"Ik ben zwaar aangeslagen. Ik voel me geviseerd, gediscrimineerd en gekrenkt in mijn eer. Dit was de eerste keer dat ik discriminatie aan de lijve heb ondervonden."
Meryem Cosgun, freelance journaliste, krijgt een hard te verduren klap. Ze volgt een scholing om Nederlandse les te geven aan anderstaligen in het Perspectief in Gent. Bijna halverwege de opleiding beslissen de lesgevers dat ze onderworpen wordt aan een taaltest. Ze is de enige uit een groep van een 20-tal leerlingen die de test moet ondergaan. De enige reden die de leraar aanhaalt is haar moedertaal, hoewel ze opgegroeid is in Vlaanderen en zowel haar secundair onderwijs diploma als haar academisch diploma met succes heeft behaald in het Nederlands. Bovendien heeft ze als directiemedewerker gewerkt aan meerdere projecten aan de universiteit van Gent. Toch blijkt dat haar standaarden anders worden opgemeten dan die van de rest van de groep die in haar klas les volgt.
Kif Kif: Dag Meryem, kan je even schetsen voor onze lezers wie je bent?
Mijn naam is Meryem Cosgun. Ik weet niet hoe ik mezelf moet noemen nu er bepaalde termen zijn weggeschrapt uit het ambtelijk jargon. Ik ben in Gent geboren, mijn ouders daarentegen in Turkije. Ze kozen ervoor mij naar het Katholiek onderwijs te sturen. Ik groeide meertalig op, tussen twee culturen, twee godsdiensten en met twee nationaliteiten. Hallelujah, wat een verrijking. Maar blijkbaar is niet iedereen hiervan overtuigd.
Kif Kif: Wat zijn de voorwaarden voor de opleiding?
Met een diploma Master in de Communicatiewetenschappen en een diploma van de Specifieke Lerarenopleiding op zak voldoe ik aan alle voorwaarden voor deze opleiding.
Kif Kif: Ben je nu aan het werk?
De arbeidsmarkt is bikkelhard, zeker als je zo’n exotische naam hebt. Alleen al op basis daarvan word je vaak afgerekend. Omdat de zoektocht naar werk steeds langer duurt en ik graag bijleer, heb ik me in afwachting ingeschreven voor een extra opleiding: specialisatie leerkracht NT2.
Kif Kif: Hoe verloopt de opleiding?
Het eerste semester krijgen we theorie, het tweede semester volgen we stage. We zijn halverwege het eerste semester.
Ik ben met veel enthousiasme en motivatie begonnen aan de opleiding. Ik was elke les aanwezig en deed interactief mee. Ik ben ook samen met een vriendin gestart. We hebben samen communicatiewetenschappen gestudeerd aan de Universiteit van Gent, daarna de lerarenopleiding en nu dit.
Kif Kif: Waarom volg je die opleiding?
Uit interesse. Ik wil graag bijleren en me specialiseren. Ik koos voor een opleiding die aanleunt bij mijn diploma’s.
Kif Kif: Zijn er nog mensen die onderworpen worden aan de taaltest?
Neen, enkel mezelf.
Kif Kif: Werd je bij aanvang van de opleiding verteld dat je een taaltest moest ondergaan?
Neen, ik voldeed bij de inschrijving aan alle voorwaarden. Cursisten die deze opleiding volgen moeten gelijk behandeld worden.
Kif Kif: Er is geen nieuw decreet uitgekomen bij het ministerie van Onderwijs waarbij zwart op wit staat dat mensen met een exotische naam een taaltest moeten ondergaan om te voldoen aan de voorwaarden om een opleiding te volgen in het Perspectief om Nederlandse les te kunnen geven aan anderstaligen?
Neen, neen.
Kif Kif: Hoe werd je benaderd door je leerkracht ivm die test, was dat klassikaal?
