Oproep tot een verenigd middenveld als baken tegen extreemrechts

Aan het eind van het twintigste levensjaar van Kif Kif kunnen we er niet rondkijken. Hoewel het geen nieuw gegeven is, wordt de strijd tegen racisme vanuit het middenveld steeds moeilijker, en soms ook eenzamer. Wanneer we terugkijken naar de beginjaren van Kif Kif, toen een groep jongeren een platform zocht om een ander verhaal te schrijven over de multiculturele samenleving, moeten we ook vooruit durven kijken. Het racisme van extreemrechts is terecht gekomen in een gevaarlijke stroomversnelling van normalisering. 

De vraag is in welke mate onze instellingen nog steeds een dam kunnen zijn tegen extreemrechts totalitarisme en hoe het middenveld zich hiertoe moet verhouden. Ons antwoord daarop is een oproep tot radicale solidariteit. We hebben een breed middenveld nodig dat zich strijdbaar verbindt tegen het extreemrechts 2.0 dat onze democratische rechtsstaat met een ongelooflijke snelheid afbreekt en tot op de rand van de afgrond heeft gebracht. 

Racisme wordt niet langer kritisch gekaderd als een gevaarlijke ideologie, maar hoogstens als een afwijkende mening, waar de bewuste journalist in het beste geval zachtjes tegenpruttelt, maar op het einde van de rit samen met de 'nieuwsmanager' de kliks en reacties telt

Waar de Kif Kiffers begin jaren ‘00 aankaarten dat er voor hun verhaal geen plaats was in de media, zien we dat er ondertussen nog een nieuwe bijkomende en zeer zorgwekkende evolutie: de normalisering van extreemrechts in de media. Het Vlaams Belang, inclusief Schild en Vrienden-'eindbaas' Dries Van Langenhove, is een politieke partij als elke andere geworden als je de kranten en de openbare omroep mag geloven. Trieste dieptepunten daarbij zijn de optredens van Tom Van Grieken en Van Langenhove in De Morgen, De Tijd en op radiozender MNM. Racisme wordt niet langer kritisch gekaderd als een gevaarlijke ideologie, maar hoogstens als een afwijkende mening, waar de bewuste journalist in het beste geval zachtjes tegenpruttelt, maar op het einde van de rit samen met de 'nieuwsmanager' de kliks en reacties telt. Hoewel mediaorganisaties blijven beweren dat dit een bewuste keuze is om extreemrechts te ontmaskeren, blijkt het resultaat het omgekeerde, zo laat ook wetenschappelijk onderzoek zien. Daarenboven zijn de media als gevolg van ontzuiling, commercialisering en afbrokkelende diversiteit niet langer de spreekbuis van maatschappelijke bewegingen, maar komen die bewegingen enkel aan bod als ze genoeg kliks en dus geld opbrengen. 

De online omgeving, die er twintig jaar geleden nog niet was, staat bol van haat richting culturele en seksuele minderheden, vaak in het verlengde van optredens in de mainstream media. De weinige mensen – en vooral vrouwen – met migratieachtergrond die het woord nemen en boven het maaiveld uitkomen, krijgen te maken met georganiseerde en traumatiserende haatcampagnes. Regelmatig maken die een overstap van de online wereld naar real life en komt de fysieke veiligheid van mensen in het gedrang. Open VLD-woordvoerder Zelfa Madhloum is daarbij het meest recente voorbeeld, nadat eerder Yasmien Naciri, Rachida Lamrabet, Dalilla Hermans, Sabrine Ingabire, Jihad Van Puymbroeck en Samira Atillah werden belaagd. Ook Kif Kif krijgt regelmatig te maken met haat offline en online, net als steeds meer andere middenveldorganisaties. 

We doen daarom uitdrukkelijk appèl op organisaties die zich tot nog toe uit het debat gehouden hebben of voor wie politiserend werken geen kerntaak is. Van grote spelers met historische machtsposities verwachten we dat ze solidair zijn met de kleine luisjes in de pels

Ook op andere fronten zien we de materialisering van extreemrechtse tendensen. Zo wordt het stakingsrecht steeds meer onder druk gezet, wordt transfobie steeds openlijker uitgesproken, maakte de zaak Jürgen Conings duidelijk hoe ver extreemrechts geïnfiltreerd is in onze veiligheidsdiensten, blijft buitensporig politiegeweld nog steeds grotendeels ongestraft, en is er ondanks de ongelooflijke urgentie nog steeds geen Vlaams klimaatbeleid dat die naam waardig is. De coronacrisis zet dit alles op scherp en toont hoe fragiel we zijn als onze dammen breken. Beleidskeuzes die rechten en vrijheden beperken zonder oog te hebben voor ongelijkheid, zijn een dankbare voedingsbodem voor het Vlaams Belang. De coronamars in Brussel liet zien hoe extreemrechts profiteert van de maatschappelijke onvrede als gevolg van onrechtvaardige beleidskeuzes. 

Hoewel de omstandigheden steeds moeilijker zijn, blijven we rotsvast geloven in het middenveld en de antiracistische strijd als plek van hoop en verbinding. Plekken waar mensen een platform krijgen die anders genegeerd worden, waar een ander verhaal kan verteld worden en verbinding tot stand kan komen staan onder druk, maar zijn nu belangrijker dan ooit. We blijven gaan voor een samenleving die gebaseerd is op solidariteit en gelijkheid, en geven die hoop nooit op. We reiken graag de hand uit naar iedereen die zich een bondgenoot beschouwt: samen houden we stand tegen de golf van geweld en ontmenselijking. 

We doen daarom uitdrukkelijk appèl op organisaties die zich tot nog toe uit het debat gehouden hebben of voor wie politiserend werken geen kerntaak is. Van grote spelers met historische machtsposities verwachten we dat ze solidair zijn met de kleine luisjes in de pels. De tijd om ons als middenveld te verenigen en een front te vormen tegen extreemrechts is immers nu. Dat zijn we verplicht aan de generatie die na ons komt.