is een toonbeeld van de culturele en religieuze diversiteit in het Midden-Oosten. Christenen, Moslims, Yezidi, Assyriërs, Arabieren, Koerden, Armeniërs, Tsjetsjenen woonden er samen. Ook Heydo’s klas was erg divers. Wanneer de Syrische burgeroorlog in 2012 Serêkaniyê bereikt, wordt iedereen tot moeilijke keuzes gedwongen. Vluchten of blijven? Kamp kiezen of je gedeisd houden? Wie help je en wie laat je vallen? De oude schoolkameraden gaan allemaal een andere weg op en de beslissingen die ze maken hebben zware gevolgen voor hun vriendschappen. Geen enkele keuze is gratuit en in de oorlog keren kansen snel. Als het front Serêkaniyê verlaat, is niets meer wat het vroeger was.
Met eenvoudige vragen brengt Heydo zijn vrienden aan het praten en toont hij de onderdrukte spanning die de relaties tussen mensen nu overheerst. De oorlog heeft oude etnische en religieuze breuklijnen aan de oppervlakte gebracht en in de verf gezet. De brokken lijken niet meer te kunnen worden gelijmd. Vertrouwen is geschonden, vriendschappen werden gespleten en de hiërarchie in het stadje werd omgegooid.
Laag voor laag legt de documentaire een akelig inzicht over de oorlog bloot.
Toch snakt iedereen naar vrede, en overheerst de angst voor wat nog komen kan. Wanneer ze Heydo proberen te vertellen wat er is gebeurd, wikken de vrienden hun woorden. Niemand geeft het achterste van zijn tong bloot. De cineast verweeft de gesprekken met found footage uit de Syrische oorlog, zodat we als kijker zelf kunnen reconstrueren wat er heeft plaatsgegrepen in dit kleine stadje waar iedereen iedereen kent.
Laag voor laag legt de documentaire een akelig inzicht over de oorlog bloot. De verschroeide velden of kapotgeschoten gebouwen komen veel in beeld, maar vormen niet de belangrijkste verwoestingen van deze oorlog. Het zijn de opgebouwde angst, wantrouwen en wrok die nog steeds hun stempel drukken op het leven, ook al is het vechten nu gestaakt. Elk individueel worstelen de protagonisten van de film met de opdracht om, tegen beter weten in, hun verscheurde samenleving terug op te bouwen.
**
My Paradise wordt vertoond op Mona filmfestival op zaterdag 10 maart om 17u. Aansluitend is er een debat met Baharak Bashar, Mohamed El Khalfioui en Orhan Kilic, gemodereerd door Nina Henkens.
