Ik stel vandaag vast dat de politie heel wat inspanningen heeft gedaan om een organisatie te worden met diversiteit en dan verwijs ik naar vrouwen en holebi's. Hier heeft het korps vooruitgang geboekt en dat kan ik alleen toejuichen, maar op gebied van allochtonen blijft de politieorganisatie allochtoononvriendelijk.
Nourdinne Abarkan werkt 21 jaar bij de politie. Vandaag maakt hij deel uit van het wijkteam van Berchem. Toch heeft hij het gevoel dat de zaken er niet op vooruitgaan, zeker niet op vlak van racisme en discriminatie.
Hoe schets jij het Antwerpse politiekorps?
Om een mening te hebben, moet je weten wat de politie is en wat voor organisatie het is. De politie was en is een vrij conservatieve organisatie. Vele politieambtenaren zijn traditioneel vrij conservatief. We merken dat tot vandaag. Op dit ogenblik vinden er grote reorganisaties plaats binnen de politie van Antwerpen. Veel collega’s hebben daar een probleem mee, omdat men niet van veranderingen houdt. Dat typeert de politie nu eenmaal. Het algemene beeld van 20-30 jaar geleden waarbij de politie alleen bestond uit blanke mannen met een snor is ondertussen veranderd. Aangezien de politie een weerspiegeling moet zijn van de samenleving, is het vanzelfsprekend dat er ook moslims bij de politie werken. Maar alleen al het feit dat je moslim bent schept een bijkomend probleem in het korps. Binnen de politie hebben wij meer nationaliteiten dan Belgen, Marokkanen en Turken. Maar het is juist de groep van Marokkaanse en Turkse politieambtenaren die het vooral moeilijk hebben. Het is al een hele opgave om in het korps te geraken, maar eens zij er deel van uitmaken ondervinden zij de meeste problemen. Maar het is belangrijk om te nuanceren. Niet alle politiemensen zijn hetzelfde natuurlijk, maar een kleine minderheid van het Antwerps politiekorps discrimineert en treedt racistisch op. Die kleine minderheid kan aanzienlijk persoonlijke en professionele schade aanrichten. Ik heb het zelf verschillende keren aan den lijve ondervonden.
Op welke manier heb je dit persoonlijk ondervonden?
Ik heb het vooral ondervonden in Mechelen, waar ik ben opgegroeid. Ik ben uit Mechelen verhuisd omwille van de aanhoudende pesterijen die volgens mij gevoed worden door vreemdelingenhaat en afgunst. Gezien mijn familie in Mechelen woont, kom ik er geregeld. Het gebeurt nog op regelmatige basis dat ik in Mechelen wordt gecontroleerd en dat er voor het minste een proces verbaal wordt opgesteld. Deze akten worden dan op onrechtmatige basis overgemaakt aan mijn huidige werkgever Politie Antwerpen, met als doel mij in discrediet te brengen en mij het leven zuur te maken. Ik heb in Mechelen nooit het respect gekregen dat andere blanke collega's wel krijgen. Integendeel, ik kan je verschillende voorbeelden geven waarin ik werd vernederd, geminacht, geschoffeerd en zelfs van mijn vrijheid benomen. Wanneer de incidenten worden gesignaleerd aan de bestuurlijke overheid stel ik vast dat er niets mee wordt gedaan. Om die reden ben ik beginnen te geloven in institutioneel racisme. Medewerkers van andere etnische afkomst worden door niemand vertegenwoordigd, we staan er helemaal alleen voor, wat ook verklaart waarom die slechte elementen binnen het korps zich inlaten met rechtswillekeur.
Ben je zelf al eens gediscrimineerd op je werk omwille van je etnische afkomst?
Ik heb in het verleden al conflicten gehad omwille van mijn etnische afkomst. Deze zijn vrij beperkt en geïsoleerd. Wat me vooral kwaad maakt, is dat het gesignaleerd werd en dat er verder niet veel aandacht aan werd geschonken. Ik hoor het ook van andere collega’s die hetzelfde hebben meegemaakt. Degenen die deze problemen ondervinden zijn niet mensen van Italiaanse of Poolse afkomst, maar altijd en opnieuw weer politieambtenaren van Turkse en Marokkaanse afkomst. En vreemd genoeg bevindt er zich in het korps een soort van verklikkersmentaliteit. De politieambtenaren verklikken elkaar wanneer ze te laat aanwezig zijn, wanneer iemand heeft gedronken tijdens de werkuren, etc. Maar wat me opvalt is dat men elkaar nooit verlinkt wanneer het gaat om discriminatie of racisme. Het toont aan hoe er binnen de politie een soort taboesfeer hangt.
