Het gaat zo traag, mevrouw!

Een tijdje geleden gaf ik een gastles met 2 andere dames op de Karel de Grote hogeschool. Voor het opleidingsonderdeel 'onderwijs en maatschappij' werden Evy, Emme en ikzelf uitgenodigd om vanuit onze ervaring en expertise te komen praten over diversiteit, inclusie en wat de uitdagingen voor de toekomst zijn in het onderwijs. Na een uur onze visie en expertise gedeeld te hebben aan de 60-tal studenten, wandelden heel wat studenten met een knik en dankjewel de aula buiten. 

Het raakte me, dat deze generatie nog steeds gebukt gaat onder dezelfde ervaringen die mijn generatie beleefde. Zij raakte nog meer geïrriteerd en vraagt me nog eens: “Maar hoe kan je daar nu rustig onder blijven? Ik kan dat echt niet”

Een studente met mooi getinte bruine kleur, geflankeerd door een aantal andere studenten, stapte naar me toe en vroeg me: “Mevrouw Samira, hoe hou jij het toch al die jaren vol? Hoe kan jij oog in oog staan met mensen die je in je zijn raken en met beide voeten de discriminatoire feiten ondergaan en toch daar rustig onder blijven? Ik zou al lang gefrustreerd zijn en ontploffen. Ik kan daar niet meer tegen. Ik ben zo boos en gefrustreerd dat anno 2022 dit nog steeds gebeurt.”

Ze vertelt me haar verhalen en ik vertel haar mijn verhalen. Ik als veertiger, zij als twintiger. Een generatie verschil, maar toch vertellen we nog steeds hetzelfde verhaal. Het raakte me, dat deze generatie nog steeds gebukt gaat onder dezelfde ervaringen die mijn generatie beleefde. Zij raakte nog meer geïrriteerd en vraagt me nog eens: “Maar hoe kan je daar nu rustig onder blijven? Ik kan dat echt niet.” 

Ik heb daar helaas ook geen wondermiddel voor, maar door de jaren heen word je ouder en meer matuur en besef je dat het collectief begrip van deze samenleving en het uitbannen van discriminatie heel traag verloopt. Er is een inhaalbeweging vanuit verschillende sectoren om diversiteit in al zijn vormen te omarmen, maar tegelijk is er een opmars bezig van extreemrechts. Door (bewuste of onbewuste) discriminatie, onrechtvaardigheid en micro-agressies te ondergaan, kan het niet anders dat je een niveau bereikt waarin je machteloos toekijkt, ondergaat, gefrustreerd raakt en dat op den duur je mentale welzijn hieronder lijdt. Het is een sluimerende moordmachine die je beetje bij beetje, structureel, langzaam maar zeker en genadeloos afbreekt. Niets is zo destructief als je eigen identiteit aan de kapstok te moeten hangen om aanvaard te worden door je omgeving. 

Het is een sluimerende moordmachine die je beetje bij beetje, structureel, langzaam maar zeker en genadeloos afbreekt. Niets is zo destructief als je eigen identiteit aan de kapstok te moeten hangen om aanvaard te worden door je omgeving

Wat mij hielp doorheen de jaren, gaf ik mee ter inspiratie aan de studente. Het is een kunst om de ongelijkheid die er nog is in deze samenleving met woord en daad te bestrijden, maar dit kan je nooit alleen. Volgende tips en tricks hebben mij geholpen om met de nodige mildheid het hoofd te kunnen bieden aan het onrecht in je omgeving.

Een aantal jaren geleden maakte ik een bilan op voor mezelf. Deze afspraken hebben me geholpen en helpen me nog steeds om discriminatoire, onrechtvaardige en ongelijke ervaringen de toegang te ontzeggen tot mijn diepste ik. Om op de noodkreet van deze studente te antwoorden, gaf ik haar volgende tips ter inspiratie: 

• Geef niet op: wikkel je in een netwerk van mensen met dezelfde achtergrond en ervaringen. Inspireer elkaar en steun elkaar waar nodig. Daarom zijn etnisch-culturele organisaties zo broodnodig om het leed bij elkaar wat te verzachten. Bedenk samen acties voor een wereld zonder racisme, discriminatie, ongelijkheid en onrechtvaardigheid. Zo hou je het samen vol. 
   
• Vertraag: “Het gaat zo traag” zegt de studente hulproepend. Ik weet het. En die strijd heeft tijd nodig. Met pijn in het hart kan je de versnellingspook van deze strijd om rechtvaardigheid niet verhogen. 
   
• Zoek bondgenoten: de Chantals, Lea’s, Emme’s, Evy’s, … zijn zich bewust van het wit privilege dat ze hebben. En dat gebruiken ze bewust en onbewust om mee de strijd tegen discriminatie en racisme mee te voeren. Vanuit hun referentiekader, als deel van die grote samenleving, dragen zijn hun steentje bij. 
   
• Zorg goed voor je mentale welzijn: discriminatie, racisme, uitsluiting en onrechtvaardigheid zijn trauma’s op trauma’s die het mentale welzijn van de mens lelijk kunnen schaden. Er is niets mis met een zoektocht naar een goede psycholoog of coach die cultuursensitief werkt. Hulp zoeken betekent dat je weigert op te geven. Zorgen voor je mentale welzijn is even belangrijk als zorgen voor je fysiek welzijn. En zo kan je er weer elke keer tegen aan. 
   
• Zet jezelf op de eerste plaats: zit je op een school of in een werkomgeving waar je keer op keer micro-agressies moet ondergaan? Er zijn andere scholen of werkomgevingen waar je jezelf mag en kan zijn. Durf te kiezen voor jezelf. 
   
• Laat los: Je strijd voor rechtvaardigheid bestaat uit zaadjes die geplant worden. De vruchten zullen geplukt worden door de volgende of daaropvolgende generatie en niet meer door deze generatie. En daar zal de volgende generatie je dankbaar voor zijn.

Tot slot: wees mild voor jezelf, hard in de boodschap en zacht in de relatie.

-

Wie na het lezen van dit artikel op zoek is naar lotgenoten of bondgenoten in de strijd tegen racisme, is van harte welkom bij Club Kif Kif: mocktail hour! op donderdag 30 juni om 17:00 in Toko139. Meer informatie en de mogelijkheid om je in te schrijven vind je hier: https://www.eventbrite.be/e/tickets-club-kif-kif-mocktail-hour-34874124…

Voor wie (samen) wil schrijven over haar of zijn ervaringen met racisme is er dan weer onze zomerreeks Helend Schrijven. Meer informatie daarover vind je hier: https://www.eventbrite.be/e/tickets-intensieve-zomerreeks-helend-schrij…