Laat de poppetjes dansen

Habiba Boumaâza zocht Playmobil poppetjes van kleur. Ze vond stereotype figuurtjes van onverzorgde piraten, Native Americans met hoofdbanden, sultans met zwaarden, en... een zwart poppetje met witte armen.

Tijdens een vorming die ik bijwoonde over antiracistisch opvoeden werd benadrukt hoe belangrijk het is dat kinderen met zowel grote poppen van kleur zouden moeten spelen, als met poppetjes van kleur. Het zou vanzelfsprekend moeten zijn voor alle kinderen dat ze een correcte representatie van de maatschappij in al hun speelgoed gereflecteerd zien. En met de nieuw opgedane kennis in gedachten zag de speelhoek bij mij thuis er op vlak van diversiteit maar mistroostig uit. Tijd voor verandering dus.

Ik wilde eerst op zoek gaan naar houten poppetjes, maar toen dacht ik aan mijn oudste broer. Die verzamelt al zijn hele leven Playmobil figuurtjes. Op zijn zolder heeft hij ontelbare bakken gevuld met poppetjes, dieren, voertuigen, onderdelen van die poppetjes en dieren, onderdelen van die voertuigen, en nog veel meer. Ik besloot mijn zoektocht daar te beginnen.
 

(Foto: B. Boumaâza)
(Foto: B. Boumaâza)


Van de ongeveer 8.000 poppetjes die zijn zolderkamer bewonen, bleken de enkelen van kleur die we konden vinden voornamelijk stereotyperingen van niet-witte mensen: onverzorgde piraten, Native Americans met hoofdbanden en sultans met zwaarden. Uiteindelijk vonden we slechts acht poppetjes die ‘acceptabel’ waren.
 

(Foto: B. Boumaâza)
(Foto: B. Boumaâza)


Stap twee was het afschuimen van alle speelgoedwinkels die ik maar kon vinden. Daar stelde ik vast dat de poppetjes van kleur voornamelijk tokens waren. Wanneer je een volledige Playmobil set kocht, zat daar steeds één figuurtje van kleur bij. Ook de speelgoedwinkels boden dus geen soelaas. Ik zocht mijn heil nu op het internet.

Mijn zoekopdrachten gingen van ‘Playmobil diversity’ naar ‘Playmobil ethnic figures’ tot ‘African Playmobil’. Enkel die laatste zoekterm leverde wat resultaten op, maar het bleef moeilijk om individuele poppetjes te vinden die niet te stereotiep waren. 

‘Asian Playmobil’ daarentegen gaf zo veel en zulke uiteenlopende resultaten, dat het verbazingwekkend genoemd kan worden dat ze hier in de rekken afwezig zijn. Naast ouders, opvoeders en leerkrachten, ontdekte ik dat therapeuten en psychologen dezelfde zoektocht afleggen. Ze zoeken diverse poppetjes van kleur om ze bij systeemtherapie te kunnen gebruiken bij hun cliënten. Ook wanneer je bij merkspeelgoed wegblijft, zijn de opties miniem. 

Enkele avonden en veel te veel uren later, vond ik eindelijk wat ik zocht. Een tweedehands webshop uit Nederland bood een divers gamma aan afzonderlijke poppetjes, die je per stuk kon kopen. Ik bestelde er acht. Bij aankomst van het pakketje staarde één van de poppetjes me langer aan dan de anderen. Het hoofd en de benen van het poppetje hadden een zwarte huidskleur, maar zijn armen waren wit. 

Om het goed te maken stuurde de winkeleigenaar me een volledig zwart poppetje toe, het was hem “niet opgevallen”.

Enkele weken later stootte ik op een artikel uit 2015. Een moeder uit Californië werd met stomheid geslagen toen ze moest vaststellen dat er bij het Playmobil piratenschip, dat haar zoontje voor zijn verjaardag kreeg, een tot slaaf gemaakt poppetje zat. In de handleiding zat een gedetailleerde afbeelding die richtlijnen gaf, zoals hoe je het poppetje de bijgeleverde halsband moest omdoen... 

De volgende keer moet ik toch maar voor houten poppetjes gaan.

---

Wie geïnteresseerd is in inclusieve poppen, kan een kijkje nemen op volgende websites:

  • Een overzicht van allerlei merken en diverse poppetjes.
  • Duplo? Tweemaal Duplo
  • Meer algemeen vind je heel veel toffe links op de site van metnina.nu.
  • De actie #ToyLikeMe van Rebecca Atkinson ging viraal en veranderde wel wat in het speelgoed landschap: poppen met hoorapparaten en rolstoelen werden geproduceerd door grote merken.
  • Voor grotere poppen, kijk op de website van Coloured Goodies.


Over de auteur:

Habiba Boumaâza studeerde af als opvoedster, en volgde nadien de opleiding Film- en Videokunst aan de Kunstacademie van Antwerpen. Verschillende audiovisuele kunstprojecten/installaties/workshops/lezingen rond sociale thema's volgden. Als inhoudelijk medewerkster werkt ze voornamelijk rond mensen op de vlucht, mediawijsheid, kunst en kwetsbare groepen. Ze neemt ook de contributors onder haar vleugels.