Als hij naar buiten gaat, heb ik geen schrik dat iemand hem overvalt, maar heb ik schrik van de politie
Hoe machteloos staat een moeder wiens kind discriminatie ondergaat? Younes voelt zich al jaren op regelmatige basis onterecht behandeld door de Antwerpse politie. We spraken met zijn moeder Linda.
Is je zoon al in aanraking gekomen met de politie en om welke redenen?
Ja, mijn zoon was net een dag 18 en had afgesproken met zijn vrienden. Hij mocht maar een halfuurtje buiten gaan, omdat hij nog veel schoolwerk had. Maar dat halfuurtje werd een nachtverblijf bij de politie. Toen hij na een uur nog niet thuis was, maakte ik me ernstige zorgen. Hij nam zijn gsm niet op en ik belde iedereen om te vragen of mijn zoon bij hen was. Na een paar keer zijn nummer te hebben gebeld, nam hij op en verbond hij mij direct door met de politie. Ik was met stomheid geslagen. Hij was opgepakt omdat hij verdacht werd voor een roofoverval, daarom moest hij een nacht op het politiebureau blijven. Diezelfde avond heb ik samen met zijn tante een verklaring afgelegd. Op het moment dat de roofoveral had plaatsgevonden was hij samen met zijn tante en mezelf thuis. Zowel de verklaring van mij, als die zijn tante en van hem was dezelfde, ook al hadden we elkaar in de tussentijd niet gesproken. Als ze die verklaringen naast elkaar hadden gelegd, dan kon de politie zien dat hij onschuldig was en hem vrijlaten, maar dat hebben ze niet gedaan. De procureur had besloten om mijn zoon toch vast te houden. Ik heb dan een advocaat aangesproken en de volgende ochtend werd hij vrijgelaten. Mijn zoon zat dus onschuldig een nacht in de politiecel.
Hoe voel je je als je hoort dat je zoon willekeurig wordt tegenhouden door de politie?
Vermits die politiecontroles zo regelmatig voorvallen kan ik niet anders dan concluderen dat dit structureel is. Ze behandelen hem alsof hij een misdadiger is. Het kwetst mij hard dat de politie deze problematiek blijft ontkennen. Er gebeuren te veel voorvallen, maar er wordt niets mee gedaan. Ik voel me machteloos. Ik ben klacht gaan indienen bij Comité P en bij het Centrum voor Gelijkheid van Kansen en Racismebestrijding. Maar daar is verder niets mee gebeurd. De klachtenprocedure is gewoon te complex, daar moet echt iets aan veranderen. Het is te moeilijk om het bewijs aan te tonen, daardoor wordt het onder de mat geschoven. De klachten die werden ingediend worden allemaal geseponeerd. Als hij naar buiten gaat, heb ik geen schrik dat iemand hem overvalt, maar heb ik schrik van de politie.
De willekeur gebeurt niet enkel bij de politie, hij ervaart racisme op school, op de bus, bij een club,.. Het zit overal. Ik heb dan ook alles gedaan om dat tegen te gaan. Ik ben gaan praten met de directeur van zijn school, ik heb klacht ingediend na een incident op de bus, ik heb De Lijn gebeld, ik ben naar de clubs gegaan die hem hadden tegengehouden, heb met discotheekhouders gebeld en gepraat. In het begin kon ik maar niet begrijpen waarom hem dit overkwam, want ik heb alles gedaan om hem een goede opvoeding te geven. Hij wordt gewoon elke keer tegengehouden omwille van zijn uiterlijk. Hij kan perfect Nederlands, hij studeert. Hij zou in theorie perfect ‘geïntegreerd’ zijn. Maar door de manier waarop de politie hem behandelt, voelt hij zich gedesintegreerd.
Wat bedoel je met gedesintegreerd?
In het begin van zijn leven voelde hij zich Belg en vanaf zijn puberteit heeft de politie hem de indruk gegeven dat hij een allochtoon is. Niet dat het legitiem is dat iemand van andere etnische afkomst zo wordt behandeld. Maar ik wil duidelijk maken dat je gewoon wordt beoordeeld aan de hand van uiterlijke kenmerken. Hij is hier geboren en getogen, hij heeft een Westerse opvoeding gekregen. De manier waarop de politie hem behandelt zorgt ervoor dat hij zich een vreemdeling in eigen land voelt. Hij wil soms zelfs niet meer buiten komen, omdat hij schrik heeft om tegengehouden te worden. Als mensen tegen hem zeggen dat hij terug naar zijn eigen land moet gaan ben ik echt bang. Naar welk land? België is zijn land!
Zie je dat dit hem beïnvloedt op vlak van zijn zelfbeeld?
Waarom vraagt niemand zich af wat discriminatie doet met kinderen en jongeren? Waarom ligt niemand wakker van die duizenden kinderen die deze nachtmerrie moeten doorstaan? Al dat racisme heeft zijn leven zeker een andere richting gegeven. Racisme en discriminatie wekken agressie en woedde op. Wanhopig ben ik op zoek gegaan naar een manier waarop hij die woede kan kanaliseren en zo ben ik bij Kif Kif terecht gekomen. Kif Kif heeft hem hierin zeker geholpen. Zo heeft hij voor Kif Kif praktijktesten uitgevoerd in discotheken. Hij had eindelijk het gevoel dat hij discriminatie effectief kon bestrijden. Niet alleen zijn zelfbeeld is daardoor beïnvloed, maar ook zijn resultaten op de middelbare school. Hij werd depressief en kreeg ernstige maagklachten. Hij is in behandeling geweest bij een psycholoog omdat hij er mentaal onderdoor ging. Hij had heel veel verdriet, want hij begreep niet waarom hij zo anders werd behandeld. Vanaf zijn 15 begon hij last te krijgen van racisme en dit is een erg gevoelige leeftijd bij jongeren.
Welke raad geef je hem dan mee?
Als hij wordt tegengehouden door de politie moet hij zich gewoon kalm houden en beleefd blijven. Sommige politieagenten provoceren graag, maar dat moet hij naast zich kunnen leggen. Hij moet ermee leren omgaan en ik hou daarvoor elke keer mijn hart vast. Ik heb schrik dat hij op een dag zijn zelfbeheersing verliest en toch reageert op zo’n provocatie. Als hij de controle over zichzelf verliest, geeft hij racisten wat ze willen.
Denk je dat er iets moet veranderen in het politiekorps? Zo ja, wat dan precies, wat kan volgens jou beter?
Ik denk dat er geen verandering zal plaatsvinden indien de politiek zijn nek niet uitsteekt. Tegenwoordig hoor je zelfs zeggen dat racisme relatief is. Dat maakt mij echt boos. Er is verandering nodig van bovenaf. Zolang de antiracismewetgeving een lege doos blijft en racisme niet strafbaar wordt, zal het blijven duren. De toekomst van mijn zoon zou er anders uitzien indien hij niet zo regelmatig geconfronteerd zou worden met racisme en discriminatie. Hij is misvormd door verdriet en frustratie. Ik praat niet alleen voor mijn eigen zoon, maar over al die duizenden jongeren met een kleurtje en hun ouders die dit dagelijks meemaken. Persoonlijk vind ik dit een ware schande.
>>> Lees ook de getuigenis van Linda's zoon Younes: "Ik kan een film maken over al die keren dat ik ben tegengehouden door de politie" [Getuigenis van Younes]
>>>> Lees meer in het dossier 'Diversiteitsbarometer Politie'
>>>>> Hoe meld je discriminatie? klik hier voor meer info
