Vooroordelen over Moslima's - een gesprek met Nassira en Najat

In een hip cafeetje op het Antwerpse Zuid slurp ik van de huisgemaakte ijsthee. Tegenover mij zitten Najat en Nassira, twee jonge Antwerpse moslima’s. Ik confronteer hen met enkele vooroordelen die vaak opspelen in de westerse media over de islam en migranten. Een gesprek over geloof, de hoofddoek, vrouwenrechten en meertaligheid.

“Moslimmeisjes worden van thuis uit verplicht om een hoofddoek te dragen.”

Nassira: In principe is de hoofddoek verplicht in de islam, want een vrouw moet haar haar en haar vrouwelijke vormen bedekken. Ik ben een hoofddoek beginnen dragen toen ik 17 was, maar mijn oudere zussen dragen geen hoofddoek.

Vroeger was ik vaak onzeker, maar sinds ik een hoofddoek draag is dat gebeterd en kom ik vaker buiten. Voor mij is het dus echt iets positiefs. Ik vind wel dat je erover moet nadenken; je moet er 100% zeker van zijn, anders heeft het geen zin. Als je tegen je zin een hoofddoek moet dragen, is dat geen goede daad want de intentie is er immers niet. Een hoofddoek verplichten heeft dus weinig zin –waarmee ik niet wil zeggen dat het niet gebeurt!

Najat: Volgens de islam moet je je bedekken, maar mijn ouders hebben me er nooit toe verplicht. Ik draag bijvoorbeeld geen hoofddoek, maar mijn zussen wel. Islam begint bij je hart, je kan het niet opdringen! Ik heb wel een hoofddoek geprobeerd, voor één dag. Ik voelde me er echt niet goed bij; ik voelde me niet als mezelf met een hoofddoek. Enerzijds was ik lichtjes teleurgesteld in mezelf, anderzijds besefte ik hoezeer ik hier geïntegreerd was.

“De islam en vrouwenrechten gaan niet samen. Kijk maar naar uithuwelijkingen, de boerka en de toepassing van de sharia (islamitische rechtspraak, nvdr).”

Najat: Ik ben geen fan van de boerka. In de Koran staat dat het belangrijk is om je vrouwelijke lichaamsvormen en je haar te bedekken, maar ik geloof niet dat het zo extreem moet. Maar het ligt ook anders voor mij; ik ben hier immers opgegroeid. Ik zie mij niet op de unief zitten in een boerka (lacht); dat is te extreem. Ik geloof niet dat Allah -vrede zij met Hem- ons een gezicht gegeven heeft om het te bedekken.

Een misverstand is dat Belgen vaak denken dat het er in Marokko hetzelfde aan toe gaat als bij Marokkanen hier. Toen de migranten in de jaren ’60 naar hier kwamen, brachten ze hun gewoontes mee. Sindsdien hebben ze die nauwelijks veranderd, terwijl Marokko natuurlijk wel veranderd is! Daar leven de mensen soms moderner dan hier. Mijn manager is onlangs op reis geweest in Marokko en verbaasde zich erover hoe modern het er was.

Trouwens, vrouwenrechten zijn ook nog steeds een probleem in België. Vrouwen verdienen nog altijd minder dan mannen voor dezelfde job!

Het is ook altijd de onderdrukking die naar boven komt, bijvoorbeeld in die stomme krantjes van Filip De Winter, belachelijk gewoon. Ze zaaien alleen maar angst.

Nassira: Je kunt hen (Filip De Winter ea. nvdr) dat niet kwalijk nemen. Er is veel onwetendheid, vaak ook verspreid door de mediaberichten. Mensen moeten kritischer worden ten opzichte van de media. Soms worden we gezien als beesten. Neem nu de ‘vrouwenonderdrukking’. De andere kant zien ze nooit: getrouwde vrouwen zijn niet verplicht om te werken, maar ze mógen het wel. Het is niet verboden. Ik ken heel wat Belgische vrouwen die werken, maar die veel liever thuis zouden blijven bij hun kinderen… Zodra het financieel moeilijk wordt, vind ik het wél de plicht van de vrouw om ook te werken. De islam onderdrukt dus niet maar biedt keuzes aan, de islam respecteert de vrouw ook.

Najat: …waarmee we niet willen zeggen dat er geen enkele islamitische vrouwen onderdrukt wordt. Uithuwelijken en zo… Hier zijn huwelijken niet gearrangeerd, helemáál niet. In Marokko in een boerendorp soms wel; ik vind zoiets enorm erg. Volgens de islam mag dat trouwens niet! De vrouw moet haar toestemming geven om te trouwen. Als dat niet gebeurt, is dat een grote fout.

Najat: In India zorgt het kastensysteem ervoor dat wie arm is, arm blijft. Dat is eerder cultuur- dan religiegebonden. Zulke dingen worden echter te snel geassocieerd met geloof.

En de sharia dan?

