De film ademt letterlijk en figuurlijk literatuur. De verwijzingen naar de populaire Spaans-Amerikaanse schrijvers worden soms letterlijk benoemd, maar bevinden zich ook vaak in één van de diepere lagen die de film heeft.
El Ciudadano Ilustre – eerder dit jaar bekroond met een Goya, de Spaanse Oscar zeg maar, voor de beste Ibero-Amerikaanse film – vertelt het verhaal van Daniel Mantovani, een Argentijnse schrijver die de Nobelprijs wint voor literatuur. We leren hem kennen tijdens de prijsuitreiking in Stockholm. In zijn ontvangstspeech komt hij over als een arrogante man die zeer kritisch is over de canonisatie van de literatuur. De jaren volgend op deze uitreiking spendeert hij in zijn riante villa in Barcelona, waar een depressieve sfeer hangt en van creativiteit weinig sprake is. Hij wordt overstelpt door uitnodigingen naar evenementen die zijn secretaresse één voor één afratelt. De enige uitnodiging die zijn aandacht grijpt komt van de burgemeester van Salas, zijn geboortedorp in Argentinië. Hij wordt uitgenodigd om de prijs van ereburger van het dorp in ontvangst te nemen. Mantovani twijfelt, maar gaat uiteindelijk erop in.
Wat volgt is een aaneenschakeling van ontmoetingen met de verschillende en zeer uiteenlopende inwoners van het dorp waar hij jaren geleden van gevlucht is. Hier wordt duidelijk hoe goed het regisseursduo de verschillende inwoners van Salas weet neer zetten. De heren Gastón Duprat en Mariano Cohn zijn namelijk niet aan hun proefstuk toe. Eerder maakten ze El Hombre de al Lado (2009) waarin twee buren het met elkaar aan de stok krijgen vanwege een raam. Daarmee weten ze op zeer ingenieuze wijze het verhaal van twee types uit zeer verschillende socio-economischeklassen te vertellen. In El Ciudadano Ilustre is deze kunde nog verfijnd.
De film ademt letterlijk en figuurlijk literatuur. De verwijzingen naar de populaire Spaans-Amerikaanse schrijvers worden soms letterlijk benoemd, maar bevinden zich ook vaak in één van de diepere lagen die de film heeft. Een schrijver die bijvoorbeeld net als Mantovani de nobelprijs wint, maar ook wat graag zijn geboorteland inruilt voor Barcelona en zelfs het Spaanse burgerschap aanneemt is Mario Vargas Llosa. Gabriel García Márquez heeft net als het hoofdpersonage vaker een zeer kritische houding aangenomen ten opzichte van de incorporatie van zijn werk in de wereldwijde literaire canon. Dit zijn namen die niet expliciet vernoemd worden. Maar wanneer het over Argentijnse literatuur gaat, mag Jorge Luis Borges natuurlijk niet over het hoofd gezien worden. Zijn naam wordt wel enkele keren genoemd en Mantovani wordt er expliciet mee vergeleken. Deze referenties naar de realiteit op verhaal niveau, wordt ook doorgetrokken op filmisch niveau. De film wordt grotendeels handheld gefilmd en er is ook weinig te bespeuren van color correction. Dit geeft het gevoel alsof het een documentaire in plaats van een fictiefilm is.
Maar niets is wat het lijkt in El Ciudadano Ilustre. De humoristische situaties, versterkt met een literaire gelaagdheid, maakt dat het een zeer vermakelijke film is. Een aanrader om tijdens het MOOOV festival mee te pikken.
El Ciudadano Ilustre, van Gastón Duprat en Mariano Cohn, maakt deel uit van het programma van MOOOV, van18 tot 30.04 in Turnhout, Brugge en andere locaties. Meer info: festival.mooov.be