Daarnaast merk ik op dat dossiers bij de onderzoekers van de inspectiediensten verschillend worden afgehandeld. Dossiers over autochtone collega’s worden stiefmoederlijk behandeld. Maar wanneer iemand van Turkse of Marokkaanse afkomst in het dossier voorkomt voel je een grote scoringsdrang om de schuld te bewijzen. De onderzoekers scheppen daar een genoegen in. Ik heb het verschillende keren ervaren dat men lichtjes over de dossiers van autochtone collega’s gaat en volle kracht geeft in een onderzoek waar collega’s van Turkse of Marokkaanse afkomst bij betrokken zijn.
Ervaar je in het korps dat er sommige collega’s met bepaalde vooroordelen zitten over mensen van andere etnische afkomst?
In de dagelijkse omgang merk je daar weinig van. Als je vroeger en nu vergelijkt valt het me op dat de politieambtenaren in het verleden nogal brutaal waren tegen mensen van een andere etnische afkomst. Die mentaliteit is er ondertussen uitgegaan. Vandaag zal een politieambtenaar niet expliciet ongepaste zaken vermelden tegen iemand met een andere etnische afkomst. Ze spreken u aan met meneer/mevrouw en tonen een bepaalde integriteit. Maar in stilte blijft dat onderhuids racisme aanwezig. Op papier (dus proces verbaal) word je wel door een vleesmolen gehaald. Er zijn politieambtenaren die er genoegen in scheppen om mensen van een andere etnische afkomst op de bon te gooien of een proces verbaal aan te smeren. Het is een nieuwe én verdoken manier van racisme. Het is niet altijd zichtbaar of duidelijk.
Ben je zelf ooit getuige geweest van een collega die discriminerend optrad ten aanzien van een burger?
Ik kan u geen concreet voorbeeld geven. Ik heb dit enerzijds nog nooit vastgesteld tijdens mijn interventies. Is het omdat ik erbij ben? Dat laat ik in het midden. Ik ga daar ook geen oordeel over vellen. Ik heb het wel aan den lijve ondervonden wanneer ik zelf in burger was. Ik werd bijvoorbeeld in Mechelen gecontroleerd en de politie haalde alles uit de kast om mij toch een proces verbaal aan te smeren met de nodige lasterlijke commentaar, ondanks het feit dat ze soms weten dat ik een collega ben. Dan kan ik me wel inbeelden dat het ook bij anderen gebeurt.
Hoe moet volgens jou het probleem aangepakt worden?
Ik ga de zaken niet mooier weergeven dan ze zijn. Het heeft geen zin om de problemen niet te benoemen of ze anders te benoemen. Ik stel vandaag vast dat de politie heel wat inspanningen heeft gedaan om een organisatie te worden met diversiteit en dan verwijs ik naar vrouwen en holebi's. Hier heeft het korps vooruitgang geboekt en dat kan ik alleen toejuichen, maar op gebied van allochtonen blijft de politieorganisatie allochtoononvriendelijk.
Allochtoononvriendelijk, leg eens uit.
Zo noemde een leidinggevende van de politie ons vorige jaar in facebookgesprekken "paard van TROJE", anderen beschouwen ons als infiltranten. Men moet mij dan eens vertellen voor wie wij dan infiltreren. Dit is pijnlijk en kwetsend om te horen. Elke politieman of vrouw van allochtone origine is een toegewijde en loyale medewerker en een meerwaarde voor de politieorganisatie, alleen worden wij hierin niet erkend of gewaardeerd. Men verspreidt liever geruchten en roddels over ons om ons overal te kunnen uitsluiten.