Najat: De Koran is geschreven in 622. Sindsdien zijn veel dingen uiteraard veranderd. Sommige moslims verbieden nu zaken die toen niet bestonden. Autorijden bijvoorbeeld, of tv kijken.

Je moet de Koran zelf interpreteren. Vergelijk het met Latijnse teksten: daarin moet je ook zoeken wat er gebeurd is en wat er exact bedoeld wordt. In de Koran ook. Iedereen interpreteert dat anders.

Nassira: Ik kan de Koran niet zelf lezen en interpreteren. Sommige verzen in het Arabisch versta ik zelfs niet helemaal. De islam is zo breed! De basis is duidelijk: de vijf zuilen (namelijk de geloofsbelijdenis, bidden, armen helpen, deelnemen aan de Ramadan, en één maal in je leven naar Mekka gaan nvdr.), behulpzaam zijn, openstaan voor andere religies en leren van de mensen.

Najat: Er wordt veel misbruik gemaakt van de verschillende interpretaties.

Nassira: Ik weet zelfs niet of de steniging als straf erin staat. De mannen zouden eigenlijk óók moeten worden aangepakt voor overspel, maar dat gebeurt niet.

In de Bijbel staat trouwens dat de vrouw niet mag praten in de kerk. Daar zegt niemand iets over.

Najat: En als een joodse vrouw ongesteld is, moet ze zeven dagen in een ander bed slapen. Precies een stukske vuil.

Nassira: Je kan de sharia ook vergelijken met de allereerste Grondwet van België: daarin staat dat vrouwen geen broek mogen dragen. Dat is sindsdien toch veranderd? Of niet?

Najat (tot Nassira): Daar ben ik zelf ook nog niet uit. Mogen wij nu een broek dragen of niet? Je moet eigenlijk je vrouwelijke vormen verbergen…

“De islam onderdrukt holebi’s.”

Najat: Door de islam wordt homoseksualiteit inderdaad niet goedgekeurd. Het wordt beschouwd als iets ‘zieks, onnatuurlijks’. De moslim gemeenschap heeft het er moeilijk mee. Ikzelf heb er niks op tegen. Er zijn ook islamitische homo’s, dat is niet iets wat je kunt veranderen.

Maar als ik later een zoon heb en die is homo, dan zou ik dat eerlijk gezegd wel erg vinden. Ik weet niet wat ik zou doen… (denkt na) maar ik zou hem zeker niet verstoten! Wat helaas soms wel gebeurt. Dat begrijp ik niet, het gaat toch om je eigen kind!

Ik ken homoseksuele moslims. Ik bekijk hen niet vies of zo. Ik vind het een beetje raar, maar tenslotte is homoseksualiteit nog altijd niet ten volle aanvaard in België.

Nassira: Ik heb homoseksuele collega’s. Ik ga hen niet anders behandelen of zo.

Najat: Het stoort me niet, het interesseert me ook niet. Ieder zijn eigen leven.

“Leerproblemen bij Marokkaanse jongeren komen altijd voort uit hun tweetaligheid.”

Nassira: Allochtone leerlingen worden van kleins af bestempeld als anderstalig, dus automatisch minder goed in Nederlands. Ik spreek thuis zelf altijd Arabisch en Frans, maar ik zie mijn opvoeding eerder als een pluspunt! Ik ben nu viertalig. Als je talen echt interessant vindt, dan wil je die leren.

Ik ga mezelf als voorbeeld nemen: Mijn leerproblemen werden altijd verklaard door het feit dat ik thuis geen Nederlands sprak. Pas toen ik 17 was, hebben ze ontdekt dat ik eigenlijk dyslexie had. Als dat eerder was ontdekt, dan was ik misschien meer gemotiveerd geweest om te studeren. Er zijn zoveel mogelijkheden om te studeren, het is zonde om het niet te doen.

Najat: Wat je meekrijgt van je ouders is ook een voordeel. Je ouders stimuleren je en motiveren je. Dat mis je bij ons soms en dat maakt het erg moeilijk.

Nassira: Bij het zoeken naar een job is die ‘anderstaligheid’ net hetzelfde. Als je de kans krijgt om jezelf te gaan voorstellen is er geen probleem. Maar vaak beslissen ze puur op basis van de naam. Interimkantoren doen dat ook: vóór ze je cv hebben gezien, hebben ze zich al een idee gevormd. Als ik me aan de balie bij een interim ga inschrijven, krijg ik meteen het etiket: “Praat toch niet zo goed Nederlands- doe geen moeite”. Maar ik mag niet klagen. Jongens hebben meer problemen. Zelfs als ze een bachelor of master kunnen voorleggen, zullen de werkgevers toch vaak voor een autochtoon kiezen. Je krijgt dan erg stomme redenen te horen waarom je de job niet hebt. Bijvoorbeeld “we hebben het gevoel dat je niet in het team gaat passen”. Ze geven er dan vaak een belachelijke draai aan. Dat ergert me.

Najat: Hoeveel vragen heb je nog? Ik krijg een beetje honger, ik denk dat ik seffens een pakje frieten ga halen…