De prachtige beelden van de natuur op het eiland, afgewisseld met intieme details van de dagdagelijkse bezigheden van haar bewoners, geven de kijker het gevoel getuige te mogen zijn van iets dat zo puur en rustgevend is dat er geen twijfel over bestaat dat het behouden en gekoesterd moet worden.
In deze tijden van chaos en oproer is het soms moeilijk zich voor te stellen dat er ergens op deze wereld nog een gemeenschap leeft die er in slaagt om zich niets aan te trekken van wat de rest van de mensheid vandaag de dag zo in haar ban houdt. Isis who? Het is wat ver zoeken, maar ze bestaat echt. Ergens op een eiland in de Stille Oceaan. Een eiland waar niet enkel de afstand bewaard is gebleven maar ook de tijd is blijven stilstaan.
Documentairemakers Martin Butler en Bentley Dean werden al bij hun eerste ontmoeting geraakt door de schoonheid van het eiland Tanna, op enkele uren ten oosten van Australië. Hoewel de Europese kolonisten er al enkele eeuwen geleden voet aan wal hebben gezet en daarmee de reinheid van de meeste van haar bewoners heeft geschonden, blijven enkele volkeren hardnekkig vasthouden aan hun oorspronkelijke levensstijl. Zo ook de Yakel die centraal staan in de film. Butler en Dean verbleven zo’n zeven maanden in hun dorp en bouwden zo een band op met hen. De beslissing om ditmaal geen documentaire te maken maar een fictiefilm was snel genomen nadat ze een lied hoorden over een waargebeurd drama dat enkele jaren geleden had plaatst gevonden op het eiland.
Het verhaal wordt verteld vanuit het standpunt van de jonge Selin, een vrolijk en soms ongehoorzaam meisje van ongeveer 10 jaar. We zien haar schreeuwend rondrennen en spelen met de andere kinderen van het dorp, door het woud heen naar de rivier, waar ze al joelend vanaf de rotsen in het water springen. Men zou zich voor minder nostalgisch voelen naar een tijdperk dat ver in het verleden ligt, dat van de eerste mensen in de tuin van Eden.
Ook zorgeloos en zich niets aantrekkend van de rest van de wereld, groeit de jonge Wawa op. We maken met haar kennis juist enkele dagen voor ze het ritueel zal doorlopen dat haar positie als volwassen vrouw binnen de gemeenschap zal bevestigen. Wawa is verliefd op Dain, de kleinzoon van dorpshoofd Charlie. Die liefde is wederzijds, maar helaas nog niet goedgekeurd door de ouderen. In het geheim spreken de twee soms af. Enkel Selin die er van af weet, maar zij moest Wawa beloven haar geheim te bewaren.
Hun geluk in het paradijs wordt helaas wreed verstoord door de spanningen die heersen tussen de Yakel en de bewoners van het nabij gelegen dorp, de Imedin. Om de gemoederen te bedaren wordt besloten om Wawa uit te huwelijken aan een van de Imedin mannen.
Wanneer zij haar tegenzin hierom uit, wordt ze de Kastom voorgelegd, de regels en tradities die het dorp doorheen alle eeuwen hebben geloosd. Voor de Yakel is het behouden van de Kastom noodzakelijk om hun voortbestaan te garanderen in een wereld die constant aan het veranderen is. De Kastom is net zo onwrikbaar als de grote vulkaan die het hele eiland in zijn greep houdt. Toch is het juist die vulkaan waarbij de jonge geliefden hun toevlucht zoeken. Tegen de achtergrond van heet spuwende lava en donkere rook verklaren ze voor eeuwig elkanders te zijn. De gelijkenissen met het verhaal van Romeo en Julia zijn niet ver te zoeken en dat is juist wat er voor zorgt dat de film de antropologische afstanden doorbreekt en het herkenbare naar voor brengt, het universele.
Het hele maken van de film werd gedragen door Butler en Dean zelf. Butler stond in voor de geluidsopnames en Dean nam plaats achter de camera, waar hij ook terecht de prijs voor beste cinematografie voor kreeg op het 72ste Internationaal Festival van Venetië.
De prachtige beelden van de natuur op het eiland, afgewisseld met intieme details van de dagdagelijkse bezigheden van haar bewoners, geven de kijker het gevoel getuige te mogen zijn van iets dat zo puur en rustgevend is dat er geen twijfel over bestaat dat het behouden en gekoesterd moet worden. Het hardnekkig vasthouden van de Yakel aan hun Kastom is volkomen begrijpelijk maar helaas leren ook zij dat daar soms een zware prijs voor moet betaald worden.
Hoewel geen van de Yakel op voorhand ervaring hadden met acteren of zelfs de aanwezigheid van camera’s, vertolken ze hun rollen op zo een natuurlijke en verbluffende wijze dat men zou geloven dat ze haast niets anders gewoon zijn. Dit ligt zonder twijfel aan de sterke vertrouwensband die Butler en Dean hebben weten op te bouwen met de gemeenschap en het is werkelijk een privilege dat we uitgenodigd worden om hun wereld te betreden.
Tanna werd onlangs gekozen als de Australische inzending voor buitenlandse film voor de Oscars van 2017.
Tanna, van Martin Butler en Bentley Dean. Vanaf 24.08 in de bioscoop.