Ik hoor zeggen dat wij de overheid wantrouwen, maar het is de overheid zelf die ons wantrouwt en zelfs minacht en daarom maakt men geen werk om meer allochtonen aan te werven. Er worden steeds mooie beleidsverklaringen opgesteld, maar in werkelijkheid doet men er alles aan om allochtonen van de meet te houden. Ik spreek uit ervaring.
Wat moet er volgens jou veranderen om meer allochtonen aan te werven?
Om meer allochtonen aan te werven is er nood aan quota binnen het politiekorps, maar niemand durft deze quota in te voeren. In de media zijn er al verschillende verklaringen verschenen waarom er zo weinig allochtonen worden aangeworven. Het zou liggen aan de taal of het diploma, maar dat is een groot misverstand. Kandidaten moeten voldoen aan bepaalde voorwaarden om toegelaten te worden. Dit wil zeggen dat ze perfect Nederlands kunnen, een diploma hebben en een blanco strafblad. De meeste allochtonen slagen in alle testen, bijgevolg zijn ze geschikt als politieambtenaar.
Tot slot moeten de kandidaten die geslaagd zijn voor de ingangsproeven nog voor de selectiecommissie verschijnen. Deze commissie beslist of je al dan niet wordt toegelaten tot de opleiding en net hier wringt het schoentje. Ik verneem dat allochtone kandidaten moeilijk door de selectiecommissie geraken en zo zijn er heel wat verhalen waarom allochtone kandidaten moeilijk doorstromen. Het is geweten dat men bij allochtone kandidaten heel diep naar diens geschiedenis, achtergrond en omgeving graaft en dat bij de minste twijfel over je integriteit je niet wordt toegelaten. Een mogelijke oplossing zou kunnen zijn om de kandidaten toe te laten aan de opleiding en tijdens de opleiding hen op hun kwaliteiten en integriteit te evalueren. Het is ook opmerkelijk dat in het Franstalig landsgedeelte de selectieprocedure anders verloopt. Daar worden meer allochtonen doorgelaten. 1 op de 4 is een politieambtenaar van niet Belgische origine. Waarom kan het wel bij onze Franstalige collega's en niet in Vlaanderen, ook dit stemt tot nadenken. Als Vlaanderen ons op deze manier blijft behandelen zijn we over 20 generaties nog steeds allochtoon en komt er van integratie niets in huis.
Vind je dat de selectiecommissie moet veranderen?
Ik pleit voor aanwervingen op lokaal in plaats van op federaal niveau. Zowel de kandidaten als de verantwoordelijken voor de aanwerving komen dan uit dezelfde stad, dat werkt drempelverlagend. Bij aanwervingen op federaal niveau merk ik dat er geen band is tussen de kandidaat en de commissie. Wanneer leden van de commissie u niet kennen, gaan ze niet snel het risico nemen om u aan te nemen. Heeft de selectiecommissie enige affiniteit met allochtonen? Ik denk het niet, want het is een “wit kliekje” dat elke keer schrikt als er een allochtone kandidaat-politieagent voor hen verschijnt.
Zijn er bepaalde deontologische regels omtrent discriminatie/racisme?
Uiteraard, politieambtenaren moeten toezien op de wet. De wet is heel duidelijk, racisme en discriminatie kunnen niet. Het is een misdrijf.
Zijn er sancties, als blijkt dat deze regels overschreden worden?
Er zijn verschillende kanalen om racisme en discriminatie te melden zoals de inspectiediensten van de politie en het Meldpunt van het Interfederaal Gelijkekansencentrum. Op dat gebied zijn er genoeg geijkte paden om het probleem aan te kaarten. Maar het blijft een moeilijk issue, want racisme is heel moeilijk aan te tonen. Het is niet omdat er iemand niet met mij wil werken dat je die persoon direct moet bestempelen als een racist. Het kan ook andere redenen hebben zoals karakterverschillen of verschillen op het vlak van werkattitudes. Er zijn namelijk ook collega's die niet bepaald mijn voorkeur genieten om mee samen met te werken en dit heeft niets met racisme te maken, maar als je op voorhand een collega uitsluit omwille van zijn etnische afkomst is het wel racisme en die verhalen hoor ik nog te vaak.
>>> Dit stuk is een publicatie van het dossier 'Diversiteitsbarometer Politie'
>>>> Lees hier het besluit van het dossier 'Diversiteitsbarometer Politie'
