Ik weet van ronddraaiende derwisjen die plots hun hoofd recht zetten dat zij zich dan pas draaierig voelen en omvallen. Wat als deze as van de aarde meer of minder schuin geraakt?
Mijn poes laat mijn dierbaarste kunststuk vallen.
Het is een ingekaderde oude kalligrafie van een uitspraak van de profeet Mohammed: “De Koran is net een koord, het ene uiteinde is in de hand van Allah en het andere uiteinde in de hand van de gelovige”.
Mijn geliefde Soefi meester heeft mij dit wonderwerk als cadeau geschonken aan het eind van de vorige eeuw. Het glas is nu kapot en het kader is uiteen gevallen.
Ik pak het tere papier en lees de tekst voor het eerst zonder kader en zonder glas. Mijn gevoel van jammeren verdwijnt bijna even snel als de poes zelf na de voorval.
Ik lees de tekst nog een keer en nog een keer en zweef met het idee mee. Ik laat de kalligrafie op de tafel liggen en pak de koran vast. Ik stel mij een koord in mijn handen voor dat de hemel in gaat tot aan het oneindige toe. Mijn ogen laten zich betoveren door beide uiteinden. Ik sla een willekeurige pagina open. Mijn wankelende irissen botsen op een weegschaal dat in de Koran genoemd staat.
“Hij tilde de hemel op en zette de weegschaal neer”, lees ik in 55: 7.
De klanken bij het woord weegschaal in het Koranisch Arabisch galmen na in de gangen van mijn ziel: “Mizaan” klinkt dat. Dezelfde klanken komen in me los bij woorden als rechtvaardigheid, evenwicht en eerlijkheid. En inderdaad: de tekst van de Koran gaat door met dergelijke betekenissen. Ik droom verder.
“De weegschaal zal zeker aan dit koord hangen” hoor ik mezelf zeggen. “Zij kan niet op de aarde stoelen want de aarde kan zichzelf amper dragen”.
Het dragen van de weegschaal is een zwaar vertrouwen. Dit vertrouwen is eerder geschonken aan de hemelen, de aarde en de bergen, zij weigerden het te dragen en raakten erdoor in de mystieke zone tussen vertedering en schrik. De mens heeft tenslotte de verantwoordelijkheid gedragen, meen ik gelezen te hebben in de Koran 33:72. Ik leg het heilig boek neer.
Daar hangt die Mizaan dus aan de koord waar het ene uiteinde in de hand van Allah en het andere in de hand van een mens ligt. Zal de mens dan rechtvaardig, evenwichtig en eerlijk wezen?
De aarde blijft ongeveer in dezelfde schuine hoek rond haar as draaien. En ook met ongeveer dezelfde semiovale route rond de zon. Zij wordt in deze staat gehouden door de aantrekkingskracht en de afstootkracht van de planeten en de objecten in de kosmos. Maar ook op aarde en binnenin zijn er krachten en gewichten die het geheel op dit spoor houden.
Ineens zie ik de aarde zelf als een weegschaal. Zij draait rond de zon en rond haar schuine as als een derwisj met een schuin hoofd. Ik weet van ronddraaiende derwisjen die plots hun hoofd recht zetten dat zij zich dan pas draaierig voelen en omvallen. Wat als deze as van de aarde meer of minder schuin geraakt? Het is effectief een weegschaal!
Ik draai rond een koord
De reis naar de weegschaal begint
Weefsel van normen en waarden
Watermassa van oceanen in een schaal
Tegengewicht van gasvelden
Bergen als ankers van de aarde
Voor de aanwezigheid van een machtige berg,
ben ik klein en nietig.
Duizenden, miljoenen schalen
In iedere schaal is een gewicht
Zie de mens knoeien met het evenwicht
En de derwisj laat omvallen?
Mogen de bergen die op uw harten liggen
Het liefdesspel bedrijven
Met luchtige wolken
Zoals deze bergen doen
Maar laat de natuur
Natuur zijn
Ik draai door rond een koord.
Een enkele seconde twijfel ik of dit in mijn droom gebeurt of in het echt. Misschien ben ik aan het hallucineren. Het moet zeker zijn gekomen door diep in de grote ogen van mijn poes te kijken, waar ongrijpbare wijsheid gelijk staat met onschuldige stoutheid.
Ik hoor de bergen grommen, het zand reclameren. Ik doe mijn ogen open. Mijn poes ligt in bed tegen me aan te grommen. Niets aan de hand. Mijn Kalligrafische schat pronkt ongedeerd op het nachtkastje.
Goedemorgen poes!
