Iedereen herkent wel de discussies die gepaard gaan met de eerste dagen van de Ramadan. (door sommigen ook wel RamadaM genoemd) “Nee, ik mag ook geen water drinken. Nee, ook geen slokje. Natuurlijk is het zwaar op een lange zomerdag om niets te mogen eten en drinken.” Dit jaar kreeg ik wel een bijzondere opmerking: Of ik nog wel mag ademhalen als de luchtvochtigheid hoog is? Toegegeven, mijn geduld dat ik heel hoog in het vaandel draag en nog meer tijdens deze heilige maand, werd zwaar op de proef gesteld. Maar waarvoor staat de Ramadan eigenlijk? Waarom doen jullie moslims dat? Heel vaak komt hier het standaard antwoord op: om ook eens te voelen hoe het is om honger te lijden. Of nog: Om solidair te zijn met de arme hongerige kindjes in Somalië. Ik geef toe dat ook ik de Ramadan tot op heden zo begreep.
Honger lijden we zeker tijdens deze maand. Maar voelen wij wel hetzelfde als een leeftijdsgenoot in Somalië? Een dierbare vriendin maakte onlangs de opmerking dat het heel pretentieus is om te denken dat we hetzelfde gevoel kunnen oproepen. Niemand van ons die spijs en drank niet aanraakt tussen 5 en 22 uur kan effectief ervaren hoe het voelt om twee dagen onderweg te zijn naar een vluchtelingenkamp in de hoop daar een slokje water en een portie voedsel te krijgen. Sommigen hebben onderweg een kind, broer of zusje moeten achterlaten omdat het te zwak was om zelf te lopen en zij te zwak waren om te helpen. Hoe zouden wij ooit het verscheurend gevoel dat daarmee gepaard moet gaan hier kunnen oproepen? Betekent dit dan dat we onszelf dan toch maar een streng dieet moeten opleggen en onze vasten verbreken met enkel een dadel en water en voor de rest niets te eten? Nee, dat kan niet de bedoeling zijn.
Ramadan heeft voor mij een veel diepere betekenis. Uiteraard moeten we solidair zijn en stilstaan bij de armoede in de wereld, maar daarvoor zouden we niet op de Ramadan moeten wachten. Wat de Ramadan net teweeg brengt, is net het besef dat we daar gedurende een heel jaar niet mee bezig zijn, maar ons laten opslokken door de dagelijkse rush. Het is een maand waar je net weer het evenwicht tussen lichaam en geest moet terugvinden. Je lichaam wordt wel uitgedaagd, maar het is vooral je geest die een metamorfose ondergaat.
Deze Ramadan was voor mij heel bijzonder. Vorig jaar heb ik er mij doorheen geworsteld, deadlines op het werk die moesten bereikt worden met of zonder fysieke energie. Deadlines heb ik ook dit jaar, (wanneer niet?) maar ik ga niet dood gaan als ik die voor één keer misschien niet haal, in tegenstelling tot wat de term beweert. Dit jaar heb ik mij voorgenomen om echt stil te staan. Echt de Ramadan te ervaren. En als je dat toelaat, dan wordt er je gedurende de hele maand een spiegel voorgehouden. Een heel confronterende spiegel, maar tegelijk een bevrijdende spiegel. Hoewel het een maand is waar gezelligheid en broederlijkheid heerst, is het vooral een maand van bewuste eenzaamheid. Je bent alleen, met je lichaam en ziel.
Een heel jaar heb ik door het leven gerend. Van deadline naar deadline. Van afspraak naar afspraak. Van verplichting naar verplichting. Soms zijn die korte termijn doelen de gemakkelijkste oplossingen. Maar de zekerheid van een korte termijn doel zorgt ervoor dat je langere termijn doelen op de achtergrond vervagen. Misschien wordt dat wel bewust gedaan. Want wie is er niet bang voor die grote levensvragen? Wie is er niet bang om niet te kunnen voldoen aan de zware verwachtingen die aan je worden gesteld of bang om je eigen gekoesterde dromen niet te kunnen verwezenlijken? Het korte termijn denken zorgt er ook voor dat wat echt belangrijk is in het leven niet naar waarde wordt geschat. Je wilt steeds meer, maar vergeet wat je reeds hebt. De schoonheid van eenvoudige zaken ontgaat je volledig.
Als je tot dit besef komt, dan kan je aan je persoonlijke bevrijding beginnen en op zoek gaan naar meer evenwicht in je leven. Wat maakt jou gelukkig? Wat zijn je doelen in het leven en welke je dromen? Ben je op de goede weg om die te verwezenlijken? Welke rol speel je en zou je kunnen spelen in deze maatschappij? Hoe kan je anderen helpen om hun dromen te verwezenlijken?
Of je nu door het leven wandelt of rent, dat zijn de vragen die er echt toe doen, want —ach, het klinkt misschien zo cliché— uiteindelijk is alles zo nietig en van voorbijgaande aard. Ook de Ramadan is trouwens bijna voorbij. Hoewel ik het ga missen, overheerst vooral het gevoel van dankbaarheid. Dankbaar ben ik voor deze bijzondere maand en dankbaar ben ik voor al het moois dat ik tot nu toe in mijn leven heb mogen ervaren en voor al de fantastische mensen die ik heb mogen ontmoeten, hoe ver of hoe dichtbij ze ook zijn. Deze maand spiritueel stilstaan was een vereiste om verder te kunnen gaan. Dit keer dankbaarder en vastberadener dan ooit.
