Nadia Fadil is een verzoener, een geboren bruggenbouwer. In 2015 pleitte ze al in rekto:verso voor vertrouwen als antwoord op het rancuneuze mislukkingsdiscours dat toegepast werd op de multiculturele samenleving. De sereniteit die ze in die tekst uitstraalde sprak van iemand die ondanks de vele ongelijkheden die ze vaststelt in onze context, nog altijd voor de weg van de dialoog kiest.
Met haar essay Tegen radicalisering: Pleidooi voor een postkoloniaal Europa geeft ze deze keer een intelligent antwoord op het radicaliseringsdiscours en de officiële Europese houding tegenover de islam en moslims. De context is gekend: ontelbare maatregelen, uitspraken en framing rond alles wat met islam te maken heeft, het breed gedragen idee van onverzoenbaarheid tussen een zichtbare religieuze beleving en het idee van neutraliteit, gebaseerd op conclusies over individuen aan de hand van zichtbare uitdrukkingen van geloof.
Islam is, zoals socioloog Orhan Agirdag het vaak formuleert, een usual suspect, een gemakkelijke verklaring voor alle problemen. Het is een element dat, eens tegengekomen, alle zoektocht doet stoppen: dat zal de verklaring maar zijn, ongeacht de aanwijzigingen van een grotere complexiteit en de vele factoren die een rol spelen in allerlei omstandigheden. Ongelijkheid in het onderwijs? De religieuze beleving belemmert moslims om respect te hebben voor het onderwijs. Vrouwen worden lastiggevallen? De islam vergoelijkt de ongelijkheid tussen man en vrouw. Radicalisering? De islam geeft een vrijgeleide tot moord.
Daar wil Fadil bij stilstaan. Bij de term radicalisering, en het verband met de islamitische, religieuze beleving. Bij hoe religieuze handelingen meer en exclusiever op een politieke manier worden gelezen. Bij hoe dit allemaal ons uiteen drijft.
Fadil duikt in de literatuur, in statistieken en archiefdocumenten, en onderzoekt de metamorfose van een term die historisch gezien een brede en vaak positieve invulling krijgt en vandaag vernauwd wordt tot een negatieve, islamitische connotatie met terroristische verbanden. In haar bronnen, uit welke periode ook, komt ze dezelfde argumenten tegen die vandaag gebuikt worden in het kader van dat radicaliseringsdiscours. Maar het belangrijkste aan dit boek is de lucide manier waarop ze haar bevindingen plaatst in een continuüm dat loopt vanuit de koloniale periode tot de wereld van vandaag.
Ze ontleedt ons taalgebruik, ze is zich uiterst bewust van het belang van taal in de strijd voor gelijkheid; voor vooruitgang, in het algemeen. Met een heldere opbouw maakt ze niet alleen komaf met een vijandig en demoniserend discours: ze helpt ons stilstaan bij de gevolgen van ons eigen taalgebruik. Maar belangrijker nog, kijkt ze voorbij radicalisering. Ze stelt een diagnose vast en stelt er een alternatief voor dat ons kan helpen om naar elkaar toe te groeien.
De twaalfde Paul Verbraekenlezing is er een van brandende relevantie en het verdient onze dankbaarheid dat deze tekst beschikbaar wordt gesteld. Na de bijdrage van mensen zoals Paul Verhaeghe en Eva Brems, brengt Nadia Fadil een belangrijke reflectie en eenvoudige, maar broodnodige aanbevelingen voor ons allemaal, voor iedere burger die een stap vooruit wil zetten in de context van gestuurde polarisering en verspreiding van wantrouwen.
Op 21.10 houdt Nadia Fadil een pleidooi tegen radicalisering en voor een postkoloniaal Europa @ TOKO 139 (Statiestraat 139, 2600 Berchem). Toegang is gratis, inschrijven kan via [email protected] / https://www.facebook.com/events/283377195479229/
Tegen radicalisering: Pleidooi voor een postkoloniaal Europa kan je bestellen via: http://www.aspeditions.be/nl-be/book/tegen-radicalisering/15464.htm