Nee, het was niet met de rest van de groep erbij. In een van de eerste lessen, toen ik in de pauze hem een vraag stelde over grammatica, vroeg hij of ze bij de aanvang van de opleiding mijn Nederlands hadden getest. Ik was verbijsterd. Ik vroeg hem waarom ze mijn Nederlands moeten testen. Hij kon er niet op antwoorden. Maar na vijf weken kwam hij daar weer met zijn Nederlandse test. Ik begreep er echt niks van. Toen heb ik mijn situatie opnieuw uitgeklaard. Daarop zei hij dat het in orde zou komen en dat ik de test waarschijnlijk niet moest maken. De volgende morgen echter, kreeg ik een e-mail waarin stond dat de twee lesgevers in onderlinge overeenstemming besloten hadden om mij die test toch te laten afleggen, omdat in de instapvoorwaarden duidelijk moedertaal Nederlands of C1 niveau zou staan, wat zeker niet het geval is.
Op grond waarvan hebben zij besloten dat Nederlands mijn moedertaal niet is? Suggereren dat mijn Nederlands het niveau C1 niet heeft, is bovendien een regelrechte belediging. Ik word gestraft omdat ik een extra taal machtig ben. Dat twee ervaren taalleerkrachten zo'n denkpiste bewandelen, kan ik nog steeds niet vatten.
Kif Kif: Was je leraar op de hoogte van je studietraject?
Ja, hij was op de hoogte van mijn studietraject.
Kif Kif: Hoe voel je je hierdoor?
Ik ben zwaar aangeslagen. Ik voel me geviseerd, gediscrimineerd en gekrenkt in mijn eer. Sommige mensen snappen echt niet dat iemand een test laten afleggen over een taal die ze zeer goed beheerst, onbegrijpelijk, alsook vernederend en kwetsend is.
Kif Kif: Ben je nog gemotiveerd om de opleiding af te maken?
Neen, absoluut niet. Ik heb reeds een gesprek gehad met de directeur van het perspectief. Uiteraard kon in mijn geval van zo'n taaltest geen sprake zijn. Dat neemt niet weg dat ik me absoluut niet meer welkom voel in de klas. Daarom ben ik ook gestopt met de opleiding.
Kif Kif: Waarom wil je de opleiding niet afwerken?
Als taalleerkrachten van mening zijn dat een extra taal kennen en meertalig opgegroeid zijn een nadeel is, dan wil ik eigenlijk geen les meer volgen bij hen. De andere lesgever die oordeelt dat ik een test moet afleggen, heeft me niet één keer gezien of gesproken. Hij heeft dus alleen op basis van mijn naam besloten dat ik een test moet afleggen. Dat een leerkracht mij zo in de hoek zet omdat ik van een andere afkomst ben, is onaanvaardbaar. Ze vroegen om een half uurtje vroeger naar de les te komen, in een half uur zou hij dan testen hoe mijn Nederlands is. Op het einde van de rit kreeg je een getuigschrift, geen diploma. Zelfs dat gunden ze mij niet.
Dit was de eerste keer dat ik discriminatie aan de lijve heb ondervonden.
Kif Kif: Had je er problemen mee gehad als alle leerlingen aan de test werden onderlegd?
Nee, dan maakte het deel uit van het curriculum van de opleiding. Dan had ik er zeker geen probleem mee. Ik begrijp niet goed dat ondanks een zelfde opleidingstraject en studieverleden in België, ik toch geviseerd word.
Ik heb een kleurtje en een leuke naam. Alleen om deze redenen word ik soms ongelijk behandeld. Ik sloof me ook dubbelhard uit en heb constant het gevoel dat ik me overal moet bewijzen. Ik vraag me af wat ik nog moet doen om aanvaard te worden.
>>>
Info over het Perspectief in Gent:
http://www.hetperspectief.net/leraar-nt2.html
Info over Nederlands niveau C1:
http://www.languages.unimaas.nl/Niveaus_Common_European_Framework_Reference/CEF_Nederlands.htm
