Labels: racisme en onderwijs

Tania Nyanguile groeide op in België, maar had tijdens haar studie soms het gevoel dat ze er niet helemaal bij hoorde. Dit kwam door raciale microagressies, zoals stereotiepe beeldvorming en ‘complimenten’ over de taalvaardigheid. In het kader van haar masterproef deed ze onderzoek naar deze subtiele vormen van discriminatie in het Vlaamse hoger onderwijs, en ontdekte ze de diepe impact ervan op studenten van kleur en hun welzijn.

‘Iedereen welkom!’, zo zal weerklinken in de scholen op 1 september. Maar geldt dat ook voor wie slechtziend is, niet kan stilzitten, autisme heeft of heel erg worstelt met taal?

Wat zal de Vlaamse regering doen om racisme in het onderwijs aan te pakken na de enquête van de Vlaamse scholierenkoepel? Niet veel, zo blijkt uit de antwoorden van de minister voor Onderwijs in het parlement op 7 december.

Contributor Rojda Karakuş kwam naar België om hier aan een prestigieuze universiteit te studeren. Maar als ze niet binnen zes maanden slaagde voor een taalexamen Nederlands, zou ze teruggestuurd worden naar haar thuisland. 'Gelukkig' voorzag de universiteit een taalopleiding. Die bleek echter dusdanig ontoereikend, dat geen enkele leerling uit haar klas slaagde. "Onderdeel van het verdienmodel", vertrouwde een docent haar doodleuk toe. Als het op inclusiviteit aankomt, schrijft Rojda, passen Belgische universiteiten perfect in de spiderman-meme. 

Geen van de onderwijskoepels in Vlaanderen heeft een expliciet antiracismebeleid. Dat blijkt uit een rondvraag bij de verschillende koepelorganisaties en een analyse van het beleid. Alles wijst er nochtans op dat de enorme en nauwelijks krimpende prestatiekloof tussen leerlingen met en zonder migratieachtergrond gelinkt is aan racisme. Het blijven negeren van deze olifant in de kamer kan niet anders gezien worden dan als een vorm van schuldig verzuim.

Samira Azeroual steekt een hart onder de riem van studenten die dagelijks doelwit zijn van racisme. "Geef niet op: wikkel je in een netwerk van mensen met dezelfde achtergrond en ervaringen. Inspireer elkaar en steun elkaar waar nodig. Je strijd voor rechtvaardigheid bestaat uit zaadjes die geplant worden. De vruchten zullen geplukt worden door de volgende of daaropvolgende generatie en niet meer door deze generatie. En daar zal de volgende generatie u dankbaar voor zijn."

Racisme is springlevend in het Belgische onderwijs. Dat blijkt uit decennia van wetenschappelijk onderzoek en wordt opnieuw bevestigd door getuigenissen die Kif Kif verzamelde. Leerlingen met een migratieachtergrond zijn slachtoffer van racisme bij leraren, andere leerlingen, en racistische taal en stereotypen in de leerstof. Ook onderwijspersoneel van kleur is slachtoffer van dit probleem, dat ook in de lerarenkamer aan de orde van de dag is.