Praktijk(ge)test

“Het lijkt altijd onmogelijk tot het gerealiseerd is”, zei Nelson Mandela. Afschaffing van kinderarbeid en invoering van de leerplicht waren voor velen ondenkbaar, toch gebeurde het. Vrouwenstemrecht en vrouwelijke volksvertegenwoordigers, het was voor sommigen in een andere tijd onmogelijk. Hoe dan ook zijn deze maatregelen genomen. Het leken utopische verlangens, maar ze zijn allemaal werkelijkheid geworden. Deze kwesties waren een keerpunt in onze maatschappij. 

In het kader van mijn bachelorproef werd er een actuele kwestie onderzocht die voor een keerpunt zou kunnen zorgen. Met de nadruk op zou, want het ligt in de handen van onze politici. Of toch niet? 

Terug naar de plek waar het allemaal begon 

Op 23 februari 2015 kopten de kranten “Twee op de drie dienstenchequebedrijven discrimineren”. Het minderhedenforum voerde mystery callings uit bij 251 dienstenchequebedrijven. 62,5% van die bedrijven ging in op de vraag om geen allochtone poetshulp te sturen. 

Het politiek debat opende zich terug een weg naar voor- en tegenstanders van praktijktesten en mystery calling. Maar waar hebben ze het nu precies over? Praktijktesten kunnen discriminerend gedrag empirisch vaststellen. En deze testen kunnen op verschillende manieren worden uitgevoerd. Het Minderhedenforum deed zich bijvoorbeeld voor als een klant op zoek naar poetshulp en stelde de vraag om geen allochtone poetshulp te sturen.

‘Klant is koning toch?’, hoor ik sommigen zeggen. Neen, dit is een geval van discriminatie. In het algemeen verstaat men onder discriminatie: “het ongelijk behandelen van mensen of groepen van mensen op basis van persoons- of groepskenmerken die in de desbetreffende situatie niet ter zake doen”. Poetshulp heeft dan ook niets te maken met de etnisch culturele origine van de persoon die die poetshulp zou verlenen. 

Voor de ene politicus zijn praktijktesten een broodnodig instrument om discriminatie aan te pakken, voor de andere zijn praktijktesten uit den boze omdat het een heksenjacht is op de werkgevers. 

Stop discriminatie, praktijktesten nu!

Net zoals politici een mening hebben over praktijktesten, blijven sociale organisaties ook niet stilzitten.  Kif Kif, een organisatie die strijd tegen discriminatie en waar ik stage liep, bundelde haar krachten om praktijktesten op de politieke agenda te krijgen. Samen met Samenlevingsopbouw Antwerpen stad en provincie Antwerpen, Hand in Hand, Uit de Marge, Movement X, Minderhedenforum, Ella vzw, De Vlaamse Jeugdraad en een Brussels platform gaan ze de strijd aan tegen discriminatie op de arbeidsmarkt. Zo ontstond het actieplatform #praktijktestennu

In een mooi woord noemen we dit ‘politiseren’. Dat wil zeggen dat het actieplatform één draagvlak vormt om de maatschappij in een wenselijke richting te doen veranderen, deze wenselijke richting is het bestraffen en verbannen van discriminatie. In mijn bachelorproef is er onderzocht hoe praktijktesten een instrument kunnen zijn voor Kif Kif om politiserend te werken.

Het actieplatform #praktijktestennu startte met een spandoekenactie waar werkzoekenden de straat op gingen met de slogan ‘Stop discriminatie, praktijktesten nu!’. De spandoeken verschenen langs bruggen over de autostraten in Antwerpen, Gent, Mechelen en Leuven.

Praktijktesten zijn essentieel om discriminatie te bestrijden. Er is een antidiscriminatiewetgeving, maar er wordt niet gecontroleerd of die effectief wordt nageleefd. Daarom eist het actieplatform aan de overheid om haar verantwoordelijkheid op te nemen en te voldoen aan haar opdracht om discriminatie aan te pakken.

Valt hij of valt hij niet?

Vandaag, donderdag 8 oktober ligt het lot in handen van onze politici. Dan zal er beslist worden op welke manier discriminatie op de arbeidsmarkt zal worden aangepakt, met of zonder praktijktesten. En hoe de politieke kaarten er nu uitzien, ziet het er niet voordelig uit voor de voorstanders van praktijktesten.

Maar, en dit is een belangrijke maar! Welke beslissing er ook zal genomen worden, sociale organisaties zullen hun bijl hier niet bij neerleggen. Want dat is net politiserend werken, het kan een werk zijn van lange adem. En we moeten ook niet vergeten wat Mandela ons geleerd heeft.

>>> Lees meer over Praktijktesten in dit Kif Kif dossier 

>>> Volg het platform #praktijktestennu op Facebook

>>> Lees de volledige bachelorproef hieronder in bijlage, onderstaande aanbevelingen werden hierin naar het beleid toe geformuleerd;

-> Praktijktest als opsporingsbevoegdheid voor de inspectiediensten

-> Wettelijke regelgeving voor praktijktest als bewijslast